اجرای اعدام محمد قبادلو و فرهاد سلیمی در سحرگاه سهشنبه سوم بهمن در زندان قزلحصار توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی، موجی از خشم عمومی را در رسانههای اجتماعی برانگیخت و ناظران این اعدامها را «انتقام» جمهوری اسلامی از مردم ایران در پی «کشته شدن تروریستهایش» در منطقه دانستهاند.
خبرگزاریهای حکومتی در ایران در ساعات اولیه صبح سهشنبه اعلام کردند که محمد قبادلو در زندان قزلحصار اعدام شده است. اما درباره اجرای همزمان اعدام فرهاد سلیمی سکوت کردند. ساعاتی بعد، منابع حقوق بشری تأیید کردند که هر دو زندانی سیاسی در زندان قزلحصار استان البرز اعدام شدهاند.
اعدام این دو زندانی سیاسی واکنشهای گستردهای در رسانههای اجتماعی برانگیخت.
معصومه احمدی، مادر محمد قبادلو، پس از اعدام فرزند معترضش، عکسی از او در اینستاگرام منتشر کرد و نوشت: «محمدم، آسمانی شدنت مبارک.»
امیر رئیسیان، وکیل محمد قبادلو، با رد ادعای خبرگزاری میزان مبنی بر ابلاغ حکم شعبه ۳۹ دیوان عالی جمهوری اسلامی، تأکید کرد که «هرگز این حکم به ما ابلاغ نشده» است.
او با تأکید بر این که «پرونده در حال رسیدگی به اعاده دادرسی بوده» گفت: «چطور میشود حکم قصاص را قبل از ابلاغ، اجرا کرد؟»
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران نیز تأکید کرد که «اعدام فرهاد سلیمی، همچون محمد قبادلو، مصداق قتل فراقضایی است و علی خامنهای و مسئولان قضاییه نظام فاسد جمهوری اسلامی باید در قبال این جنایت پاسخگو باشند.»
او اضافه کرد: «ما از مردم و جامعه جهانی میخواهیم که با اعتراض و واکنش مناسب هزینه این قتلهای فراقضایی را برای حکومت بالا ببرند.»
علی کریمی، چهره سرشناس فوتبال ایران و از مخالفان جمهوری اسلامی، با تکرار شعار «مرگ بر خامنهای جنایتکار»، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در پی آن همه خون، که بر این خاک چکید، ننگمان باد این جان، شرممان باد این نان، ما نشستیم و تماشا کردیم.»
شاهزاده رضا پهلوی در پیامی تأکید کرد: «رژیم درمانده خامنهای، انتقام کشته شدن تروریستهایش در سوریه و لبنان و یمن و عراق را از مردم ایران، جوانان و کودکان بیگناه میگیرد؛ با این هدف که به معدود حامیان متزلزل خود، امید بدهد و ملت ایران را در مبارزهشان ناامید کند.»
او با تأکید بر این که «امروز زمان ناامیدی نیست» و «زمان ایستادگی و تأکید بر تداوم مبارزه تا به زیر کشیدن این رژیم ضدایرانی و اهریمنی است»، افزود: «در پایان این مبارزه ما پیروزیم و جشن آزادی را در خیابانهای سراسر ایران میگیریم. و باور به اینکه خون محمد قبادلو و دیگر جانباختگان راه آزادی ایران به هدر نخواهد رفت.»
شاهزاده رضا پهلوی ضمن همدردی «با خانواده محمد، با مادر و پدر داغدارش» خطاب به آنها گفت: «سرتان را بالا بگیرید و به فرزند قهرمانتان افتخار کنید. ستاره محمد از امشب در آسمان ایران میدرخشد.»
مریم رجوی، رئیس شورای ملی مقاومت ایران، نیز با اعلان این که «رژیم آخوندها با این اعدام ها، رکورد جدیدی از سبعیت و جنایت بهجای گذاشت»، نوشت:«این خونریزی های بیحساب، نشانگر وحشت خامنهای از انفجار خشم خلق و تلاش بیهوده برای مقابله با قیام است.»
او سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا را به اقدام فوری برای «توقف ماشین کشتار آخوندها و نجات جان هزاران زندانی زیر اعدام، بهویژه زندانیان سیاسی و قیام و سه هم پرونده فرهاد سلیمی» فراخواند.
خانم رجوی با اشاره به این که از ۱۵ مهر، بیش از ۳۶۰ زندانی اعدام شدهاند، نوشت: «سکوت و بیعملی، مشوق این رژیم در استمرار و تشدید جنایت در داخل و خارج ایران است.»
