«رمدسیویر» یک داروی ضد ویروس ساخت شرکت آمریکایی «گیلیاد ساینسز» است که با نام تجاری «وکوری» (Veklury) برای مقابله با ویروس ابولا ساخته شد.
با آغاز شیوع ویروس کرونا در دنیا، کارخانه تولید‌کننده این دارو اعلام کرد با تجویز زودهنگام آن به بیماران، دوره درمان بیماری کاهش پیدا می‌کند.
در مهر ماه سال ۱۳۹۹، رمدسیویر، نخستین دارویی در آمریکا شد که برای استفاده در بیماران مبتلا به کرونا مجوز مصرف اضطراری گرفت.
اوایل تیر ماه ۱۳۹۹، شرکت «گیلیاد» اعلام کرد که قیمت رمدسیویر را برای دولت‌های کشورهای توسعه یافته، از جمله ایالات متحده آمریکا، ۳۹۰ دلار برای هر ویال تعیین کرده است که برای دوره درمان هر بیمار، شرکت‌های بیمه در آمریکا باید ۳ هزار و ۲۰۰ دلار پرداخت کنند.
شرکت «گیلیاد» همچنین امتیاز تولید این دارو را برای استفاده کشورهای در حال توسعه به چند کشور از جمله هند و پاکستان داد تا با قیمت پایین‌تری عرضه شود.
سازمان بهداشت جهانی نیز داروی رمدسیویر را همراه با دو داروی دیگر به آزمایش گذاشت تا تأثیر آن را بر روی بیماران مبتلا به کرونا ارزیابی کند.
در آبان ۱۳۹۹، پس از ارزیابی داده‌های بیش از ۷ هزار بیمار در ۴ کارآزمایی نتیجه گرفت که این دارو تأثیر قابل توجهی بر مرگ و میر، نیاز به ونتیلاتور، و مدت زمان بهبود بالینی ندارد.
- ورود رمدسیویر به ایران؛ «گیلیاد» نسبت به دریافت «رمدسیویر» خارج از زنجیره اصلی هشدار داد
شرکت «گیلیاد» در پاسخ به سارا دهقان، خبرنگار صدای آمریکا گفت که به ایران امتیاز تولید این دارو را نداده است و هرگونه نسخه ژنریک رمدسیویر که در ایران تولید می شود دارای مجوز گیلیاد نیست.
گیلیاد گفت «ما نمی توانیم در مورد صحت یا اثربخشی این محصول اظهار نظر کرده یا آن را تأیید کنیم.»
ایران، مقداری از این دارو را از چین گرفت. چندی پیش، محمدرضا هاشمیان، فوق تخصص آی‌سی‌یو در گفتگو با «همشهری» گفت رمدسیویری که چین به ایران داد هیچ‌گونه برچسبی نداشت و مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی نبود.
او گفت تا آن زمان «نشنیده بودیم که داروی بدون برچسب استفاده کنیم» و استفاده از چنین دارویی «ترسناک» بود.
روزنامه آمریکایی «یو اس ای تودی» در گزارشی در اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ نوشت که چین امتیاز تولید این دارو را ندارد و تولید این دارو توسط شرکت‌های داروسازی چینی، بحث در مورد مالکیت حق تولید درمانهای مربوط به همه‌گیری کووید-۱۹ را باز کرد.
شرکت «گیلیاد» به صدای آمریکا گفت برای اطمینان از اصالت رمدسیویر، سازمان‌هایی مانند فارماکوپیا ایالات متحده آمریکا (USP) ، دارای طیف وسیعی از ابزارها و منابع هستند که به کاهش خطرات ناشی از درمانهای غیر استاندارد و جعلی کووید-۱۹ کمک می کند.
«گیلیاد» تأکید کرد که برای رسیدگی به تهدیدهایی که داروهای تقلبی و غیر استاندارد برای بیماران ایجاد می کند، از جمله بررسی موارد رمدسیویر جعلی با مارک گیلیاد در ایران، از نزدیک با سازمان‌های اجرای قانون در سراسر جهان همکاری می کند.
«گیلیاد» نسبت به دریافت رمدسیویر خارج از زنجیره تأمین مورد تأیید هشدار داد.
- تولید داخلی رمدسیویر در ایران
در تاریخ ۲۵ تیر ماه سال ۱۳۹۹، سعید نمکی وزیر بهداشت، برای اولین بار در حاشیه جلسه هیأت دولت از تولید داخلی داروی رمدسیویر برای درمان کرونا خبر داد.
از نخستین چهره‌هایی که نامش با تولید رمدسیویر داخلی مطرح شد، محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام بود که از ارائه این دارو با قیمت «ارزانتر از نسخه خارجی» خبر داد و گفت: «قیمت نسخه ایرانی داروی رمدسیویر که در بازار سیاه به ۶۰ میلیون تومان رسیده، با قیمتی بسیار پایین‌تر با قیمت مصوب وزارت بهداشت از هفته آینده وارد بازار می‌شود.»
