بنا به گزارش خبرگزاریها دور دوم مذاکرات ژنو میان ایران و ۶ قدرت جهانی به پایان رسید و دو طرف توافق کردند دور بعدی مذاکرات در روزهای هفتم و هشتم نوامبر - ماه آینده - در ژنو از سر گرفته شود.
هنوز روشن نیست علاوه بر تعیین زمان مذاکرات بعدی، چه موضوع دیگری مورد موافقت قرار گرفته است.
واکنش به مذاکرات
سخنگوی کاخ سفید در واشنگتن گفت ایران در مذاکرات سطح بالاتری از «جدی بودن و محتوا» را نشان داد که در گذشته دیده نشده بود.
کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که رهبری مذاکرات از سوی ۵+۱ را بر عهده داشت گفت قدرتهای جهانی «با دقت» پیشنهاد ایران را قبل از دور بعدی مذاکرات در نوامبر مورد بررسی قرار خواهند داد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز که سرپرستی مذاکرات از سوی ایران را برعهده دارد مذاکرات ژنو را ثمربخش خواند و گفت نسبت به آغاز «فاز جدیدی» در روابط امیدوار است.
خبرگزاری رویترز از یک مقام ارشد آمریکا درباره مذاکرات دو روز اخیر، نقل کرده است که وی هرگز چنین مذاکرات «سخت، مستقیم، دوستانه، و با جزئیات» باایرانیان نداشته است.
یک مقام ارشد آمریکا نیز گفته است اختلاف بر سر این که حذف کدام یک از تحریمها درست تر است باقی مانده.
ویلیام هیگ وزیر امور خارجه بریتانیا نیز گفت ایران نیاز دارد گام اول را بردارد، اما آمادگی هم دارد که گامهای متناسبی بردارد.
یگانه نظر منفی در زمینه این مذاکرات از سوی مذاکره کننده ارشد روسیه اظهار شده است. وی بعد از اتمام مذاکرات ژنو گفته است دلیلی برای آفرین گفتن و ستایش وجود ندارد. خبرگزاریهای روسیه به نقل از سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه گزارش کرده اند که گفته است: «نتیجه بهتر از (دورهای گفتگو در) گذشته در آلماتی است، اما این تضمینی بر پیشرفت نیست. دلیلی برای هلهله و ستایش نیست. می توانست بهتر از این باشد.»
یک مقام ارشد ایران گفت تهران به عنوان بخشی از کوشش برای حل اختلاف اتمی با غرب ممکن است، به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه دهد بازرسی های بیشتری از مراکز اتمی به عمل آورد.
در بحث های ژنو، مقامات ایران و نمایندگان گروه ۵+۱، شامل بریتانیا، چین، فرانسه، روسیه، ایالات متحده آمریکا و آلمان حضور داشتند.
از جمله درخواست های گروه ۵+۱ این است که ایران بازرسی های اعلام نشده آژانس را قبول کند. آنها همچنین می خواهند ایران سطح غنی سازی اورانیوم را پایین بیاورد.
در مورد چگونگی پیشنهاد ایران گزارشی منتشر نشده است. اما خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به نقل از عباس عراقچی معاون وزارت امورخارجه می گوید بازرسی ها و کاهش غنی سازی اورانیوم هیچ کدام در بخش نخست پیشنهاد های ایران قرارندارند، «اجرای پروتکل الحاقی و سطح و میزان غنی سازی از گام های پایانی است.»
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت برنامه پیشنهادی ایران شامل ۳ مرحله است که می تواند ظرف یک سال به رویارویی اتمی پایان دهد، و نخستین گام های عملی ظرف یکی دو ماه، یا حتی کمتر برداشته شود.
خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات ها در ژنو می گوید ایران در نشانه روشنی از آمادگی برای مصالحه با غرب دربرابر کاهش تحریم های اقتصادی، آمادگی خود را جهت کاهش فعالیت های اتمی حساس ابراز داشته است. اما جزییات پیشنهادهای ایران منتشر نشده و مقامات غربی نمی دانند آیا تهران تا حدی که برای رسیدن به توافق کافی باشد پیش خواهد رفت یانه.
رویترز می گوید ارتباط دادن هر امتیازی توسط ایران به کاهش تحریم ها توسط غرب می تواند مانعی جدی د راه هر توافقی باشد. مقامات غرب بارها گفته اند پیش از کاهش تحریم ها، ایران باید غنی سازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد را متوقف سازد.
