وزارت خارجه ترکیه در بیانیهای با انتقاد از انتشار اخبار و گفتههای مقامات جمهوری اسلامی درباره منشا ترکیهای گرد و خاک شهرهای ایران اعلام کرد، ادعاهای ایران مبنی بر عاملیت سدسازیهای ترکیه در ایجاد طوفانهای شن و گرد و غبار در منطقه علمی نیست بلکه این پدیده طبیعی منشاء آفریقایی دارد و تخریب زمین، جنگلزدایی، بیابانزایی و خشکسالی در ایران باعث افزایش این طوفانها شده است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، چند روز قبل سدسازیهای ترکیه را عامل بروز پدیده گرد و غبار در ایران دانسته و گفته بود: «اقدامات ترکیه در توسعه سدسازی و جلوگیری از ورود آبهای مرزی به ایران، باعث بروز مشکلات زیست محیطی در منطقه شده است.»
همچنین ببینید: شدت یافتن معضل ریزگردها در ایران؛ مراجعه بیش از ۳ هزار نفر به مراکز درمانی خوزستانمقامات جمهوری اسلامی، همزمان با گسترش بحرانهای زیست محیطی در ایران به ویژه «کم آبی»، عامل اصلی این مشکلات و تبعات آن را «کشورهای همسایه» به ویژه افغانستان، ترکیه و عراق معرفی کردهاند، این در حالی است که همسایگان ایران نیز نسبت به «رفتارهای آبی جمهوری اسلامی» اعتراضاتی دارند و حتی برخی از آنها مانند عراق از «طرح شکایت در محاکم بینالمللی بر ضد فعالیتهای آبی ایران» خبر دادهاند.
اما رییس سازمان زمین شناسی ایران میگوید:«گرد و غبار شهرهای ایران ۳۰ درصد منشأ خارجی دارد و ۷۰ درصد منشأ داخلی.»
علیرضا شهیدی به خبرگزاری ایرنا گفت:« ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله شده که این دوره از حدود ۲۰ سال پیش شروع شده و اکنون آثار آن در کشور بروز کردهاست.»
نیک آهنگ کوثر، زمین شناس و روزنامهنگار حوزه آب اما معتقد است، خشک شدن تالاب هورالعظیم یکی از دلایل خیزش گرد و غبار در استان خوزستان و مناطق غربی ایران است. او میگوید: «کاهش رطوبت سطح خاک و کم آبی در کشورهای همسایه ایران به دلیل سیاستهای کشور ترکیه و سدسازی روی سرشاخههای رودخانه های دجله و فرات، باعث نابودی کشاورزی و کوچ کشاورزان در عراق و سوریه شده که همین عامل در چند دهه گذشته باعث بروز پدیده گرد و غبار و ایجاد مشکلات بسیار برای مردم ایران شده است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان چندی پیش اعلام کرده بود مردم این استان در یکسال گذشته فقط ۸ روز هوای پاک تنفس کردهاند.