چند روز پس از آن که «مشترک» بودن پروژه ایران و کوبا در ساخت واکسن کرونا زیر سوال رفت سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، گفت انتقال تکنولوژی این واکسن به ایران «با هم‌افزایی خوب میان طرفین در جریان است.»
جنجال بر سر این واکسن از زمانی آغاز شد که مینو محرز، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا، گفت: «قرار بود این یک پروژه مشترک باشد، اما بعد سفیر کوبا اعلام کرد ما چنین پروژه‌ای نداریم.» خانم محرز همچنین گفت اولویت استفاده از این واکسن با کوبایی‌ها است.
این اظهارنظر او باعث شد کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی ایران، بگوید محرز سمتی در ستاد ملی مقابله با کرونا ندارد.
مینو محرز در عین حال مسئول ارزیابی علمی واکسن «کوو ایران برکت» است.
صدور بیانیه مشترک دو مؤسسه ایرانی و کوبایی
انستیتو پاستور ایران و انستیتو فینلای کوبا در بیانیه مشترکی اعلام کردند که امضای توافق همکاری میان آنها بر اساس یک رابطه استراتژیک در زمینه تحقیق و توسعه فن‌آوری‌های واکسن صورت گرفته است.
در این بیانیه مشترک با اشاره به توسعه فن‌آوری واکسن پنوموکوک توسط انستیتو فینلای، آمده است که بر اساس یک توافق قرار است این فناوری به ایران منتقل شود.
انستیتو فینلای یک واکسن هفت ظرفیتی پنوموکوک تولید کرده است که تأیید سازمان بهداشت جهانی را ندارد.
در سال ۲۰۱۰ میلادی در آمریکا واکسن‌های هفت ظرفیتی پنوموکوک با واکسن سیزده ظرفیتی و مدتی بعد نیز با واکسن بیست و سه ظرفیتی جایگزین شدند.
بیانیه همکاری مشترک ایران و کوبا برای تولید واکسن کووید-۱۹ تأکید می‌کند که همکاری میان دو کشور شامل تولید مشترک واکسن در ایران پس از آزمایش بالینی فاز سوم در این کشور است.
ایران واکسن دو دزه «سوبرانا ۲» کوبا را با نام تجاری «پاستوکووک» تولید می‌کند و در روز ۸ تیر نیز به آن مجوز استفاده اضطراری داد.
چند روز پس از صدور مجوز این واکسن، پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، نیز به این موضوع اشاره کرد که اظهارات سفارت کوبا با آن چه مسئولان ایرانی می‌گویند متفاوت است. آقای طبرسی گفت کوبایی‌های می‌گویند این واکسن، کوبایی-ایرانی نیست، بلکه کاملا کوبایی است. این اظهارات منتسب به سفارت کوبا توسط مقامات بهداشتی ایران و رئیس انستیتو پاستور تکذیب شد.
علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران، اعلام کرد که پس از تحویل «دستگاه‌های مورد نیاز» و با نصب آنها در شهریور، واکسن پاستور در اوایل مهر به تولید ماهانه ۳ میلیون دز خواهد رسید.
آن چه در مورد این واکسن می‌دانیم
واکسن «سوبرانا ۲» شامل بخشی از پروتئین «اسپایک» ویروس کرونا است که با یک واکسن استاندارد کزاز ترکیب شده است. این واکسن همچنین حاوی «هیدروکسید آلومینیوم» است که به چسبندگی بیشتر محل اتصال پروتئین «اسپایک» ویروس کرونا برای تحریک بهتر سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
پس از آزمایش این واکسن بر روی حیوانات، پژوهشگران انستیتو فینلای آزمایش‌های فاز نخست را در اکتبر و فاز دوم را در دسامبر سال ۲۰۲۰ آغاز کردند.
با برنامه انجام این آزمایش‌ها بر روی بیش از ۴ هزار داوطلب، فاز سوم در سوم ماه مارس سال ۲۰۲۱ در هاوانا آغاز شد. شروع آزمایش‌های دزهای متفاوت واکسن نیز در ۲۶ ماه آوریل در ایران بود.
در شانزدهم ماه ژوئن، کارآیی این واکسن پس از دریافت دو دز ۶۲ درصد اعلام شد. کوبا چندی پیش اعلام کرد واکسن «سوبرانا ۲» با دز اضافی «سوبرانا پلاس» همراه است و ۹۱.۲ درصد اثربخشی نشان داده است.
آزمایش‌های این واکسن بر روی کودکان ۱۲ تا ۱۸ سال نیز آغاز شده است.
همچنین ببینید: ماجرای واکسن کرونا در ایران چیست؛ رقابتی «بچه‌گانه» یا توجه ویژه به منافع نهاد تحت نظر رهبری؟