تهران. ظهر روز سیزده آبان ۱۳۵۸. جمعی دانشجو که خود را پیرو خط امام می نامند، از دیوار سفارت آمریکا در تهران بالا می روند تا حادثه ای را که به گروگانگیری معروف شد و ۴۴۴ روز طول کشید، رقم بزنند.
ابراهیم اصغر زاده، محسن میردامادی و حبیب الله بیطرف. خود را رهبران دانشجویان پیرو خط امام معرفی می کنند.
آیت الله خمینی پس از چند ساعت این اقدام را تایید می کند و موسوی خوئینی ها می شود رابط او با دانشجویان خط امام. دولت موقت به ریاست مهدی بازرگان استعفا می دهد.
دولت آمریکا به ریاست جیمی کارتر با تشکیل یک جلسه اضطراری خواستار آزادی گروگان ها می شود. سایروس ونس وزیر امور خارجه و زبیگنو برژینسکی مشاور امنیت ملی کاخ سفید تلاش می کنند تا با دولت ایران تماس بگیرند.
اکنون پس از گذشت ۳۲ سال از آن روز آیت الله خمینی و مهدی بازرگان در گذشته اند.
جیمی کارتر با یک جایزه صلح نوبل دوران بازنشستگی را سپری می کند و در برخی تلاش های صلح طلبانه در دیگر نقاط جهان شرکت می کند.
ابراهیم اصغر زاده در انزوای سیاسی به سر می برد.
حبیب الله بیطرف پس از پایان ریاست جمهوری خاتمی در دانشگاه تدریس می کند.
محسن میردامادی در حوادث پس از انتخابات ۱۳۸۸ بازداشت شده است.
معصومه ابتکار سخنگوی دانشجویان خط امام با رسانه های خارجی، عضو شورای شهر تهران است.
موسوی خوئینی ها دبیرکل مجمع روحانیون مبارز در حاشیه نشسته است.
سید علی خامنه ای امام جمعه وقت تهران، پس از درگذشت آیت الله خمینی به رهبری رسیده است.
از گروگان ها:
بروس لینگن کاردار وقت سفارت در دوران کهنسالی خانه نشین است؛
جان لیمبرت استاد ارشد علوم سیاسی آکادمی نیروی دریایی آمریکا است؛
باری روزن آخرین وابسته مطبوعاتی سفارت امریکا درتهران در سال ۱۳۷۸ به دعوت یونسکو در پاریس با عباس عبدی یکی از گروگانگیران دیدار کرد.
صادق قطب زاده که در زمان آزادی گروگان ها وزیر امور خارجه ایران بود در سال ۱۳۶۱ تنها ۹ ماه پس از پایان گروگانگیری به اتهام طراحی کودتا علیه جمهوری اسلامی اعدام شد.
بیش از سه دهه از قطع روابط ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران می گذرد. با آن که دو کشور در مقاطعی فرصت از سرگیری رابطه را داشته اند، اما هرگز چنین نشده است. این گزارش نگاهی است به فرازهایی از روابط دو کشور تا به قدرت رسیدن باراک اوباما در کاخ سفید.
آبان ۱۳۵۸
گروهی از دانشجویان ایرانی که بعدها نام «پیرو خط امام را برگزیدند»، کارمندان سفارت آمریکا را در تهران به گروگان گرفتند. این بحران سیاسی به قطع روابط دیپلماتیک دو کشور و تحریم ایران توسط آمریکا منجر شد.
اردیبهشت ۱۳۵۹
عملیات محرمانه ارتش آمریکا برای آزاد سازی گروگان ها به سرانجام نرسید. طوفان شن باعث سانحه برای نیروی نظامی ویژه آمریکا در طبس شد.
دی ۱۳۵۹
باقیمانده گروگان های آمریکایی پس از ۴۴۴ روز از تهران آزاد شدند. آزادی آنان تنها چند ساعت پس از آنکه دوران ریاست جمهوری جیمی کارتر تمام شد، صورت گرفت.
مرداد ۱۳۶۴
جمهوری اسلامی ایران که درگیر جنگ با عراق بود، با ایالات متحده آمریکا و اسراییل معامله تسلیحاتی انجام داد. آمریکا امیدوار بود با نفوذ ایران، گروگان های آمریکایی در لبنان آزاد شوند. افشای این معامله در ایران به ماجرای مک فارلین مشهور شد که در آمریکا نیز دولت رونالد ریگان را با چالش هایی مواجه کرد.
تیر ۱۳۶۷
یک ناو آمریکایی در خلیج فارس، به اشتباه یک هواپیمای مسافربری ایرباس ایران ایر را هدف گرفت. تمام ۲۹۰ سرنشین هواپیما کشته شدند.