در گزارش رویترز گفته می شود دیپلمات های غربی به دلیل حساسیت های مرتبط با مذاکرات - هم در تهران و هم در واشنگتن - جزئیاتی از مذاکرات ارائه ندادند. در تهران، تند روهای محافظه کار نسبت به انجام هرمعامله ای که برنامه اتمی را مهار کند مشکوک هستند. در واشنگتن، تند روها و جنگ طلبان در حمایت از کاهش سریع تحریم ها تردید دارند.
اما، به گفته دیپلمات ها، ایران در مغایرت با سخنرانی های ایدئولوژیک و سردرگمی هایی که جلسات قبلی را متوقف ساخت، پیشنهاد های قاطعتری ارائه داده است.
با این حال، خبرگزاری روسی «ریا» به نقل از یک منبع نا مشخص در هیات ایران می گوید تهران تحت هیچ شرایطی قصد ندارد تمام فعالیت های غنی سازی را متوقف سازد. او درخواست اصلی تندروها در آمریکا و اسرائیل را رد کرد. دیپلمات های غربی اعتراف می کنند قبول چنین درخواستی اقتدار حسن روحانی رئیس جمهوری را در داخل تضعیف خواهد کرد و تندروهای محافظه کار درتشکیلات مذهبی و امنیتی او را متهم خواهند ساخت خودش را فروخته است.
منبع ایرانی به خبرگزاری روسی گفته است «جدا از تعلیق غنی سازی ۲۰ درصدی، امکان دارد سناریویی شامل کاهش تعداد سانتریفیوژها بررسی شود. با این حال لازم است طرف مقابل گام های قاطعی بردارد.»
ایران در سال های اخیر بر ظرفیت غنی سازی اورانیوم افزوده است و اینک حدود ۱۹ هزار سانتریفیوژ دارد که، به گزارش یک آژانس ناظر سازمان ملل متحد، حدود ۱۰ هزار و ۴۰۰ واحد در حال حاضر فعال هستند.
رویترز می گوید این واقعیت که ایران هزاران سانتریفیوژ راکد دارد نشان می دهد می تواند، اگربخواهد، کارغنی سازی را توسعه دهد، و احتمالاً از آنها به عنوان اهرمی در مذاکرات با قدرت های جهانی استفاده کند.
هنوز روشن نیست علاوه بر تعیین زمان مذاکرات بعدی، چه موضوع دیگری مورد موافقت قرار گرفته است.
واکنش به مذاکرات
سخنگوی کاخ سفید در واشنگتن گفت ایران در مذاکرات سطح بالاتری از «جدی بودن و محتوا» را نشان داد که در گذشته دیده نشده بود.
کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که رهبری مذاکرات از سوی ۵+۱ را بر عهده داشت گفت قدرتهای جهانی «با دقت» پیشنهاد ایران را قبل از دور بعدی مذاکرات در نوامبر مورد بررسی قرار خواهند داد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز که سرپرستی مذاکرات از سوی ایران را برعهده دارد مذاکرات ژنو را ثمربخش خواند و گفت نسبت به آغاز «فاز جدیدی» در روابط امیدوار است.
خبرگزاری رویترز از یک مقام ارشد آمریکا درباره مذاکرات دو روز اخیر، نقل کرده است که وی هرگز چنین مذاکرات «سخت، مستقیم، دوستانه، و با جزئیات» باایرانیان نداشته است.
یک مقام ارشد آمریکا نیز گفته است اختلاف بر سر این که حذف کدام یک از تحریمها درست تر است باقی مانده.
ویلیام هیگ وزیر امور خارجه بریتانیا نیز گفت ایران نیاز دارد گام اول را بردارد، اما آمادگی هم دارد که گامهای متناسبی بردارد.
یگانه نظر منفی در زمینه این مذاکرات از سوی مذاکره کننده ارشد روسیه اظهار شده است. وی بعد از اتمام مذاکرات ژنو گفته است دلیلی برای آفرین گفتن و ستایش وجود ندارد. خبرگزاریهای روسیه به نقل از سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه گزارش کرده اند که گفته است: «نتیجه بهتر از (دورهای گفتگو در) گذشته در آلماتی است، اما این تضمینی بر پیشرفت نیست. دلیلی برای هلهله و ستایش نیست. می توانست بهتر از این باشد.»
