مجله تایم در مقاله ای در مورد رویکرد ایالات متحده و اسراییل در قبال برنامه اتمی ایران به چالش بنیامین نتانیاهو برای متقاعد کردن دولت باراک اوباما برای تعیین خطوط قرمز و ضرب الاجل برای ایران اشاره می کند. یادداشت زیر ترجمه ای از مقاله مجله تایم است:
بعید به نظر می رسد که ناامیدی بنیامین نتانیاهو نسبت به رویکرد دولت اوباما در قبال برنامه اتمی ایران به این زودی ها به امیدی روشن بدل شود. روزنامه اسراییلی هاارتص روز سه شنبه گزارش داد که کاخ سفید درخواست نخست وزیر اسراییل برای دیداری در حاشیه اجلاس اواخر ماه جاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک را رد کرده است. کاخ سفید این گزارش را رد کرد و تامی ویتور، سخنگوی امنیت ملی آمریکا در توضیح این امر گفت که قرار است نتانیاهو زمانی وارد نیویورک شود که آقای اوباما این شهر را ترک کرده است. وی در یادداشت اینترنتی خود متذکر شده است «آن ها در یک زمان در شهر نیستند. اما رئیس جمهوری و نخست وزیر به طور مرتب در تماس هستند و نخست وزیر در طی دیدار خود، با مقامات بلند پایه دیگری همچون وزیر امور خارجه (هیلاری) کلینتون ملاقات خواهد کرد».
ویتور بعداً در یادداشت اینترنتی خاطرنشان کرد «برخلاف گزارش هایی که در مطبوعات منتشر شده اند، نه تنها هیچ گاه درخواستی برای برگزاری جلسه ای بین نخست وزیر و رئیس جمهوری در واشنگتن ارسال نشده بود، بلکه این درخواست رد نیز نشده است». اما مطبوعات اسراییل به نقل از مقامات اسراییلی ناشناس، این تصمیم را نوعی بی اعتنایی تعبیر کرده اند و این گزارش ها در هفته ای منتشر شده اند که نتانیاهو آشکارا و بی پرده نسبت به دولت اوباما ابراز خشم کرده بود.
نخست وزیر اسراییل روز سه شنبه آتش انتقاد خود را به طور تلویحی متوجه دولت اوباما کرد و در اورشلیم به خبرنگاران گفت «بخش هایی از جامعه بین الملل که از تعیین خط قرمز برای ایران سرباز می زنند، از نظر اخلافی حق ندارند تا برای اسراییل خط قرمز بکشند». اظهارات آقای نتانیاهو واکنشی نسبت به بی اعتنایی واشنگتن به درخواست رهبر اسراییل بود که از ایالات متحده خواست تا برای فعالیت های اتمی ایران به طور علنی «خط قرمز» تعیین کند و در صورت نادیده گرفتن این خطوط، به واکنش نظامی ایالات متحده منتهی خواهد شد. مقامات اسراییلی همچنین از ایالات متحده خواسته اند تا برای سرنهادن ایران به درخواست کشورهای غربی، ضرب الاجل تعیین کند. اما همه متحدان کلیدی غربی اسراییل نسبت به تک روی این کشور برای حمله نظامی هشدار داده اند ومقامات بلندپایه نظامی و امنیتی اسراییل و نیز اکثریت مردم در نظرسنجی های عمومی نیز با چنین اقدامی به شدت مخالف هستند. نتانیاهو که از متقاعد کردن دولت اوباما برای پذیرش شروط و نیز ضرب الاجل خود ناکام مانده است، تا سرحد ایفای نقش کاساندرا کوچک شده است.