نهاله نراقی، مدیرعامل شرکت داروسازی اکتوور از دیگر افرادی بود که اقدام به تولید داخلی رمدسیویر کرد و گفت هر چند مواد اولیه از «شرکت‌های تأیید شده خارجی» خریداری شده‌اند اما تولید این دارو «کاملا بومی» است.
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو ایران چندی پیش گفت که داروی رمدسیویر توسط ۸ شرکت داخلی تولید می‌شود. او تولید ماهیانه را ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار دز عنوان کرد.
این در حالی است که برخی نیز می‌گویند ایران، رمدسیویر تولید کشورهای دیگر از جمله هند را در بسته‌بندی‌های داخلی عرضه کرده است.
- تجویز «رمدسیویر» در ایران خارج از پروتکل‌های جهانی
با پیک پنجم کرونا در ایران که چندین بار رکورد مرگ و ابتلا در کشور را شکست، تقاضا برای داروی رمدسیویر نیز بالا رفت تا جایی که مردم برای تهیه آن در صف‌های طولانی منتظر می‌ماندند.
محمدرضا شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو ایران می‌گوید مصرف داروی رمدسیویر طی ۷۲ ساعت ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده است.
شرکت «گیلیاد» در پاسخ به سارا دهقان، خبرنگار صدای آمریکا در مورد زمان تجویز این دارو گفت در کشورهایی که داروی رمدسیویر با امتیاز شرکت «گیلیاد» و یا مجوز رسمی مصرف می‌شود، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی باید از دستورالعمل‌های درمانی توصیه شده محلی پیروی کنند.
برخی تحقیقات نشان می دهد داروی «وکوری» (رمدسیویر) در صورت استفاده به محض بستری شدن در بیمارستان و نیاز به اکسیژن اضافی می‌تواند مفید واقع شود. یک کارآزمایی انستیتو ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا نشان داده است که این دارو می‌تواند به بیماران کمک کند تا سریعتر بهبود پیدا کنند و احتمال پیشرفت بیماری را به طرز چشمگیری کاهش داده است.
دکتر کاوه بهمن‌پور، استادیار دانشکده پزشکی ایالتی کالیفرنیا می‌گوید در آمریکا، به بیماران مبتلا به کرونا که خارج از بیمارستان هستند تنها داروی آنتی بادی مونوکلونال تجویز می‌شود. دکتر بهمن‌پور می‌گوید در ایران رهنمودی در مورد ارائه دارو و درمان به بیماران مبتلا به کرونا به پزشکان و مراکز درمانی ارائه نشده است و تجوزیر دارو، گاه با خواست بیمار انجام می‌شود.
دکتر ئالان توفیقی، در مورد تجویز رمدسیویر در ایران گفت: «این دارو در ایران متاسفانه خارج از اندیکاسیون‌های تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی مصرف می شود که خود می تواند برای بیماران، در صورت بهبود از کرونا، منجر به عوارض پایدار کبدی یا کلیوی شود.»
دکتر توفیقی توضیح داد که استفاده از این دارو در ایران حتی برای بیماران سرپایی که در منزل هستند، «ظن دست داشتن باندهای مافیای دارو و نهادهای سود جوی وابسته به بیت خامنه‌ای در سوءمصرف آن را تشدید کرده است. »
- افشاگری در مورد هزینه «رمدسیویر» و توجه به «کم اثر» بودن آن
علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا تهران پس از بالا گرفتن انتقادها نسبت به سوء مدیریت در مهار کرونا و واکسیناسیون در ایران در مورد هزینه داروی رمدسیویر افشاگری کرد.
آقای زالی گفت بیش از ۷۲۰ میلیون یورو خرج این دارو شده است که با آن می‌شد «۵ میلیون دز واکسن فایزر و یا ۲۴۰ میلیون دز واکسن آسترازنکا» خرید.
این سخنان او بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت.
پس از این جنجال‌ها، توجه‌ها بر روی رسانه‌ای کردن اثربخشی اندک این دارو متمرکز شد.
مصطفی قانعی، عضو کمیته ملی واکسن کرونا گفت: «آنقدر که ما رمدسیویر تجویز می‌کنیم، آمریکا و اروپا نمی‌کنند.»
برخی از اطلاعات این گزارش از منابع مختلف از جمله استات نیوز، یو‌اس تودی و رسانه‌های داخل ایران تهیه شده است.
همچنین ببینید: سازمان بهداشت جهانی، سه داروی بالقوه را برای بیماران بستری شده مبتلا به کرونا در چندین کشور از جمله ایران آزمایش می‌کند