یک مقام ارشد ایران گفت تهران به عنوان بخشی از کوشش برای حل اختلاف اتمی با غرب ممکن است، به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه دهد بازرسی های بیشتری از مراکز اتمی به عمل آورد.
در بحث های ژنو، مقامات ایران و نمایندگان گروه ۵+۱، شامل بریتانیا، چین، فرانسه، روسیه، ایالات متحده آمریکا و آلمان حضور داشتند.
از جمله درخواست های گروه ۵+۱ این است که ایران بازرسی های اعلام نشده آژانس را قبول کند. آنها همچنین می خواهند ایران سطح غنی سازی اورانیوم را پایین بیاورد.
در مورد چگونگی پیشنهاد ایران گزارشی منتشر نشده است. اما خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به نقل از عباس عراقچی معاون وزارت امورخارجه می گوید بازرسی ها و کاهش غنی سازی اورانیوم هیچ کدام در بخش نخست پیشنهاد های ایران قرارندارند، «اجرای پروتکل الحاقی و سطح و میزان غنی سازی از گام های پایانی است.»
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت برنامه پیشنهادی ایران شامل ۳ مرحله است که می تواند ظرف یک سال به رویارویی اتمی پایان دهد، و نخستین گام های عملی ظرف یکی دو ماه، یا حتی کمتر برداشته شود.
خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات ها در ژنو می گوید ایران در نشانه روشنی از آمادگی برای مصالحه با غرب دربرابر کاهش تحریم های اقتصادی، آمادگی خود را جهت کاهش فعالیت های اتمی حساس ابراز داشته است. اما جزییات پیشنهادهای ایران منتشر نشده و مقامات غربی نمی دانند آیا تهران تا حدی که برای رسیدن به توافق کافی باشد پیش خواهد رفت یانه.
رویترز می گوید ارتباط دادن هر امتیازی توسط ایران به کاهش تحریم ها توسط غرب می تواند مانعی جدی د راه هر توافقی باشد. مقامات غرب بارها گفته اند پیش از کاهش تحریم ها، ایران باید غنی سازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد را متوقف سازد.
در گزارش رویترز گفته می شود دیپلمات های غربی به دلیل حساسیت های مرتبط با مذاکرات - هم در تهران و هم در واشنگتن - جزئیاتی از مذاکرات ارائه ندادند. در تهران، تند روهای محافظه کار نسبت به انجام هرمعامله ای که برنامه اتمی را مهار کند مشکوک هستند. در واشنگتن، تند روها و جنگ طلبان در حمایت از کاهش سریع تحریم ها تردید دارند.
اما، به گفته دیپلمات ها، ایران در مغایرت با سخنرانی های ایدئولوژیک و سردرگمی هایی که جلسات قبلی را متوقف ساخت، پیشنهاد های قاطعتری ارائه داده است.
با این حال، خبرگزاری روسی «ریا» به نقل از یک منبع نا مشخص در هیات ایران می گوید تهران تحت هیچ شرایطی قصد ندارد تمام فعالیت های غنی سازی را متوقف سازد. او درخواست اصلی تندروها در آمریکا و اسرائیل را رد کرد. دیپلمات های غربی اعتراف می کنند قبول چنین درخواستی اقتدار حسن روحانی رئیس جمهوری را در داخل تضعیف خواهد کرد و تندروهای محافظه کار درتشکیلات مذهبی و امنیتی او را متهم خواهند ساخت خودش را فروخته است.
منبع ایرانی به خبرگزاری روسی گفته است «جدا از تعلیق غنی سازی ۲۰ درصدی، امکان دارد سناریویی شامل کاهش تعداد سانتریفیوژها بررسی شود. با این حال لازم است طرف مقابل گام های قاطعی بردارد.»
ایران در سال های اخیر بر ظرفیت غنی سازی اورانیوم افزوده است و اینک حدود ۱۹ هزار سانتریفیوژ دارد که، به گزارش یک آژانس ناظر سازمان ملل متحد، حدود ۱۰ هزار و ۴۰۰ واحد در حال حاضر فعال هستند.
رویترز می گوید این واقعیت که ایران هزاران سانتریفیوژ راکد دارد نشان می دهد می تواند، اگربخواهد، کارغنی سازی را توسعه دهد، و احتمالاً از آنها به عنوان اهرمی در مذاکرات با قدرت های جهانی استفاده کند.