مهر ۱۳۷۷
محمد خاتمی، رییس جمهوری ایران در مصاحبه با سی ان ان، خواهان گفتگو با مردم آمریکا شد. تلاش های دو کشور آمریکا و ایران برای از سرگیری روابط ناکام ماند.
شهریور ۱۳۷۹
مادلین آلبرایت وزیر امور خارجه آمریکا با کمال خرازی همتای ایرانی اش در سازمان ملل متحد ملاقات کرد. این اولین ملاقات رسمی مقام های بلندپایه دو کشور از سال ۵۸ محسوب می شد. پیشتر، خانم آلبرایت در فروردین این سال با اشاره به نقش آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد، گفت که این کودتا تاثیر عقب گردی در پیشرفت سیاسی ایران بجا گذاشت.
شهریور ۱۳۸۰
سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (سی آی ای) در گزارشی ایران را متهم کرد که یکی از فعال ترین برنامه های دست یابی به سلاح هسته ای در جهان را دارد.
بهمن ۱۳۸۱
با وقوع حادثه یازده سپتامبر، مقام های ایران این حمله تروریستی به آمریکا را محکوم کردند. با این حال، جرج بوش رییس جمهوری وقت آمریکا در یک سخنرانی، ایران را یکی از سه عضو «محور شرارت» خواند.
دی ۱۳۸۲
در پی زلزله بم، که هزاران کشته برجای گذاشت، آمریکا کمک های بشردوستانه به ایران ارسال کرد.
۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴
جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در چند مذاکره دیپلماتیک درباره وضعیت افغانستان و عراق گفتگو کردند اما هرگز سطح این گفتگوها به از سرگیری رابطه دو کشور منجر نشد.
۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸
محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران هر سال برای سخنرانی در سازمان ملل متحد حاضر شد و هر چند ابتدا با نامه نگاری به رییس جمهوری آمریکا تلاش هایی برای از سرگیری رابطه نشان داد اما بعد با تغییر رویه، به انتقاد از آمریکا پرداخت.
روابط ایران و آمریکا در ۳۳ سال گذشته با فراز و نشیب هایی رو به رو بوده است. با روی کار آمدن باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، امید به تغییر در روابط دو کشور شکل جدی تری به خود گرفت. اما حال تنها یک سال مانده به پایان ریاست جمهوری باراک اوباما دیوار بی اعتمادی میان دو کشور همچنان پا بر جاست.
پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با شعار تغییر، تحرک جدیدی را در رابطه پر فراز و نشیب تهران و واشنگتن ایجاد کرد. در ایران، تبریک محمود احمدی نژاد برای انتخاب رییس جمهوری جدید آمریکا غیرمنتظره بود. در آمریکا نیز، باراک اوباما در مراسم تحلیف خود گفت اگر کشورهایی مانند ایران مایل باشند ابتدا مشت های گره کرده خود را بازکنند، دست دوستی آمریکا را خواهند دید که به سوی آنها دراز شده است.
آقای اوباما همچنین در پیام نوروزی خود در بهار ۱۳۸۸ رهبران ایران را مورد خطاب قرار داد. در پاسخ به این پیام آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی در دوم فروردین ۱۳۸۸ گفت که هنوز تغییری مشاهده نشده است. اما نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران و وقایع پس از آن از یک سو و عدم موفقیت مذاکرات هسته ای ۱+۵ با ایران از سوی دیگر آرام آرام خوشبینی ها به برقراری رابطه میان دو کشور را از میان برد. از این برهه به بعد تحریم های آمریکا علیه ایران تشدید شد.
در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۰، کنگره آمریکا، تحریم های همه جانبه شدیدی را علیه ایران تصویب کرد که هدف آن فشار به بخش‌های مالی و انرژی ایران بود. همچنین بانک های دولتی، کشتیرانی ایران، قرارگاه خاتم الانبیا، سپاه پاسداران، نیروی انتظامی و شماری از مسئولان جمهوری اسلامی نیز یکی پس از دیگری مشمول تحریم شدند.
اما اتهام آمریکا به ایران در خصوص طرح ترور سفیر عربستان در ۱۹ مهر امسال، آب سردی بود که بر رابطه دو کشور ریخته شد. آمریکا دولت ایران را متهم کرده که قصد داشته سفیر عربستان را در واشنگتن ترور کند و آخرین اظهار نظر آیت الله خامنه ای در روز ۱۲ آبان ماه واشنگتن را به حمایت از اقدام های تروریستی علیه ایران متهم کرد.
با افزایش تنش میان ایران و آمریکا و با گذشت نزدیک به سه سال از روی کار آمدن باراک اوباما به نظر نمی رسد تا پایان دوره ریاست جمهوری او بهبودی در رابطه دو کشور ایجاد شود.