خشکی دریاچه ارومیه، از فاجعه زیست‌محیطی تا بحران سلامت؛ ۶ تا ۱۵ میلیون نفر در خطر

کارشناسان می‌گویند با خشک شدن کامل دریاچه ارومیه، بین ۶ تا ۱۵ میلیون نفر تحت‌تاثیر این حادثه با موجی از بیماری‌های تنفسی، مهاجرت اجباری و دیگر معضلات محیط‌زیستی روبرو خواهند شد.

روزنامه هم‌میهن در گزارشی در این زمینه نوشت در حالی که در خردادماه امسال، کمترین تراز دریاچه ارومیه از سال ۱۳۴۳ ثبت شده است، در روزهای پایانی مرداد ماه، تراز آبی دریاچه به ۱۲۷۰ متر رسیده است؛ عددی که قبلا با ۱۲۷۲ متر به‌عنوان وضعیت بحرانی گزارش شده است.

این روزنامه در ادامه با اشاره به برگزاری نشست تخصصی «بررسی و آسیب‌شناسی آخرین وضعیت دریاچه ارومیه» به نقل از مهدی فصیحی‌هرندی، پژوهشگر حکمرانی، دیپلماسی و سیاست‌گذاری آب نوشت: «آنطور که عددها نشان می‌دهد، دریاچه ارومیه تنها ۵ درصد آب دارد؛ یعنی نزدیک به صفر. ما به‌زودی بستری کریستالی‌شده خواهیم داشت که دیگر عملا قابلیت تبدیل شدن به دریاچه آب شور را ندارد.»

فصیحی با بیان اینکه صحبت کردن درباره بحران دریاچه ارومیه دیگر بی‌معنی است افزود: «خشک شدن دریاچه ارومیه تنها، بی‌آبی و خشکسالی نیست، آنچه خیلی دیر متوجه‌اش شدیم بی‌توجهی به جامعه پیرامونی آن منطقه است. باید این موضوع را به جامعه محلی اعلام کرد که برداشت بیش از اندازه آب منجر به چه مشکلاتی می‌شود. عمده دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه، برداشت از آب‌های زیرزمینی است، اما تا زمانی که این مشکل حل نشود، نمی‌توان به راهکاری رسید.»

محسن موسوی‌خوانساری، عضو هیئت‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران هم در این زمینه گفت:« ستاد احیای دریاچه ارومیه دستور توقف ساخت برخی از سدها را گرفته بود. اما در دولت فعلی فعالیت ساخت چند سد را از سر گرفته‌اند که اقدام اشتباهی است. با وضعیت بیمارگونه‌ای که سدهای آبی دارند، نباید این اتفاق می‌افتاد.»

جواد حیدریان، روزنامه‌نگار و کنشگر محیط‌زیست هم درباره بحران خشک شدن دریاچه ارومیه گفت:« این یک حقیقت است که دریاچه ارومیه خشک می‌شود، هرچقدر هم تلاش شود شاید بتوان نیمه‌شمالی را احیا کرد اما این قطعیت درباره نیمه‌جنوبی آن وجود ندارد. درصورتی‌که این دریاچه خشک شود، باید منتظر بحران در حوزه سلامت و مهاجرت شد.»

او افزود:«قبلا مهاجرت برون‌سرزمینی داشتیم و حالا به‌دلیل شرایط پیش‌آمده، مهاجرت درون‌سرزمینی. مهاجرت‌های درون‌سرزمینی با آسیب‌های فراوانی همراه است. با خشک شدن دریاچه بین ۶ تا ۱۵میلیون نفر با تبعات وحشتناکی مواجه می‌شوند و این مشکلات، کل نظام را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.»

رئیس سازمان محیط زیست ۲۰ مرداد در پی انتشار تصاویر و اسناد فراوان از شرایط بحرانی دریاچه ارومیه، به وخامت اوضاع آن اذعان کرد و ابراز امیدواری کرد که فصل «پاییز» و «بارش خوب» بتواند «وضعیت دریاچه ارومیه» را تغییر دهد.

خبرگزاری «تسنیم» نزدیک به نهادهای امنیتی روز هجدهم مرداد به‌ نقل از مجتبی ذوالجودی، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست، «مرگ» دریاچه ارومیه را تکذیب کرده و مدعی «افزایش ۱۴۰هزارهکتاری سطح زیرکشت حوزه آبخیز» آن شده بود.

راهپیمایی اعتراضی گروهی از زنان در تبریز با شعار«دریاچه ارومیه تشنه است»؛ ۲۳ مرداد