خانم کلینتون در مصاحبه روز دوشنبه خود با تلویزیون بلومبرگ به هنگام تشریح رویکرد دولت ایالات متحده در قبال ایران، خشم و انزجار اسراییل را برانگیخت. وی گفت «ما ضرب الاجل تعیین نمی کنیم. ما با دقت در حال نظاره فعالیت های آن ها هستیم، چرا که اعمال آن ها حائز اهمیت بسیار است. ما متقاعد شده ایم که برای تمرکز بر تحریم ها زمان بیشتری داریم و برای جلب ایران برای شرکت در مذاکرات با حسن نیت نهایت تلاش خود را به کار بگیریم». اما نتانیاهو ضمن ابراز نارضایتی از این موضع ادعا کرد که «ما از همین الان می توانیم بگوییم که دیپلماسی و تحریم ها کارساز نبوده اند، به اقتصاد ایران لطمه زده اند اما پروژه اتمی ایران را متوقف نکرده اند».
نتانیاهو به طور قطع صحیح می گوید که فشار تحریم ها نه تنها ایران را از ادامه فعالیت های اتمی و نقض قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل بازنداشته بلکه سبب شده است تا تهران بر سر میز مذاکره به درخواست های کشورهای غربی تن در ندهد. با این وجود، ارزیابی ایالات متحده این است با وجودی که ایران به گردآوری مواد اتمی و ساختارهای زیربنایی که این کشور را برای ساخت بمب اتمی مجهز می کند اما تهران هنوز برای ساخت بمب تصمیم نگرفته است. بسیاری از تحلیلگران گمان می کنند که هدف کنونی ایران دستیابی به توانایی اتمی نهفته ای است که کشورهایی همچون ژاپن از آن ها برخوردار هستند تا از نظر راهبردی قادر باشند در مدت زمانی معادل چند ماه سلاح های اتمی بسازند».
لئون پانه تا، وزیر دفاع ایالات متحده روز سه شنبه به تلویزیون «سی بی اس» گفت اگر «ایران هم اکنون تصمیم راهبردی بگیرد، برای ساخت بمب اتمی، به اندکی بیش از یک سال زمان نیاز خواهد داشت. زمانی که مطمئن باشیم که چنین تصمیمی گرفته اند، اقدام برای متوقف کردن آن ها ضروری خواهد بود. تصمیم ایران برای تسلیحاتی کردن مواد اتمی خط قرمز دولت اوباما است». جی کارنی، منشی مطبوعاتی کاخ سفید نیز روز دوشنبه بر این امر تصریح کرده و گفته بود «واقعیت این است که رئیس جمهوری به ممانعت ایران از دستیابی به سلاح اتمی متعهد است و از هر ابزار موجود در زرادخانه آمریکا بهره خواهد جست تا به این هدف دست یابد».
مشکل واقعی نتانیاهو این نیست که اوباما به تعیین خط قرمز اشاره نکرده، بلکه این است که خط قرمز اوباما با خط قرمز اسراییل یکی نیست. نتانیاهو روز سه شنبه گفت «اگر ایران بداند که خط قرمز و ضرب الاجلی وجود ندارد، چه اقدامی خواهد کرد؟ دقیقاً همان کاری که هم اکنون می کند و بدون هیچ مداخله و مانعی به پیشبرد توانایی هایی هسته ای و ساخت سلاح و در نهایت بمب اتمی ادامه خواهد داد».
خط قرمز نتانیاهو فقط این نیست که ایران «از دستیابی به سلاح اتمی بازداشته شود» بلکه ایران از توانایی ساخت آن نیز ناتوان باشد، ظرفیتی که تهران هم اکنون دارد اما هنوز از آن بهره برداری نکرده است. به همین دلیل است که پافشاری اسراییل بر آن است که تنها دستاورد قابل پذیرش روند مذاکرات دیپلماتیک برچیده شدن کامل و انتقال تجهیزات و ساختارهای زیربنایی غنی سازی اورانیوم و انبارهای مواد اتمی است. چشم انداز دستیابی به چنین هدفی دور از دسترس به نظر می رسد، حتی با وجودی که ایران چندین بار به مذاکره برای تعیین محدودیت های فعالیت اتمی خود تمایل نشان داده است.