همچنین حزب چپ ایران در بیانیه ای نوشت: «جمهوری اسلامی با اعدامهای پیاپی مبارزین آزادی خواه، در تقلای انتقامگیری از جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» و مخالفان سیاسی، محو دستاوردهای این جنبش، ایجاد جو رعب و وحشت در جامعه و در تقلای پیشگیری از اعتراضات تازه است.»
این حزب با اعلام این که «رژیم آرزوی بازگشت به قبل از شهریور ۱۴۰۱ را با خود به گور خواهد برد» افزود: «تحولی که جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» در جامعهی ما ایجاد کرده و گامی که در تلاش برای پایان دادن به جمهوری اسلامی و تمامی آثار شوم آن برداشته، ماندگار است.»
حزب چپ ایران همچنین اعدام و قتل فعالان جنبش «زن، زندگی، آزادی» و سایر مبارزان سیاسی را «مصداق انتقامجویی و قتل دولتی» دانست و اضافه کرد: «تا جمهوری اسلامی بر سر کار است، این جنایتها همچنان ادامه خواهد داشت. برای پایان دادن به این قتلها، باید نظامی را که با سرکوب و قتل حکومت میکند، به گور سپرد.»
نازنین بنیادی، بازیگر و فعال حقوق بشر، با بیان این که «جمهوری اسلامی یک ایرانی بی گناه دیگر را به قتل رساند» گفت که محمد قبادلو «بدون محاکمه عادلانه، بدون روند قانونی، و اعتراف اجباری ناشی از شکنجه» اعدام شد و تأکید کرد که «هر کس با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در سفر امروز به نیویورک دست بدهد، در تقویت این رژیم ظالم همدست است.»
مسیح علینژاد، فعال حقوق بشر و روزنامهنگار نیز تأکید کرد: «تا زمانی که غرب به جای تنبیه کردن جمهوری اسلامی، برای قاتلان ملت ایران فرش قرمز پهن کند، آنها نیز جوانان بیشتری را در ایران اعدام خواهند کرد.»
او با اعتراض به حضور حسین امیرعبداللهیان در نیویورک، گفت: «شرمآور است که همزمان با اعدام محمد قبادلو، وزیر خارجه تروریست جمهوری اسلامی، ویزای آمریکا دریافت کرده و آزادانه در نیویورک گردش میکند. دولت بایدن باید این ویزا را ابطال و امیرعبدالهیان را از خاک آمریکا اخراج کند.»
به گفته علینژاد، «محکوم کردنهای توخالی از سوی رهبران کشورهای غربی هرگز باعث نجات جان جوانان ایرانی از اعدام نخواهد شد. دولتهای غربی باید دست به اقدام عملی بزنند. در قبال اعدام هر زندانی بیگناه یک دیپلمات جمهوری اسلامی را از خاک کشورهای غربی اخراج کنند.»
جمال رحمتی، طراح و کارتونیست شناختهشده، طرح «تنهایی یک پدر» را بر اساس عکس علیمدد قبادلو، پدر محمد قبادلو در آستانه اعدام فرزندش در مقابل زندان قزلحصار کشیده و با انتشار آن در اینستاگرام نوشته است: «تصویری از تنهایی یک پدر در آستانه روزی که در تقویم، به نام روز پدر از آن یاد شده است.»
کلارا بونگر، قانونگذار آلمانی و کفیل سیاسی محمد قبادلو، پس از اجرای اعدام این معترض جوان، تصویری از او در کنار مادرش منتشر کرد و به فارسی نوشت: «یادش جاودان.»
خلیلالله بلوچ، فعال مدنی در ایران، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «شرمندهام از غریبی و تنهایی فرهاد سلیمی که حتی خبر نداشتم همزمان با محمد قبادلو جان او نیز گرفته میشود. من از نهایت تاریکی و از نهایت شب حرف میزنم.»
مهسا پیرایی، فرزند دادخواه مینو مجیدی از کشتهشدگان سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، نیز در واکنش به اعدام محمد قبادلو گفت: «تمام نشد! دریای خون بزرگتر، فاصله بیشتر، کینه بیشتر شد!»
مهرزاد زارعی، پدر دادخواه آراد زارعی از کشتهشدگان سرنگونسازی هواپیمای مسافربری اوکراینی با شلیک موشکهای سپاه پاسداران نیز با تکرار شعار «قسم به خون یاران، ایستادهایم تا پایان»، گفت که «محمد قبادلو را کشتند» و «فقط با سرنگونی جمهوری اسلامی است که میشود آرام گرفت.»
