«بهای احیای روایط ایران با حماس این است که حماس از مخالفت با اسد، انتقاد از مداخله حزب الله در سوریه و انتقاد از حمایت تهران از اسد دست بردارد»
خبرگزاری رویترز در گزارشی با محور رویکرد حماس در قبال جنگ داخلی سوریه و ناآرامی های مصر، به تلاش این گروه به احیای مناسبات با ایران و حزب الله لبنان پرداخته است که برگردان آن را می خوانید:
حماس، گروه فلسطینی اسلام گرایی که از آشوب و ناآرامی در مصر شگفت زده و با کمبود جدی منابع مالی روبرو شده است، بار دیگر برای ترمیم مناسبات تیره خود با متحدانش در خاورمیانه، به ایران و حزب الله لبنان روی می آورد.
زمانی که محمد مرسی(که سنی است)، در سال ٢٠١٢ به ریاست جمهوری مصر برگزیده شد، حماس که رابطه نزدیکی با اخوان المسلمین دارد، این پیروزی را جشن گرفت، چرا که رهبران این گروه معتقد بودند به قدرت رسیدن اخوان جایگاه بین المللی این گروه در نوار غزه را تقویت و آن را از انزوا خارج خواهد کرد.
این گروه فلسطینی که از جنگ داخلی خونین در سوریه به خشم آمده، مقر خود در دمشق را تعطیل کرد و مناسبات آن با «محور مقاومت» به رهبری ایران، که غرب و اسرائیل را در سراسر منطقه به چالش می کشد، به تیرگی گرایید.
بنا به گفته منابع سیاسی، پس از خلع محمد مرسی از مقام ریاست جمهوری مصر در ژوییه، حماس که نگران ترمیم مناسبات خود متحدان قدیمی و احیای منابع مالی تحلیل رفته خود بوده، تماس های مستقیم و غیرمستقیم خود با ایران و حزب الله را مجدداً برقرار کرده است.
یک مقام فلسطینی که از گفتگوهای حماس با مقامات ایران و حزب الله مطلع بوده، ضمن خودداری از افشای نامش به رویترز گفته است «چند جلسه برگزار شده است تا دلگیری ها و سوء تفاهم ها رفع شوند. (حماس) بایکوت نشده اما در عین حال هنوز همه چیز به حالت عادی برنگشته است».
موسی ابو مرزوق، معاون سیاسی پیشین حماس، می گوید: «مقامات ایرانی و نمایندگان حزب الله در لبنان دیدار کردند و جلسه های دیگری نیز پس از آن برگزار شد.»
هانی حبیب، تحلیلگر سیاسی مستقر در غزه به رویترز می گوید: «امروز، به دلایل مختلف به نفع حماس است که روابط خود را با ایران و حزب الله احیا کند، در نهایت هر سه طرف از این ائتلاف و همیاری منفعت می برند».
اختلاف نظر در مورد سوریه
حماس از سال ٢٠٠٧ تاکنون و پس از جنگ داخلی کوتاهی علیه رقبای سکولار خود در منطقه، مهار منطقه پرتراکم نوار غزه را به دست گرفت اما این گروه اسلام گرا موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد و یکی از دشمنان قسم خورده این کشور است.
با به قدرت رسیدن اخوان المسلمین در مصر، حماس احساس کرد دیگر نباید نگران حفظ مناسبات نزدیک خود با ایران باشد.
خالد مشعل، رهبر در تبعید حماس سال گذشته پایگاه قدیمی خود در دمشق را تعطیل کرد. حماس به حضور نیروهای حزب الله و حمایت ایران از حکومت بشار اسد و جنگ علیه شورشیان که بیشتر آن ها سنی بودند، معترض بود.
محمود الزهار، یکی از رهبران کهنه کار حماس به رویترز گفته است تا به حال هیچگاه مناسبات حماس با تهران و حزب الله قطع نشده است. وی گفته است شاید تماس ها به دلیل انتخابات ریاست جمهوری اخیر در ایران تا حدودی کم شده باشد.
الزهار، چهره ای شناخته شده و رادیکال به رویترز می گوید:«ما هنوز از ماهیت سیاست جدید ایران اطلاعی نداریم اما اطلاعات غیرمستقیمی به دست آورده ایم که از ادامه سیاست پیشین از سوی دولت جدید حکایت می کند».
حماس امیدوار است حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید ایران بار دیگر کمک های مالی تهران به این گروه را از سر بگیرد.