دولت اوباما هنوز دیدگاه خود از یک دستاورد دیپلماتیک قابل پذیرش، در صورتی که مقامات ایران ثابت کنند به اتخاذ یک موضع آشتی جویانه تمایل دارند را تعیین نکرده است. دولت آمریکا هنوز به این پرسش پاسخ نداده است که آیا در مورد عدم اجازه ایران برای ادامه غنی سازی اورانیوم، حتی به عنوان بخشی از یک برنامه انرژی صلح آمیز با اسراییل هم فکر است و یا خیر. فقدان پیشبرد مذاکرات دیپلماتیک نیز به معنای آن است که ایران هنوز چنین امری را اثبات نکرده است. اما تحولات کنونی حاکی از آن است که ایران بدون توجه به خط قرمز ایالات متحده با ادامه فعالیت های هسته ای، توانایی های اتمی خود را توسعه می دهد اما از برداشتن قدم هایی اجتناب می کند که نمایانگر ساخت سلاح اتمی باشد.
تردیدی نیست که توسعه توانایی های ایران در زمینه اتمی موجب اعمال تحریم های سخت گیرانه تری بر این کشور خواهد بود، اما واقعیت این است که عامل حمله نظامی ایالات متحده به ایران نخواهد بود، روندی که نتانیاهو بیهوده در تلاش است تا بیشتر با تهدید به حمله نظامی یک جانبه معکوس کند.
کاخ سفید در تلاشی به منظور تصریح وضعیت موجود، سه شنبه شب با انتشار بیانیه ای اعلام کرد «پرزیدنت اوباما به عنوان بخشی از مشورت های ادامه دار با نخست وزیر نتانیاهو به مدت یک ساعت تلفنی گفتگو کرد. دو رهبر در مورد تهدید برنامه اتمی ایران و همکاری نزدیک دو کشور در مورد ایران و دیگر مسائل امنیتی گفتگو کردند. پرزیدنت اوباما و نخست وزیر نتانیاهو بار دیگر تاکید ورزیدند که در عزم خود برای ممانعت ایران از دستیابی به سلاح اتمی راسخ هستند و توافق کردند تا در آینده نیز به مشورت های نزدیک خود ادامه دهند».
در شرایطی که نتانیاهو در سراسر فصل تابستان بر طبل درخواست های خود کوبیده، رهبر اسراییل موضع خود در قبال حمله نظامی را چه در داخل و چه در خارج از کشور به طور فزاینده منزوی یافته است. بنا به گزارش های منتشر شده حتی ایهود باراک، وزیر دفاع کشور و دولتمردی که از جناح سیاسی خود اوست نیز از پافشاری در مورد حمله نظامی ( به ایران) دست برداشته است چرا که این حمله به مناسبات کشور با ایالات متحده لطمه خواهد زد. تعدادی از مقامات نظامی آمریکا و اسراییل نیز هشدار داده اند که تک روی اسراییل برای حمله نظامی در بهترین شرایط ممکن است پیشبرد پروژه اتمی ایران را به تعویق بیاندازد، اما در عین حال ایران به فعالیت های خود ادامه می دهد و بمب (اتمی) می سازد. در حالی که دولت اوباما و جامعه بین الملل برای رویارویی با ایران به اجماع دیپلماتیکی دست نیافته اند، اسراییل برای ممانعت ایران از پیشبرد مخفیانه فعالیت های اتمی خود با مشکل مواجه خواهد بود.
شاید مطرح کردن پیشنهاد تعیین خطوط قرمز و ضرب الاجل از سوی ایالات متحده رویکرد جایگزین نخست وزیر اسراییل برای حفظ آبرو و عقب نشینی از موضع تهدیدآمیز خود برای بمباران ایران باشد. هم اکنون به نظر می رسد دولت اوباما روشن کرده است که موضع آمریکا در قبال ایران به دست نتانیاهو تعیین نخواهد شد و در شرایطی که آمریکا در آستانه برگزاری انتخابات است، نخست وزیر اسراییل همواره با اظهارنظرهای علنی در مورد رئیس جمهوری ایالات متحده، پیام گلایه ها و شکایت های خود را به طور آشکار به افکار عمومی ارسال کرده است.