آرش صادقی، فعال حقوق بشر در ایران، نیز در واکنش به اعدام این دو زندانی سیاسی خطاب به مقامات جمهوری اسلامی گفت: «چطور حکمی که در دیوان نقض شده بود را اجرا کردید؟ چطور هفت زندانی اهل تسنن را در دو دقیقه محاکمه و محکوم به اعدام کردید و حکمهای یک به یِکشان را اجرا میکنید؟»
همچنین، امیرحسین اعتمادی، فعال سیاسی، تأکید کرد: «لعنت بر ۵٧ و پنجاهوهفتیها.»
میلاد محمدی، برادر دادخواه شهریار محمدی از کشتهشدگان سرکوب اعتراضات ۱۴۰۱، با انتشار ویدئویی اعلام کرده که «مثل یک ارتش تکنفره» در میدان «مل لسمن» تورنتو مستقر شده تا «صدای ایران» باشد.
او از «تمام ایرانیهای تورنتو» خواسته که در اعتراض به اعدام محمد قبادلو، فرهاد سلیمی و سایر قربانیان نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی، به او بپیوندند.
اشکان منفرد، فعال سیاسی، نیز به سالروز تولد ندا آقاسلطان، از کشتهشدگان سرکوب اعتراضات سال ۱۳۸۸ در تهران اشاره کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز تولد ندا است. وقتی کشته شد، محمد قبادلو ٩ سالش بود، نیکا چهار سال، آرمیتا گراوند سه سال، سارینا سه سال، مجیدرضا ۱۱ سال. سرنوشت این بچهها میتونست یک شکل دیگر باشد. سرنوشت بچههای چهار و پنج ساله الآن هم میتواند به سیاهی سرنوشت اسامی بالا باشد اگر این کفتارها باقی بمانند.»
شیما بابایی، فعال حقوق بشر، نیز با بیان این که «محمد [قبادلو] هم بذر شد» و «به دل خاک رفت»، ایران را «خاک اشغال شده» نامید که «با خون آبیاری شده» و جمهوی اسلامی «هر بذر آزادهای» در آن بکارد، «خرمن خرمن خشم درو» میکند.
وحید بهمن، فعال سیاسی، نیز با اشاره به گذشت «حدود ۱۰ سال» از صدور حکم اعدام برای بابک زنجانی در پرونده فساد اقتصادی، گفت «فرزند بیپناه یک خانواده مظلوم» را اعدام میکنند، اما درباره بابک زنجانی، «چون از ریز و درشتتان آتو دارد، جرئت اجرای حکمش را ندارید.»
برخی کاربران نیز اعدام این دو زندانی سیاسی را واکنش جمهوری اسلامی به «تحقیر» در منطقه دانستهاند. از جمله احسان سلطانی، دانشجو در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «فرماندهانشان در روز روشن در دمشق کشته شدند، شبانه بچه مردم را به قتل رساندند تا در داخل همچنان برای ملت ژست اقتدار بگیرند. در داخل سگ هار، در خارج از مرزها موش فاضلاب!»
سیاوش رضاییان، فعال مدنی در ایران، نیز تأکید کرد که اعدام محمد قبادلو «تاوان تحقیرشان در منطقه» بود و افزود: «شخصا از این پس رساتر بابت تحقیر شدنهایتان هلهله خواهم کرد.»
خسرو علیکردی، وکیل دادگستری، با اشاره به اعدام دو زندانی سیاسی پیش از طلوع آفتاب، بیت شعری از حسین منزوی را بازنشر کرد و نوشت: «خورشید ما به چوبه ی اعدام بسته است، از صبح و آفتاب در این جا سخن مگو.»
حمید سلیمی، یکی دیگر از کاربران ایکس، نیز تصویری از پدر محمد قبادلو در مقابل زندان قزلحصار را که بازنشر کرد و گفت: «صبح ابری کثیف شهر را با تماشای پدری شروع کن که یکه و بییاور پشت در زندان راه میرود تا حکم اعدام پسرش اجرا شود. این تصویر تمامقدی از زیستن ماست: یکبهیک در صفیم، غریب و مستأصل، تا نوبتمان شود.»
رضا اکوانیان، فعال حقوق بشر، در واکنش به اعدام این دو زندانی سیاسی با تأکید بر این که «اعدام قتل حکومتی است»، یادآور شد که «جمهوری اعدامی در سال ۲۰۲۳ حدود ۸۰۰ انسان و در دی ماه روزانه سه نفر را اعدام کرد.»
کاوه کرمانشاهی، فعال حقوق بشر نیز گفت: «جمهوری اسلامی ایران ۴۵ سال اعدام کرد، اما نتوانست اعدام را در جامعه، عادی کند. مرگ پیشه جمهوری اسلامی شد، شعار مردم همچنان زندگی است.»
