در حالی که سازمان نظارت برغذا و دارو آمریکا مجوز مصرف واکسنهای قدیمی کووید-۱۹ را که مختص سویه اولیه کرونا بودند لغو کرده است تا تنها از واکسنهای دوظرفیتی مختص امیکرون استفاده شود، این واکسنهای جدید در ایران هنوز در دسترس نیست.
سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا همچنین مجوز دومین دز یادآور برای افراد ۶۵ سال به بالا یا افراد دارای نقص ایمنی را صادر کرده است.
این نهاد نظارتی به تمامی بزرگسالی که هنوز واکسینه نشدهاند نیز توصیه میکند که به جای شروع با واکسن اصلی و دریافت واکسن دو ظرفیتی به عنوان یادآور، یک دز واکسن دو ظرفیتی به روز شده بزنند.
این نهاد در بیانیهای اعلام کرد که تصمیم جدیدش بخشی از یک اقدام کلی برای ساده کردن فرآیند واکسیناسیون کووید-۱۹ است.
مقامات بهداشتی آمریکا به سمت مدلی حرکت میکنند که شبیه واکسیناسیون آنفولانزا باشد به این معنی که افراد سالی یک واکسن بهروز شده بزنند که با سویه در حال چرخش مطابقت داشته باشد.
واکسن اصلی کووید-۱۹ با اولین سویه ویروس کرونا که نخستینبار در ووهان چین شناسایی شد مطابقت داشت که دیگر در چرخش نیست و جای خود را به امیکرون و زیرمجموعههای آن داده است.
واکسنهای دو ظرفیتی هم سویه اصلی و هم نوع امیکرون را هدف قرار می دهند و در پاییز سال ۲۰۲۲ مجوز مصرف گرفتند.
تحقیقات متعدد نشان داده است که این نوع واکسنها نسبت به واکسن اصلی محافظت قویتری در برابر ابتلا و وخامت بیماری ایجاد میکنند.
در حال حاضر در ایران بیشتر واکسنهای برکت و برکت پلاس، پاستوکووک و پاستوکووک پلاس، اسپایکوژن، فخرا، رازی و نورا ارائه میشوند که موجودی هر کدام نیز مشخص نیست.
تنها واکسن طراحی شده برای امیکرون در ایران، «برکتپلاس» است که تکظرفیتی و مختص سویه «بی ای ۱» است و جزئیات آزمایشهای بالینی آن نیز منتشر نشده است.
حمیدرضا جماعتی، دبیر کمیته علمی کشوری کرونا در ایران، میگوید بررسیهای انستیتو پاستور ایران نشان میدهد که در حال حاضر سویه غالب در ایران «ایکسبیبی ۱.۹۱» امیکرون است. پیشتر مقامات بهداشتی کشور از غالب شدن سویه «ایکسبیبی ۱.۵» امیکرون خبر داده بودند.
جماعتی در مورد نیاز به بهروز کردن واکسنها در ایران نیز گفت: «امیدواریم شرکتهای تولیدکننده واکسن در آینده نه چندان دور، واکسنهای نسل جدید کرونا را تولید کنند.»
کارشناسان بهداشتی بارها از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواستهاند تا واکسنهای با کیفیت وارد کنند.
انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران نیز سال گذشته در نامهای به رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت خواستار تأمین واکسنهای مؤثر مبتنی بر «امآرانای» شد.
با این حال، تمرکز مقامات جمهوری اسلامی بر تولید داخلی باقی ماند.
هیچ یک از واکسنهای ایرانی تاکنون مجوز سازمان بهداشت جهانی را دریافت نکردهاند.
دبیر کمیته علمی کشوری کرونا در ایران در مورد داروی «پسکلووید» شرکت فایزر که در ایران موجود نیست نیز گفته است که سال گذشته کمیته علمی درخواست واردات این دارو را مطرح کرد و افزود که با توجه به اثربخشی آن، «باید پروسه بوروکراسی تأیید و ورود پکسلووید به فهرست دارویی کشور، تسریع شود.»