شورای نگهبان بررسی صلاحیت نامزدهای ریاست‌جمهوری را آغاز کرده است. بنا بر جدول زمانی انتخابات، این بررسی از روز یکشنبه آغاز شد و تا پنج روز دیگر یعنی پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت ادامه خواهد داشت و ممکن است بررسی صلاحیت کاندیداها تا چهارم خرداد نیز تمدید شود.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان یکشنبه شب در صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرده که از میان ۵۹۲ متقاضی، تنها صلاحیت ۴۰ نامزدی که مدارکشان کامل است، بررسی خواهد شد. عباسعلی کدخدایی گفته است که برای رد شدن از سد شورای نگهبان، «سقف مشخصی» وجود ندارد و «اگر تعداد زیادی هم شرایط لازم را داشته باشند»، تایید صلاحیت می‌شوند.
اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که «ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور» باشد. اما به تازگی شورای نگهبان مصوبه‌ای را اعلام کرده که براساس آن، نامزدهای دارای صلاحیت باید هم «رجل مذهبی» و هم «رجل سیاسی» باشد. «چهار سال سابقه مدیریت کشوری» از جمله «مدیریت حوزه‌های علمیه» و «فرماندهی رده‌بالای نیروهای مسلح»، از ویژگی‌های رجل سیاسی بودن شمرده شده است.
بر اساس این مصوبه که با وجود مخالفت دولت حسن روحانی، معیار شورای نگهبان برای تایید صلاحیت خواهد بود، نداشتن سابقه «کیفری» و «سوء امنیتی» از جمله در «فتنه» سال ۱۳۸۸ نیز برای کسب تایید صلاحیت ریاست‌جمهوری لازم دانسته شده است.
همچنین ببینید: انتخابات ۱۴۰۰ – ثبت نام داوطلبان نامزدی ریاست جمهوری آغاز شد؛ نظامیان، چهره‌های شاخص روز نخستاز دیگر نکات این انتخابات حضور چشمگیر نامزدهایی با سابقه نظامی است. تاکنون در ایران نظامیان از نامزدی در انتخابات منع شده بودند اما به نظر می‌رسد آیت الله خامنه‌ای چندان مخالفتی با این موضوع ندارد.
به نظر می‌رسد در این دوره از انتخابات افراد بیشتری به نسبت گذشته در داخل ایران، تمایلی به شرکت در انتخابات نداشته باشند و حتی فعالان سیاسی از داخل ایران رساتر از گذشته و علنی از تحریم انتخابات می‌گویند. ابوالفضل قدیانی فعال سیاسی که در سالهای اخیر چندبار بازداشت و زندانی شد، در یک نامه جدید خواستار تحریم انتخابات شد. آقای قدیانی دیدگاه خود را در قالب یک یادداشت در سایت تحلیلی زیتون با عنوان «انتخابات ۱۴۰۰؛ بالاتر از سیاهی رنگی نیست» منتشر کرد.
همچنین ببینید: ابوالفضل قدیانی خواستار تحریم انتخابات شد؛ «رئیس جمهور تدارکچی، نمی‌تواند مانع رویه مخرب ولی فقیه شود»براساس برنامه انتخابات ریاست جمهوری در ایران، بعد از اینکه شورای نگهبان اسامی نهایی نامزدها را اعلام کرد، آنها فعالیت تبلیغاتی خودشان را آغاز می‌کنند.
نظارت شورای نگهبان برای تعیین واجدین شرایط نامزدی انتخابات ریاست جمهوری یکی از مواردی است که باعث می‌شود انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران بر طبق موازین بین‌المللی، آزاد نباشد. این شورا متهم است که نامزدهای نهایی را سلیقه‌ای گزینش می‌کند و عملا تامین کننده نظر آیت الله خامنه‌ای، بیت او و همچنین نهادهای امنیتی است.