با تصمیم مقامات دولت جدید مصر برای مسدود کردن تونل های مرزی بین مصر و غزه، میزان بسیار اندکی کالا و سلاح از مسیر این تونل ها به غزه قاچاق می شوند.
دولت تحت حمایت ارتش مصر حماس را به دخالت در امور داخلی مصر و کمک به شبه نظامیان اسلام گرا در شبه جزیره سینا متهم می کند.
علا الرفعتی، وزیر اقتصاد حماس گفته است اعمال محدودیت های جدید بر تونل های منتهی به غزه در ماه ژوییه برای دولت حماس ٢٣٠ میلیون دلار هزینه در بر داشته است.
این مقام فلسطینی مواجهه دولت حماس با بحران مالی را تکذیب کرده است.
الرفعتی به رویترز می گوید:«مشکلاتی وجود دارند که بر آن ها فائق می شویم.» وی افزوده است تجارت از مسیر تونل ها که منبع حیاتی کسب درآمد مالیاتی برای حماس بود، از زمان خلع مرسی تاکنون حدود ٦٠ درصد کاهش یافته است.
اولویت های حماس
بحران حماس برای ترمیم مناسبات خود با ایران و حزب الله هم جنبه عقیدتی و همه جنبه سیاسی دارد، چرا که حماس باید بتواند بین ریشه های سنی و ارتباط خود با اخوان المسلمین و منافع حیاتی این گروه توازن برقرار کند.
اسماعیل هنیه، نخست وزیر حماس در غزه طی نماز جمعه ای که برای «ارواح شهدای مصر» قرائت کرد، گفت جنگ با اسرائیل در صدر اولویت های این گروه است.
او گفت: «اولویت موجودیت ما آزادی این سرزمین، احقاق حقوق و بازگشت مردم فلسطینی به سرزمینی است که از آن بیرون رانده شده اند».
هنیه در ادامه گفت: «ما نقش نظامی و یا امنیتی در مصر یا در صحرای سینا نداریم. ارتش ما و نقش امنیتی ما این جا، در سرزمین فلسطین و علیه دشمن صهیونیست است.»
ساکنان منطقه نوار غزه نسبت به تحولات اخیر در بدنه و فعالیت های حماس و حزب الله دیدگاه های متفاوتی دارند. تحلیلگران و ناظران سیاسی می گویند با سپری شدن زمان بیشتر و روشن تر شدن سیاست های مصر، اخوان المسلمین و ایران، بهتر می توان در مورد آینده روابط این احزاب و موازنه قدرت در منطقه قضاوت کرد.
حماس، گروه فلسطینی اسلام گرایی که از آشوب و ناآرامی در مصر شگفت زده و با کمبود جدی منابع مالی روبرو شده است، بار دیگر برای ترمیم مناسبات تیره خود با متحدانش در خاورمیانه، به ایران و حزب الله لبنان روی می آورد.
زمانی که محمد مرسی(که سنی است)، در سال ٢٠١٢ به ریاست جمهوری مصر برگزیده شد، حماس که رابطه نزدیکی با اخوان المسلمین دارد، این پیروزی را جشن گرفت، چرا که رهبران این گروه معتقد بودند به قدرت رسیدن اخوان جایگاه بین المللی این گروه در نوار غزه را تقویت و آن را از انزوا خارج خواهد کرد.
این گروه فلسطینی که از جنگ داخلی خونین در سوریه به خشم آمده، مقر خود در دمشق را تعطیل کرد و مناسبات آن با «محور مقاومت» به رهبری ایران، که غرب و اسرائیل را در سراسر منطقه به چالش می کشد، به تیرگی گرایید.
بنا به گفته منابع سیاسی، پس از خلع محمد مرسی از مقام ریاست جمهوری مصر در ژوییه، حماس که نگران ترمیم مناسبات خود متحدان قدیمی و احیای منابع مالی تحلیل رفته خود بوده، تماس های مستقیم و غیرمستقیم خود با ایران و حزب الله را مجدداً برقرار کرده است.
یک مقام فلسطینی که از گفتگوهای حماس با مقامات ایران و حزب الله مطلع بوده، ضمن خودداری از افشای نامش به رویترز گفته است «چند جلسه برگزار شده است تا دلگیری ها و سوء تفاهم ها رفع شوند. (حماس) بایکوت نشده اما در عین حال هنوز همه چیز به حالت عادی برنگشته است».
موسی ابو مرزوق، معاون سیاسی پیشین حماس، می گوید: «مقامات ایرانی و نمایندگان حزب الله در لبنان دیدار کردند و جلسه های دیگری نیز پس از آن برگزار شد.»