بعید به نظر می رسد که ناامیدی بنیامین نتانیاهو نسبت به رویکرد دولت اوباما در قبال برنامه اتمی ایران به این زودی ها به امیدی روشن بدل شود. روزنامه اسراییلی هاارتص روز سه شنبه گزارش داد که کاخ سفید درخواست نخست وزیر اسراییل برای دیداری در حاشیه اجلاس اواخر ماه جاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک را رد کرده است. کاخ سفید این گزارش را رد کرد و تامی ویتور، سخنگوی امنیت ملی آمریکا در توضیح این امر گفت که قرار است نتانیاهو زمانی وارد نیویورک شود که آقای اوباما این شهر را ترک کرده است. وی در یادداشت اینترنتی خود متذکر شده است «آن ها در یک زمان در شهر نیستند. اما رئیس جمهوری و نخست وزیر به طور مرتب در تماس هستند و نخست وزیر در طی دیدار خود، با مقامات بلند پایه دیگری همچون وزیر امور خارجه (هیلاری) کلینتون ملاقات خواهد کرد».
ویتور بعداً در یادداشت اینترنتی خاطرنشان کرد «برخلاف گزارش هایی که در مطبوعات منتشر شده اند، نه تنها هیچ گاه درخواستی برای برگزاری جلسه ای بین نخست وزیر و رئیس جمهوری در واشنگتن ارسال نشده بود، بلکه این درخواست رد نیز نشده است». اما مطبوعات اسراییل به نقل از مقامات اسراییلی ناشناس، این تصمیم را نوعی بی اعتنایی تعبیر کرده اند و این گزارش ها در هفته ای منتشر شده اند که نتانیاهو آشکارا و بی پرده نسبت به دولت اوباما ابراز خشم کرده بود.
نخست وزیر اسراییل روز سه شنبه آتش انتقاد خود را به طور تلویحی متوجه دولت اوباما کرد و در اورشلیم به خبرنگاران گفت «بخش هایی از جامعه بین الملل که از تعیین خط قرمز برای ایران سرباز می زنند، از نظر اخلافی حق ندارند تا برای اسراییل خط قرمز بکشند». اظهارات آقای نتانیاهو واکنشی نسبت به بی اعتنایی واشنگتن به درخواست رهبر اسراییل بود که از ایالات متحده خواست تا برای فعالیت های اتمی ایران به طور علنی «خط قرمز» تعیین کند و در صورت نادیده گرفتن این خطوط، به واکنش نظامی ایالات متحده منتهی خواهد شد. مقامات اسراییلی همچنین از ایالات متحده خواسته اند تا برای سرنهادن ایران به درخواست کشورهای غربی، ضرب الاجل تعیین کند. اما همه متحدان کلیدی غربی اسراییل نسبت به تک روی این کشور برای حمله نظامی هشدار داده اند ومقامات بلندپایه نظامی و امنیتی اسراییل و نیز اکثریت مردم در نظرسنجی های عمومی نیز با چنین اقدامی به شدت مخالف هستند. نتانیاهو که از متقاعد کردن دولت اوباما برای پذیرش شروط و نیز ضرب الاجل خود ناکام مانده است، تا سرحد ایفای نقش کاساندرا کوچک شده است.
خانم کلینتون در مصاحبه روز دوشنبه خود با تلویزیون بلومبرگ به هنگام تشریح رویکرد دولت ایالات متحده در قبال ایران، خشم و انزجار اسراییل را برانگیخت. وی گفت «ما ضرب الاجل تعیین نمی کنیم. ما با دقت در حال نظاره فعالیت های آن ها هستیم، چرا که اعمال آن ها حائز اهمیت بسیار است. ما متقاعد شده ایم که برای تمرکز بر تحریم ها زمان بیشتری داریم و برای جلب ایران برای شرکت در مذاکرات با حسن نیت نهایت تلاش خود را به کار بگیریم». اما نتانیاهو ضمن ابراز نارضایتی از این موضع ادعا کرد که «ما از همین الان می توانیم بگوییم که دیپلماسی و تحریم ها کارساز نبوده اند، به اقتصاد ایران لطمه زده اند اما پروژه اتمی ایران را متوقف نکرده اند».
