فوتبال ایران در چنگال مافیای پدرخوانده ها

جنگ برای کسب قدرت، ثروت و نفوذ بیشتر طی چندین دهه گذشته به محافل ورزش ایران نیز رسیده است.

در شرایطی که ایران ورزشکاران موفقی دارد که درآمدهای بسیار خوبی کسب می کنند و از محبوبیت و شهرت در داخل و خارج از کشور برخوردارند اما طی سال های اخیر رسانه ها از شکل گیری محافل قدرتمند و ثروتمندی در لایه های مختلف ورزش کشور به ویژه در رده های مختلف فوتبال خبر داده اند.

برخی از مقامات، تصمیم گیران و دست اندرکاران ورزش کشور در مورد فعالیت چهره های پرنفوذ، دلال های قدرتمند در تیم های فوتبال ایران افشاگری کرده اند.

ایران نهادی به نام هیات رسیدگی به تخلفات حرفه ای در فوتبال دارد که نام رسمی آن «منشور اخلاقی فوتبال ایران» است. مسئول فدراسیون فوتبال ایران حجت الاسلامی است که ادبیات سخن گفتن او شباهتی به مقامات بلندپایه ورزش کشورهای دیگر ندارد. طی سال های گذشته نیز مقاماتی به این بخش های مختلف این فدراسیون های ورزشی منصوب شده اند که پیشینه و سابقه مدیریت ارگان های ورزشی و یا مربی گری نداشته اند.

دکتر سید مهدی آقاپور، مدیر گروه جامعه شناسی ورزش و استادیار دانشگاه تهران اخیراً در سمیناری زیر عنوان «جامعه شناسی ورزش در ایران» گفته است: «صف مدیران غیر ورزشی به اندازه‌ای است که نوبت به ما ورزشی‌ها نمی‌رسد. این قضیه سال‌هاست که در ورزش وجود دارد و شاهد مدیریت از سوی غیرورزشی‌ها در ورزش هستیم و هیچ گاه متخصصان متعهد ورزش مانند برخی بخش‌های دیگر در جایگاه اصلی خود قرار نگرفته‌اند.»

این جامعه شناس گفته است «تحقیقات نشان می دهد (در ایران) سیاست حرف اول را در ورزش می زند ... در بخش های کلان جامعه شاهد گرایش های دوگانه هستیم و این گرایش های متضاد سیاسی در ورزش و به ویژه در فوتبال کشور برجسته است».

نابسامانی و آشفتگی و باندبازی در ورزش ایران، به ویژه در فوتبال که مسابقات آن از جمله پرطرفدارترین و پربیننده ترین برنامه های تلویزیون دولتی کشور است سبب شده که نهادهای قانونی مربوطه به جای تمرکز بر چالش های پیش روی ورزش و از میان برداشتن موانع موجود برای حضور ورزشکاران ایرانی در رقابت های جهانی و مهم سراسر دنیا به دعواهای داخلی و مجادلات لفظی و کسب درآمد و سوء استفاده از موقعیت شغلی و نفوذ خود مشغول هستند.

دکتر آقاپور جامعه شناس دانشگاه تهران در این مورد گفته است «هم‌اکنون شرایطی را شاهد هستیم که افرادی که دارای قدرت زیادی هستند و پول زیادی دارند، به راحتی می‌توانند ورزش را بخرند».

بنا به گزارش رسانه های ایران به دلیل بحث های حاشیه ای در مورد وجود مافیای فعال در عرصه ورزش و به ویژه فوتبال تعداد تماشاگران این مسابقه ها به طور چشمگیری کاهش یافته اند.

هواداران تیم های مختلف سرمربی های یکدیگر را به اخلال در روند عادی برگزاری مسابقه ها متهم می کنند. بنا به گزارش روز ٨ دی سال جاری خبرگزاری مهر، در مسابقه بین تیم های فوتبال استقلال و ملوان، هواداران استقلال سرمربی تیم پرسپولیس را مافیای فوتبال ایران خوانده بودند.

حجت الاسلام علیرضا علیپور، دبیر هیات رسیدگی به تخلفات حرفه ای فوتبال اوایل شهریور سال جاری با اشاره به مافیا و پدرخوانده های فعال در تیم های فوتبال ایران گفته است «جريان مافيايي و پدرخوانده‌هاي فوتبال ايران که در چند هفته اخير با جريان‌سازی رسانه‌ای در پي انحراف اذهان عمومی از تخلفات و جريان‌های متخلف بودند کور خوانده‌اند چرا که ما با اين جريان‌سازی ها کوتاه نخواهيم آمد و با قدرت و قاطعيت با متخلفان برخورد می‌کنيم».

او گفته بود «اگر افراد جرات مقابله با تخلفات جریان ها و افراد اسم و رسم دار را ندارند، بهتر است از مناصب خود کنار بروند».

آقای علیپور در جای دیگری در مورد فعالیت های «ستاد منشور اخلاقی» فدراسیون فوتبال گفته بود «به کمک ستاد منشور اخلاقی، باندهای مافیای فوتبال را اذیت کردیم و حلقه اتحاد آنها را شکستیم. البته هنوز این باندها منهدم نشده‌اند ولی ما نیاز به ساختار جدید داریم. متاسفانه در ٢٠ سال گذشته حلقه مربیان ما بسیار محدود بوده و یک عده مدیر با یک عده مربی خاص کار کرده‌اند. ما خیلی تلاش کردیم این حلقه را بشکنیم.»

در شرایطی که جدال لفظی مقامات فدراسیون های مختلف ورزشی به ویژه فوتبال ایران در مورد وجود مافیا از چندین سال پیش ادامه داشته اما طی ماه های اخیر شدت بیشتری گرفته اند.

صاحبنظران معتقدند این مافیا از سال های پیش در قالب یک شبکه منسجم در ورزش کشور فعالیت کرده و با سرازیر شدن ثروت و نفوذ و قدرت، فعالیت های غیرقانونی و غیرمتعارف به بخشی از ماهیت این فدراسیون و مقامات دست اندرکار آن بدل شده است.

از سویی دیگر برخی از آگاهان به فوتبال ایران می گویند مافیا و دلال‌ها در کمیته انضباطی و مسئولان برگزاری مسابقات داخلی و خارجی هم رخنه کرده‌اند و سالانه ده ها تا صدها میلیون تومان از این راه درآمد کسب می کنند. برخی رسانه های ایران حتی از اعمال نفوذ مافیا و دخالت افراد در قضاوت داوران مسابقه های فوتبال کشور نیز خبر داده اند.

لغو اردوهای تیم ملی فوتبال ایران و سفرهای خارجی بازیکنان و یا دعوت از آن ها برای پیوستن به تیم های فوتبال جهان یکی از چالش های عمده و دعواهای دائمی مقامات فدراسیون فوتبال ایران است.

یک خبرنگار ورزشی مقیم ایران به شرط افشا نشدن نامش به وب سایت فارسی صدای آمریکا می گوید «مربی ها و فوتبالیست ها به دلال هایی بدل شده اند که به همراه مقامات و مدیران فدراسیون های ورزشی و مقامات بانفوذ حلقه های اصلی مافیای ورزش کشور را شکل داده اند».

او می گوید «یک مربی بساز و بفروش شده و مربی دیگری برای همکاری با یک بازیکن در یک تیم ٥٠ میلیون تومان می گیرد، مربی دیگری در خارج از کشور به خرید و فروش املاک و مستغلات مشغول است و یک مسئول دیگر مقامات و نهادهای مستقل را تهدید به اخراج می کند».