هانی حبیب، تحلیلگر سیاسی مستقر در غزه به رویترز می گوید: «امروز، به دلایل مختلف به نفع حماس است که روابط خود را با ایران و حزب الله احیا کند، در نهایت هر سه طرف از این ائتلاف و همیاری منفعت می برند».
اختلاف نظر در مورد سوریه
حماس از سال ٢٠٠٧ تاکنون و پس از جنگ داخلی کوتاهی علیه رقبای سکولار خود در منطقه، مهار منطقه پرتراکم نوار غزه را به دست گرفت اما این گروه اسلام گرا موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد و یکی از دشمنان قسم خورده این کشور است.
با به قدرت رسیدن اخوان المسلمین در مصر، حماس احساس کرد دیگر نباید نگران حفظ مناسبات نزدیک خود با ایران باشد.
خالد مشعل، رهبر در تبعید حماس سال گذشته پایگاه قدیمی خود در دمشق را تعطیل کرد. حماس به حضور نیروهای حزب الله و حمایت ایران از حکومت بشار اسد و جنگ علیه شورشیان که بیشتر آن ها سنی بودند، معترض بود.
محمود الزهار، یکی از رهبران کهنه کار حماس به رویترز گفته است تا به حال هیچگاه مناسبات حماس با تهران و حزب الله قطع نشده است. وی گفته است شاید تماس ها به دلیل انتخابات ریاست جمهوری اخیر در ایران تا حدودی کم شده باشد.
الزهار، چهره ای شناخته شده و رادیکال به رویترز می گوید:«ما هنوز از ماهیت سیاست جدید ایران اطلاعی نداریم اما اطلاعات غیرمستقیمی به دست آورده ایم که از ادامه سیاست پیشین از سوی دولت جدید حکایت می کند».
حماس امیدوار است حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید ایران بار دیگر کمک های مالی تهران به این گروه را از سر بگیرد.
با تصمیم مقامات دولت جدید مصر برای مسدود کردن تونل های مرزی بین مصر و غزه، میزان بسیار اندکی کالا و سلاح از مسیر این تونل ها به غزه قاچاق می شوند.
دولت تحت حمایت ارتش مصر حماس را به دخالت در امور داخلی مصر و کمک به شبه نظامیان اسلام گرا در شبه جزیره سینا متهم می کند.
علا الرفعتی، وزیر اقتصاد حماس گفته است اعمال محدودیت های جدید بر تونل های منتهی به غزه در ماه ژوییه برای دولت حماس ٢٣٠ میلیون دلار هزینه در بر داشته است.
این مقام فلسطینی مواجهه دولت حماس با بحران مالی را تکذیب کرده است.
الرفعتی به رویترز می گوید:«مشکلاتی وجود دارند که بر آن ها فائق می شویم.» وی افزوده است تجارت از مسیر تونل ها که منبع حیاتی کسب درآمد مالیاتی برای حماس بود، از زمان خلع مرسی تاکنون حدود ٦٠ درصد کاهش یافته است.
اولویت های حماس
بحران حماس برای ترمیم مناسبات خود با ایران و حزب الله هم جنبه عقیدتی و همه جنبه سیاسی دارد، چرا که حماس باید بتواند بین ریشه های سنی و ارتباط خود با اخوان المسلمین و منافع حیاتی این گروه توازن برقرار کند.
اسماعیل هنیه، نخست وزیر حماس در غزه طی نماز جمعه ای که برای «ارواح شهدای مصر» قرائت کرد، گفت جنگ با اسرائیل در صدر اولویت های این گروه است.
او گفت: «اولویت موجودیت ما آزادی این سرزمین، احقاق حقوق و بازگشت مردم فلسطینی به سرزمینی است که از آن بیرون رانده شده اند».
هنیه در ادامه گفت: «ما نقش نظامی و یا امنیتی در مصر یا در صحرای سینا نداریم. ارتش ما و نقش امنیتی ما این جا، در سرزمین فلسطین و علیه دشمن صهیونیست است.»
ساکنان منطقه نوار غزه نسبت به تحولات اخیر در بدنه و فعالیت های حماس و حزب الله دیدگاه های متفاوتی دارند. تحلیلگران و ناظران سیاسی می گویند با سپری شدن زمان بیشتر و روشن تر شدن سیاست های مصر، اخوان المسلمین و ایران، بهتر می توان در مورد آینده روابط این احزاب و موازنه قدرت در منطقه قضاوت کرد.