نتانیاهو به طور قطع صحیح می گوید که فشار تحریم ها نه تنها ایران را از ادامه فعالیت های اتمی و نقض قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل بازنداشته بلکه سبب شده است تا تهران بر سر میز مذاکره به درخواست های کشورهای غربی تن در ندهد. با این وجود، ارزیابی ایالات متحده این است با وجودی که ایران به گردآوری مواد اتمی و ساختارهای زیربنایی که این کشور را برای ساخت بمب اتمی مجهز می کند اما تهران هنوز برای ساخت بمب تصمیم نگرفته است. بسیاری از تحلیلگران گمان می کنند که هدف کنونی ایران دستیابی به توانایی اتمی نهفته ای است که کشورهایی همچون ژاپن از آن ها برخوردار هستند تا از نظر راهبردی قادر باشند در مدت زمانی معادل چند ماه سلاح های اتمی بسازند».
لئون پانه تا، وزیر دفاع ایالات متحده روز سه شنبه به تلویزیون «سی بی اس» گفت اگر «ایران هم اکنون تصمیم راهبردی بگیرد، برای ساخت بمب اتمی، به اندکی بیش از یک سال زمان نیاز خواهد داشت. زمانی که مطمئن باشیم که چنین تصمیمی گرفته اند، اقدام برای متوقف کردن آن ها ضروری خواهد بود. تصمیم ایران برای تسلیحاتی کردن مواد اتمی خط قرمز دولت اوباما است». جی کارنی، منشی مطبوعاتی کاخ سفید نیز روز دوشنبه بر این امر تصریح کرده و گفته بود «واقعیت این است که رئیس جمهوری به ممانعت ایران از دستیابی به سلاح اتمی متعهد است و از هر ابزار موجود در زرادخانه آمریکا بهره خواهد جست تا به این هدف دست یابد».
مشکل واقعی نتانیاهو این نیست که اوباما به تعیین خط قرمز اشاره نکرده، بلکه این است که خط قرمز اوباما با خط قرمز اسراییل یکی نیست. نتانیاهو روز سه شنبه گفت «اگر ایران بداند که خط قرمز و ضرب الاجلی وجود ندارد، چه اقدامی خواهد کرد؟ دقیقاً همان کاری که هم اکنون می کند و بدون هیچ مداخله و مانعی به پیشبرد توانایی هایی هسته ای و ساخت سلاح و در نهایت بمب اتمی ادامه خواهد داد».
خط قرمز نتانیاهو فقط این نیست که ایران «از دستیابی به سلاح اتمی بازداشته شود» بلکه ایران از توانایی ساخت آن نیز ناتوان باشد، ظرفیتی که تهران هم اکنون دارد اما هنوز از آن بهره برداری نکرده است. به همین دلیل است که پافشاری اسراییل بر آن است که تنها دستاورد قابل پذیرش روند مذاکرات دیپلماتیک برچیده شدن کامل و انتقال تجهیزات و ساختارهای زیربنایی غنی سازی اورانیوم و انبارهای مواد اتمی است. چشم انداز دستیابی به چنین هدفی دور از دسترس به نظر می رسد، حتی با وجودی که ایران چندین بار به مذاکره برای تعیین محدودیت های فعالیت اتمی خود تمایل نشان داده است.
