همزمان با تحریم گسترده روند رأیگیری برای کاندیداهای حکومت به منظور تصدی عنوان «ریاست جمهوری» در ایران، تلاش عوامل حکومتی از دو جبهه اصلاحطلب و اصولگرا برای کشاندن مردم به پای صندوقهای رأی تعیین جانشین رئیسی ادامه دارد و علی خامنهای تأکید کرده است که «مشارکت بالا» موجب «سرافرازی جمهوری اسلامی» است. این در حالی است که بسیاری این روند را «سیرک و نمایش انتخابات» خوانده و دیگران را به شرکت نکردن در آن تشویق کردهاند.
حساب کاربری علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه ششم تیر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مهمترین اثر مشارکت بالا در انتخابات سرافرازی جمهوری اسلامی است.»
در این حال، در برخی گزارشهای میدانی از ایران پیشبینی شده است که میزان مشارکت در رأیگیری برای انتخاب جانشین رئیسی پایین خواهد بود.
از جمله، ساسان آقایی، روزنامهنگار، در شبکه اجتماعی ایکس گفته است: «براساس مشاهداتم در چندین شهر کشور، صحنه هیچ تفاوتی با ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ نکرده و مشارکت با کمی بالا و پایین در سطح همان ۲۵ درصد باقی خواهد ماند.»
او با اشاره به ایجاد «هیاهو در فضای مجازی» و «لایکریزی فلهای و جدلهای تصنعی» وابستگان حکومت، تأکید کرده که این فضاسازی برای آن است که «وقتی مشارکت بین ۵۵ تا ۶۰ درصد اعلام شد، شما باور کنید که نزدیک به رقم واقعی است.»
به گفته ساسان آقایی، «ما در وسط یک نمایش با تمام جزییاتش قرار داریم که بستر اجرایش، اینترنت و فضای مجازی است اما در کف جامعه، خبری نیست.»
همچنین، محمد باقرزاده، روزنامهنگار نیز گفته است: «صادقانه در اطراف من (غیر از فرزندان و خبرنگاران اصلاحطلب که منفعت مالی مستقیم دارند) من تا الآن کسی را ندیدهام که بخواهد رأی بدهد.»
در این حال، مخالفتها با «سیرک و نمایش انتخابات» نیز ادامه دارد.
گوهر عشقی، مادر دادخواه ستار بهشتی کارگر معترضی که سالها قبل تحت بازداشت و حین بازجویی کشته شد، از مردم خواست در «انتخابات نمایشی» شرکت نکنند.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
همچنین گلجهان اشرفپور، مادر دادخواه اکبر محمدی از معترضان جنبش دانشجویی ۱۳۷۸ که در زندان جان باخت، از مردم خواست تمام روز رأیگیری در خانه بمانند و «در شعبدهبازی انتخاباتی خامنهای» شرکت نکنند.
بهزاد همراهی، از معترضانی که یک چشم او با شلیک نیروهای حکومتی در جریان سرکوب اعتراضات سراسری آسیب دیده است، با تأکید بر «تحریم سیرک انتخابات»، از مردم خواست در آن شرکت نکنند و تأکید کرد: «در کشوری که دموکراتیک نباشد، انتخابات سرشماری احمقها است.»
برزان محمدی، زندانی سیاسی پیشین، نیز در یک پیام ویدئویی اعلام کرد که در انتخابات حکومتی برای جانشینی رئیسی شرکت نمیکند و «این انتصابات نمایشی» را تحریم میکند.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل که در زندان اوین به سر میبرد، نیز تأکید کرده که «در انتخابات غیرقانونی حکومت سرکوبگر و نامشروع» شرکت نخواهد کرد.
او در پیامی از زندان خطاب به مقامات حکومتی با تأکید بر این که «چنین انتخاباتهایی برای جمهوری اسلامی مشروعیت نخواهد آورد»، گفته است: «چطور میتوانید در حالی که با یک دست تیغ و دار و اسلحه و زندان را علیه مردم گرفتهاید، با دستی دیگر صندوق رأی را پیش روی همان مردم بگذارید و با زبانی فریبکار و دروغپرداز آنها را به پای صندوق رأی فرا خوانید؟»
مسئله اخلاقی بودن یا نبودن رأی به کاندیداهای حکومتبرای تصدی عنوان «ریاستجمهوری» نیز یکی از موضوعات مورد بحث در شبکههای اجتماعی است. برخی کاربران شرکت در «سیرک انتخابات» را «خیانت» به ایران و معترضان کشتهشده به دست عوامل جمهوری اسلامی میدانند و در مقابل، نیروهای حکومتی ادعا میکنند فرق دارد که چه کسی جانشین رئیسی شود.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
علی کریمی، چهره سرشناس فوتبال ایران و از مخالفان جمهوری اسلامی، با تأکید بر این که «هر رأی خیانت به ایران» است، در ایکس نوشت، «آدمهای آگاه و وطنپرست رأی نمیدهند» و «آدمهای خائن به جمهوری اسلامی رأی میدهند.»