نسیم بهروز، فعال سیاسی، نیز در توییتی گفت: «در تاریخ خواهند نوشت یکی از قاتلان درست هنگامی که جان #محمد_قبادلو گرفته میشد، از منهتن نیویورک توییت میزد و خبر از شرکت در کنفرانس "صلح و امنیت بینالمللی" میداد.»
اردلان شکرآبی، قانونگذار ایرانیتبار سوئدی، نیز در واکنش به اعدام یک معترض توسط جمهوری اسلامی گفت: «محمد قبادلو، ۲۳ ساله، صبح امروز توسط رژیم اسلامی در ایران اعدام شد. جرم او آرزو کردن آزادی بود. استبداد جمهوری اسلامی روزی به دست مردم ایران شکست خواهد خورد.»
حساب «اسرائیل به فارسی» در شبکه اجتماعی ایکس نیز نوشت: «تلاشهای جمهوری اسلامی برای آبیاری ریشه پوسیدهاش با خون بیگناهان فایده ندارد و این خونها بهزودی او را ریشهکن خواهد کرد.»
حزب ایران نوین نیز در بیانیهای به اعدام محمد قبادلو واکنش نشان داد و تأکید کرد: «رژیم اسلامی که برآمده از فتنهی زندگیکُش ۵۷ است، اساسا برای نابودی مفهوم زندگی در ایران، پایه ریخته شد و چنان که میبینیم در این راستا، از هیچ کوششی دریغ نمیکند.»
به تأکید این حزب، «حق زندگی ایرانیان در چارچوب گفتمانی پنجاهوهفتیها و رژیم برآمده از آن، هیچ معنایی ندارد و مبارزه برای برانداختن این رژیم اساسا مبارزه برای بازگرداندن جریان حیات به شریان و رگهای زیستی ایران است.»
همچنین، در یکی از تصاویر ارسال شده به صدای آمریکا از داخل ایران، یک شهروند در اعتراض به اعدام محمد قبادلو، معترض جوان، میگوید: «رأی نمیدهیم.»
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
قوه قضاییه جمهوری اسلامی سحرگاه سهشنبه سوم بهمن محمد قبادلو، معترض ۲۳ ساله که در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ در تهران بازداشت شده بود، و فرهاد سلیمی زندانی سیاسی اهل سنت را در زندان قزلحصار استان البرز اعدام کرد.
تصاویری از سوگواری خانواده محمد قبادلو در مقابل زندان قزلحصار، دقایقی پس از اعدام فرزندشان منتشر شده است.
در این ویدئو یک زن خطاب به مأموران زندان میگویند: «بچه من را شما کشتید. او به خاطر همه شما جوانها به خیابان رفت.»
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
امیرحسین میراسماعیلی، روزنامهنگار، به نقل از منابع حاضر در مقابل زندان قزلحصار در شبکه اجتماعی ایکس نوشته که نیروهای «یگان ویژه» در بیرون از زندان قزلحصار «مردم و حتی اعضای خانواده محمد» قبادلو را «کتک میزنند و بازداشت میکنند.»
به گفته او، مأموران «با تفنگ ساچمهای» مردم و خانواده قبادلو را «میزنند.»
در واکنش به اعدام این جوان معترض، کیانوش سنجری، روزنامهنگار ساکن ایران، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز صبح پس از پخش اذان محمد قبادلو را اعدام کردند، همان طور که صدها معترض و مخالف دیگر جمهوری اسلامی را در خیابانها کشتند.»
به گفته سنجری، «تا وقتی دادگاه انقلاب بر پا است، آن انقلاب منحوس هنوز تثبیت نشده. محمد همانند مجیدرضا بچههای با غیرت و با شرف این سرزمین بودند که جلوی ظلم ایستادند.»
همچنین، هدیه کیمیایی، روزنامهنگار نیز تأکید کرد که «جمهوری اسلامی محمد قبادلو را با پروندهسازی و اتهامهای دروغین بعد از یک سال که در زندان نگه داشته بود، به قتل رساند.»
محمد قبادلو از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری سال گذشته در ایران، بود که به «افساد فیالأرض» از طریق «اقدام گسترده علیه مأموران موتوری نیروی انتظامی با اصابت خودروی سواری پیکان سفید رنگ منجر به کشته شدن استوار فرید کرمپور و مجروح شدن پنج مأمور پلیس» متهم شده بود.
امیر رئیسیان، وکیل محمد قبادلو، روز دوشنبه از دریافت «ابلاغیه اجرای حکم» اعدام این معترض جوان خبر داده و گفته بود قرار است موکلش روز سهشنبه سوم بهمن اعدام شود.
بسیاری از چهرهها، سازمانها و کاربران شبکههای اجتماعی به صورت گسترده خواهان توقف اعدام او شده بودند.