همزمان با پايان سال تحصيلی ۲۰۱۰-۲۰۱۱ در اکثر مناطق جهان، يکی از دبستانهای مصراته، شهر تحت کنترل مخالفان دولت قذافی در ليبی برای آموزش علوم پايه با ۱۰۸۰ دانش آموز مقطع ابتدايی، پس از ۵ ماه بازگشايی شد.
مراسم سرود خوانی در محوطه دبستان برای دانش آموزان ياد آور اين واقعيت است که کشورشان در يک بحران سياسی به سر می برد.
اما با وجود همه تهديداتی که از سوی قذافی و طرفدارانش صورت می گيرد، مدرسه جايی است تا کودکان در کنار يکديگر، چند ساعتی، هياهو و خشونتهای جاری را از ياد ببرند.
چنانچه نسرين فرهت، يکی از آموزگاران دبستان می گويد: «به خاطر وضعيت ليبی، و بخصوص مصراته، آموزش دانش آموزان حدود سه ماه با وقفه رو به رو بوده است. بنابراين ما تصميم گرفتيم مدرسه را بازکنيم تا مسير توجه دانش آموزان را از شرايط بدی که در حال حاضر با آن مواجه هستند، مثل جنگ و وحشت و ترور، تغيير بديم »
نسرين فرهت يکی از ۸۰ نفری است که برای تدريس در اين دبستان داوطلب شده اند.
در حال حاضر زبان عربی، حساب، انگليسی و هنر در مدرسه تدريس می شود و دانش آموزان خوشحال به نظر می رسند.
از زمان آغاز اعتراضات ضد دولتی کليه مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزشی در شرق ليبی تعطيل بوده است و شورای ملی انتقالی اپوزيسيون مايل است به نشانه عادی شدن وضعيت زندگی مردم، و برای تغيير مسير تفکر جوانان، نهادهای آموزشی را باز کند.
اما بازگشايی نهادهای آموزشی تنها يک روی سکه است، روی ديگر سکه، بازگشت آموزگاران فراری، جلب رضايت والدين برای فرستادن کودکانشان به مدرسه، و بازآموزی آموزگاران و ايجاد تحول فکری در ميان آنان در راستای تشويق دانش آموزان به آزاد انديشی است.
در واقع کودکان ليبيايی از شورش های ضد دولتی در آن کشور بی آسيب نمانده اند. اليزابت اروت، خبرنگار صدای آمريکا، به تازگی در پناهگاه شورشيان در شهر بنغازی در ليبی بوده و می گويد آموزش تعداد زيادی از کودکان مختل شده است، با اين حال بعضی والدين به اين امر توجهی ندارند.
در چند هفته ی اخير تعداد کمی از مدارس در شهر بنغازی مجددا باز شده است. اما ساعات کار آنها محدود بوده، تعداد معلمان اندک است و بدليل ناآرامی ها بسياری از والدين کوکان خود را به دليل هراس از تيراندازی به اين مدارس نمی فرستند.
حسين الاوامی از دوران بازنشستگی خود بازگشته تا به مدرسه ای در بنغازی کمک کند. آموزگاران در اين شهر اميدوارند با فعاليت خود محيطی به دور از جنگ و ناآرامی برای کودکان ايجاد کنند. با وجود حجم کم تدريس، آموزش در اين مدارس متفاوت از نظام آموزشی تحت حکومت معمر قذافی، رهبر ليبی است و به برجسته کردن او و عملکردهايش نميپردازد که اين خود جنبه اصلی آموزش در بنغازی است.
ياسر ده ساله کلاس درسش قبل از ناآرامی ها را به ياد می آورد. او می گويد: «يادم مياد ما خيلی زياد علوم اجتماعی می خونديم. اما درباره مسکن و خانه سازی چيز زيادی ياد نمی گرفتيم.»
دانش آموز ديگری از دوران دبيرستان می گويد، دورانی که بيانيه های معمر قذافی با اجبار تدريس می شد: «بعضی از چيزهايی که ما بايد ياد می گرفتيم، اگر به يکی خارج از ليبی بگوييد به شما می خندد، فکر می کند ديوانه هستيد. ما بايد چيزهايی را ياد می گرفتيم که بر ضد طرز تفکر يک انسان معمولی بود.»
ياسر که بر روی تاب نشسته بود سرش را به نشانه موافقت تکان می دهد. او می گويد دوست دارد رياضی ياد بگيرد.