حساب کاربری «حافظه تاریخی» در ایکس، در آستانه برگزاری روند تعیین جانشین ابراهیم رئیسی، به اظهارات پیشین مقامات جمهوری اسلامی میپردازد.
«حافظه تاریخی» ویدئویی از اظهارات امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران در ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ منتشر کرده که گفته بود «حضور مردم در انتخابات پر کردن خشاب نیروهای مسلح است.»
از سوی دیگر، برخی کاربران از جمله پیمان عارف، با وجود ادعای مخالفت با جمهوری اسلامی از نامزد اصلاحطلبان در میان کاندیداهای حکومتی حمایت میکنند و «تنها راه اصلاح» را «تغییرات آرام و تدریجی» میدانند و براندازی را پرخطر معرفی میکنند.
نجمه جمشیدی، روزنامهنگار، نیز یکی دیگر از این افراد است که «از وضعیت موجود بهشدت ناراضی» است، اما از آنجا که دلش نمیخواهد مهاجرت کند. او گفت: «بدون تعارف، جرئت رفتن به کف خیابان و اعتراض در شرایط فعلی را هم ندارم. از تماشا کردن هم خسته شدم. به باور خودم تنها راهی که دارم رأی دادن به پزشکیان است.»
اما برخی کاربران نیز به تناقض رفتاری افرادی مثل محمد خاتمی، رئیسجمهوری اسبق جمهوری اسلامی، اشاره کردهاند که پیش از این گفته بود به تحریم انتخابات خواهد پیوست و حال از یکی از کاندیداهای حکومتی حمایت کرده است.
از جمله، ابوالفضل نجفی تهرانی، از کاربران فعال در ایکس نوشت: «خاتمی و اصلاحطلبان در کنار اکثریت مردم نماندند و با گرفتن کمترین امتیاز ممکن، خیلی زود و شتابزده تحریم انتخابات را شکستند.»
آرش نیکخو، فعال محیط زیست، نیز با اشاره به حمایت خاتمی از پزشکیان، تأکید کرد: «این که خاتمی یک ماه قبل انتخابات را تحریم کرد، ولی الآن قویا پشت پزشکیان ایستاد به این دلیل است که هر دو قویا به فدرالیسم قومی و حاکمیت به روش ولایتی مالک اشتر اعتقاد دارند.»
برخی کاربران نیز به دوگانهسازیهای حکومتی برای کشاندن مردم پای صندوقهای رأی اشاره کرده و گفتهاند که دوگانههای «خاتمی - ناطق نوری، موسوی - احمدینژاد، روحانی - رئیسی، و پزشکیان - جلیلی» برای این است که شهروندان «از ترس یک چیز واحد، به یک چیز واحد پناه» ببرند.
از طرفی، حسین شریعتمداری، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در روزنامه کیهان، از نامزدهای اصولگرای جانشینی ابراهیم رئیسی خواسته از حرفشان برگردند و بر خلاف اظهاراتشان در مناظرات، به نفع یکی از نامزدها انصراف دهند.
شریعتمداری با بیان این که «خمینی هم از حرفش برمیگشت»، گفته که «ائتلاف نامزدهای جبهه انقلاب یک ضرورت اسلامی و انقلابی است» و کنارهگیری به نفع یکی از آنها «اقدامی خداپسندانه و بایسته» است.
از سوی دیگر، منصور حقیقتپور، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و مشاور علی لاریجانی، مدعی شده «تحرکات جدی دیده میشود که موید حضور عناصر انجمن حجتیه و تودهایها در ستاد انتخاباتی یکی از کاندیداها است.»
حقیقتپور به وبسایت رویداد ۲۴ گفته است: «اینها با موضوعات مشترک مثل غربگریزی و شرقگرایی و البته اشتراکاتی در مسائل داخلی، در حال تولید خوراک فکری در ظاهر انقلابی اما نامأنوس با محتوای انقلاب اسلامی هستند.»
همزمان، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از تهران نوشت که با نزدیک شدن به «انتخابات» حکومتی تصدی عنوان «ریاست جمهوری»، تنشها درباره سرکوب زنان به بهانه حجاب اجباری بالا میرود.
بر اساس این گزارش، ظاهراً هر روز بعدازظهر در پایتخت ایران، وانتهای پلیس به میدانها و چهارراههای اصلی تهران میروند تا به دنبال زنانی با روسریهای گشاد و کسانی که جرات میکنند سرشان را نپوشانند، بگردند.
همچنین ببینید: گزارش آسوشیتدپرس: «انتخابات» تنشها بر سر حجاب اجباری را افزایش داده است