پنجم اسفند مصادف با ۲۴ فوریه، سالگرد آغاز تهاجم روسیه به اوکراین است. با ایستادگی اوکراین، حالا از آغاز جنگی که روسیه فکر میکرد آن را در چند روز به پایان خواهد برد، یک سال میگذرد. این نوشتار مروری کوتاه بر مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال حمله روسیه به اوکراین است.
- ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، پنجم اسفند ۱۴۰۰ در گفتوگوی تلفنی با همتای روس خود ولادیمیر پوتین با حمایت تلویحی از حمله روسیه به اوکراین گفت: «امیدواریم آنچه اتفاق میافتد به نفع ملتها و منطقه تمام شود.» او با تأکید بر این که «گسترش ناتو به سمت شرق تنشزا است»، اضافه کرد: «گسترش ناتو تهدیدی جدی علیه ثبات و امنیت کشورهای مستقل در مناطق مختلف است.»
- علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۱۰ اسفند ۱۴۰۰، با این ادعا که حمله روسیه به اوکراین «نتیجه سیاستهای آمریکا» است، گفت: «امروز اوکراین قربانی سیاست بحرانسازی آمریکا است. زیر آمریکا بود که با دخالت در مسائل داخلی اوکراین، راه انداختن اجتماعات و ایجاد کودتای مخملی و رنگی، حضور سناتورهای آمریکایی در اجتماعات معارضان و جابهجا کردن دولتها، این کشور را به این نقطه کشاند.»
- خط تولید پهپاد ایرانی ابابیل-۲ روز ۲۷ اردیبهشت با حضور محمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، در تاجیکستان افتتاح شد. باقری افتتاح این کارخانه را «نقطه عطفی» در همکاریهای نظامی بین دو کشور خواند و ابراز امیدواری کرد که در آینده همکاریها و تعاملات نظامی دو کشور افزایش یابد. همچنین ببینید: افتتاح خط تولید پهپادهای نظامی ایران در تاجیکستان
- رسانههای آمریکایی ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ گزارش دادند که جمهوری اسلامی ایران چند هفته است آموزش نیروهای روسیه برای کار با پهپادهایش را آغاز کرده است. بر اساس اسنادی که کاخ سفید از طبقهبندی خارج کرد، پهپادهای یادشده شاهد-۱۲۹ با برد پروازی ۱۶۰۰ کیلومتر و شاهد-۱۹۱ با برد پروازی ۴۸۰ کیلومتر هستند و هر دو پهپاد قادر به حمل موشک هستند. پنج روز بعد، علی بلالی مشاور عالی فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تأیید کرد که علاوه بر روسیه، بلاروس و ارمنستان نیز در این تمرینها که با عنوان «مسابقات بینالمللی نظامی» به مدت دو هفته تا ششم شهریور در کاشان برگزار میشود حضور دارند. همچنین ببینید: آمریکا: ایران آموزش کار با پهپادهایش به روسیه را آغاز کرده است بر اساس توافق تسلیحاتی که جمهوری اسلامی ۱۴ مهر ۱۴۰۱ با روسیه امضا کرد، و ایران متعهد شد علاوه بر پهپادهای بیشتر، موشکهای زمین به زمین هم به روسیه تحویل دهد. رویترز به نقل از دو دیپلمات جمهوری اسلامی ایران نوشت، در دیدار محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور ایران، به همراه دو مقام ارشد سپاه پاسداران و یک مقام شورای عالی امنیت ملی در مسکو، دو کشور بر سر تحویل سلاحها به روسیه توافق کردند. به گفته یکی از این دیپلماتها «روسها پهپادهای بیشتر و موشکهای بالستیک با دقت بالا، بهویژه خانواده موشکهای فاتح و ذوالفقار را درخواست کرده بودند.» همچنین ببینید: ایران موشک بالستیک و پهپادهای بیشتری به روسیه ارسال میکند
- حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ۲۹ مهر ۱۴۰۱ در گفتوگو با نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا با این ادعا که «تهران به مسکو پهپاد نظامی نداده»، گفت: «مخالف جنگ هستیم و تحویل پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ با اوکراین را قویاً رد میکنیم.» او در این حال با تأیید همکاری دفاعی تهران با مسکو گفت که «سیاست ما در قبال جنگ اوکراین، احترام به تمامیت ارضی این کشور، عدم ارسال سلاح به طرفین درگیر، توقف جنگ و پایان دادن به آوارگی مردم است.» همچنین ببینید: امیرعبداللهیان در گفتوگو با بورل تحویل پهپاد نظامی به روسیه را رد کرد روزنامه کیهان که مدیرمسئول آن مستقیما توسط علی خامنهای منصوب میشود، ۱۱ آبان ۱۴۰۱ با متهم کردن ناتو به «آتشافروزی» نوشت: «یک پهپاد نقطه زن ۲۰ هزار دلاری را بهانهای قرار دادهاند تا ایران را یکی از طرفین جنگ در اوکراین معرفی کنند» و تأکید کرد: «ناگفته پیدا است جمهوری اسلامی هیچ واهمهای از اعلام صادارت این پهپادها به کشورهای دیگر ندارد. پس از آن، امیرعبداللهیان ۱۴ آبان ۱۴۰۱ اذعان کرد که «ما تعداد معدودی پهپاد ماههای قبل و پیش از جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار دادیم» و از مقامات اوکراین خواست «اگر مستنداتی در مورد استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ او اوکرانی توسط روسیه وجود دارد» ارائه کنند.
- وال استریت ژورنال فاش کرد که ایران و روسیه در حال برنامهریزی برای ساخت کارخانه جدیدی در جمهوری تاتارستان فدراسیون روسیه هستند؛ کارخانهای که احتمالاً قادر به تولید حداقل ۶ هزار پهپاد طراحی شده توسط ایران در سالهای آینده خواهد بود. بنا بر این گزارش، رهبران نظامی ایران در ۱۵ دی ۱۴۰۱ از محل این کارخانه جدید در نزدیکی شهر یلابوگا در حدود ۲۰۰ کیلومتری شرق کازان پایتخت تاتارستان بازدید کردند. بنا بر این گزارش به نقل از مقامات آمریکایی، «ریاست هیئت ایرانی بر عهده سرلشکر عبدالله محرابی، رئیس سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و قاسم دماوندیان، مدیر اجرایی صنعت هوانوردی قدس ایران» است. همچنین ببینید: راستی آزمایی | بررسی ادعای جمهوری اسلامی در مورد عدم مشارکت با روسیه در تولید پهپاد مقامهای آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده، سهشنبه ۲۵ بهمن، شواهدی از ارائه پهپادهای ایرانی به روسیه و دخالت جمهوری اسلامی در جنگ اوکراین ارائه کردند. آنها در نشستی در لندن عکسهایی از پهپادهای ایرانی را که در حملات به اوکراین به کار گرفته میشود، به همراه تصاویر این پهپادها در ایران، به نمایش گذاشتند.
- نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی، چهارم اسفند ۱۴۰۱ به نقل از یک مقام مطلع، با طرح ادعای «پذیرش تلویحی دست داشتن اوکراین در حمله» به مجتمع کارگاهی وزارت دفاع در اصفهان، در هشداری به اوکراین نوشت: «تهدید امنیت ملی ایران میتواند زمینهساز بررسی تغییر مواضع جمهوری اسلامی در قبال جنگ اوکراین و اتخاذ رویکردی جدید» باشد.