دولت ایالات متحده می گوید ستیزه گرانی که کنترل دومین شهر بزرگ عراق را به دست گرفته اند، نشان دهنده تهدید منطقه ای گسترده تری هستند که برای مهار آن به دولتی متحدتر در بغداد نیاز است.
جن ساکی سخنگوی وزارت امور خارجه در بیانیه ای گفت سقوط موصل و تصرف بخش هایی از استان نینوا، بهم خوردن جدی اوضاع امنیتی در عراق و افزایش تهدید «امارت اسلامی عراق و شام» - که از شکاف های سیاسی میان سنی ها، شیعیان و کردهای عراق سود می برد - را نشان می دهد.
خانم ساکی گفت تهدید ناشی از حملات «امارت اسلامی عراق و شام» (داعش) نه فقط متوجه عراق یا ثبات آن است، بلکه منطقه را تهدید می کند و این خطر فزاینده بر اهمیت همکاری تمام جوامع عراقی برای مقابله با دشمن مشترک تاکید می کند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی استیلای داعش بر موصل را یک «قدرت نمایی چشمگیر» علیه دولت بغداد توصیف می کند و می گوید تصرف این شهر دو میلیون نفری، سلطه آن گروه بر شهرهای عمده غرب عراق را تکمیل می کند.
آمریکا، که سربازانش را حدود دو سال و نیم پیش از عراق خارج کرد، وعده داده است با رهبران عراق در «عقب راندن تجاوز» کمک کند، و پارلمان عراق نیز درخواست نخست وزیر نوری المالکی را برای اعلام وضعیت فوق العاده تصویب کرده است.
رویترز می گوید سقوط موصل، پس از سال ها نبرد فرقه ای و قومی، ضربه ای جدی بر تلاش های بغداد برای نبرد با ستیزه گران سنی، که طی سال گذشته با تصرف فلوجه و بخش هایی از رمادی قدرت گرفته اند وارد آورده است.
کنترل استان انبار و همچنین موصل و اطراف آن، به داعش و متحدانش کمک خواهد کرد مواضع خود را در امتداد مرزهای کم جمعیت با سوریه تحکیم کند.
در واشنگتن، سخنگوی کاخ سفید بار دیگر از مالکی خواست به دغدغه های مردم عراقی، بویژه اقلیت سنی، بیشتر بپردازد.
وزارت امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرد حوادث شمال عراق را، در همکاری با دولت عراق، مقام های کردستان و دیگر مسئولان عراقی به دقت زیر نظر دارند و واشنگتن از یک «پاسخ قاطع و هماهنگ» پشتیبانی خواهد کرد.
در گزارش رویترز گفته می شود برخی از محافل سیاسی در داخل آمریکا از باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده به دلیل نادیده گرفتن عراق و بازگذاشتن دست ایران انتقاد می کنند. با این حال، واشنگتن به تحویل اسلحه به ارتش عراق، بویژه از زمان قدرت گرفتن شورشیان اسلامگرا در سوریه، شدت بخشیده است.
برخی از مقام های عراقی از امکان گرفتن کمک از پیشمرگ های کرد سخن می گویند. یکی از سخنگویان پیشمرگ های کرد گفته است برخی از سربازان کرد به نیروهای عراقی در حفاظت از گذرگاه مرزی ربیعه با سوریه کمک می کنند.
در این میان، امارت اسلامی عراق و شام در صفحه توئیتر خود زیر عنوان «امارت نینوا»، که با آیه هایی از قران همراه است، عکس های رزمندگان خود را پست کرده و از سنی ها خواسته است در نبرد با ارتش «صفوی» مالکی به آنها بپیوندند. خبرگزاری رویترز آن را اشاره ای به خاندان صفویه در ایران، که اسلام شیعه را ترویج کرد، می داند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز می گوید در حالی که شورشیان مسلمان سنی در عراق نیرو می گیرند، آمریکا به بررسی این موضوع پرداخته است که آیا با رهبری جدید در عراق، پس از سال ها سیاست ها تفرقه انگیز نخست وزیر شیعه، خشونت می تواند مهار شود یانه.
اما در نبود آشکار جانشینی برای مالکی – و عدم تمایل او به کناره گیری – واشنگتن بطور کلی چاره ای نمی بیند جز این که به کار با او ادامه دهد.
فلوجه و موصل هردو در اوج جنگ فرقه ای عراق بسترهای داغ شورش بودند، اما هنگام خروج نیروهای آمریکایی بطور کلی آرام بودند. کمتر از سه سال بعد، خشونت در سراسر عراق به سطوحی که با تاریکترین روزهای جنگ قابل مقایسه است باز گشته است.
آسوشیتدپرس به نقل از سناتور تیم کین، رئیس هیات ناظر بر خاورمیانه در کمیته روابط خارجی سنا، می گوید وضعیت امنیتی در عراق فوق العاده نگران کننده است، و جنگ داخلی سوریه، آن را بدتر می کند.
او در بیانیه ای گفت لازم است مالکی برای برخورد با خشونت، رویکردی چند جانبه برگزیند.