دولت اوباما هنوز دیدگاه خود از یک دستاورد دیپلماتیک قابل پذیرش، در صورتی که مقامات ایران ثابت کنند به اتخاذ یک موضع آشتی جویانه تمایل دارند را تعیین نکرده است. دولت آمریکا هنوز به این پرسش پاسخ نداده است که آیا در مورد عدم اجازه ایران برای ادامه غنی سازی اورانیوم، حتی به عنوان بخشی از یک برنامه انرژی صلح آمیز با اسراییل هم فکر است و یا خیر. فقدان پیشبرد مذاکرات دیپلماتیک نیز به معنای آن است که ایران هنوز چنین امری را اثبات نکرده است. اما تحولات کنونی حاکی از آن است که ایران بدون توجه به خط قرمز ایالات متحده با ادامه فعالیت های هسته ای، توانایی های اتمی خود را توسعه می دهد اما از برداشتن قدم هایی اجتناب می کند که نمایانگر ساخت سلاح اتمی باشد.
تردیدی نیست که توسعه توانایی های ایران در زمینه اتمی موجب اعمال تحریم های سخت گیرانه تری بر این کشور خواهد بود، اما واقعیت این است که عامل حمله نظامی ایالات متحده به ایران نخواهد بود، روندی که نتانیاهو بیهوده در تلاش است تا بیشتر با تهدید به حمله نظامی یک جانبه معکوس کند.
کاخ سفید در تلاشی به منظور تصریح وضعیت موجود، سه شنبه شب با انتشار بیانیه ای اعلام کرد «پرزیدنت اوباما به عنوان بخشی از مشورت های ادامه دار با نخست وزیر نتانیاهو به مدت یک ساعت تلفنی گفتگو کرد. دو رهبر در مورد تهدید برنامه اتمی ایران و همکاری نزدیک دو کشور در مورد ایران و دیگر مسائل امنیتی گفتگو کردند. پرزیدنت اوباما و نخست وزیر نتانیاهو بار دیگر تاکید ورزیدند که در عزم خود برای ممانعت ایران از دستیابی به سلاح اتمی راسخ هستند و توافق کردند تا در آینده نیز به مشورت های نزدیک خود ادامه دهند».
در شرایطی که نتانیاهو در سراسر فصل تابستان بر طبل درخواست های خود کوبیده، رهبر اسراییل موضع خود در قبال حمله نظامی را چه در داخل و چه در خارج از کشور به طور فزاینده منزوی یافته است. بنا به گزارش های منتشر شده حتی ایهود باراک، وزیر دفاع کشور و دولتمردی که از جناح سیاسی خود اوست نیز از پافشاری در مورد حمله نظامی ( به ایران) دست برداشته است چرا که این حمله به مناسبات کشور با ایالات متحده لطمه خواهد زد. تعدادی از مقامات نظامی آمریکا و اسراییل نیز هشدار داده اند که تک روی اسراییل برای حمله نظامی در بهترین شرایط ممکن است پیشبرد پروژه اتمی ایران را به تعویق بیاندازد، اما در عین حال ایران به فعالیت های خود ادامه می دهد و بمب (اتمی) می سازد. در حالی که دولت اوباما و جامعه بین الملل برای رویارویی با ایران به اجماع دیپلماتیکی دست نیافته اند، اسراییل برای ممانعت ایران از پیشبرد مخفیانه فعالیت های اتمی خود با مشکل مواجه خواهد بود.
شاید مطرح کردن پیشنهاد تعیین خطوط قرمز و ضرب الاجل از سوی ایالات متحده رویکرد جایگزین نخست وزیر اسراییل برای حفظ آبرو و عقب نشینی از موضع تهدیدآمیز خود برای بمباران ایران باشد. هم اکنون به نظر می رسد دولت اوباما روشن کرده است که موضع آمریکا در قبال ایران به دست نتانیاهو تعیین نخواهد شد و در شرایطی که آمریکا در آستانه برگزاری انتخابات است، نخست وزیر اسراییل همواره با اظهارنظرهای علنی در مورد رئیس جمهوری ایالات متحده، پیام گلایه ها و شکایت های خود را به طور آشکار به افکار عمومی ارسال کرده است.