اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ایران در صدد نجات و حفظ توافق هسته ای هستند. جواد ظریف در بروکسل است تا جلسه ای با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست اتحادیه اروپا، و وزرای خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان داشته باشد.
خانم موگرینی دیداری اولیه با آقای ظریف داشت. او و آقای ظریف هر دو گفتگو را مفید توصیف کردند.
در نشستی خبری، خانم موگرینی گفت جلسات عملاً به دنبال گزینه های مختلف برای ادامه اجرای توافق پس از خروج آمریکا و با توجه به بازگشت تحریم های آمریکا در آینده خواهد بود.
او گفت: «امروز من در بروکسل اولین جلسه با بریتانیا، فرانسه و آلمان در سطح وزرا پس از اعلام ترامپ را آغاز کردم تا ببینیم چه تدابیری می توانیم در سطح اتحادیه و در سطح ملی برای حفظ سرمایه گذاری های اروپا و تضمین اجرای توافق اتخاذ کنیم.»
تصمیم پرزیدنت ترامپ
روز سه شنبه ۱۸ اردیبهشت، پرزیدنت دونالد ترامپ در سخنانی رسما اعلام کرد ایالات متحده آمریکا از توافق جامع هسته‌ای ۲۰۱۵ قدرت‌های جهانی با ایران خارج می‌شود.
پرزیدنت ترامپ که از زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منتقد این توافق بود، ۱۸ اردیبهشت ضمن انتقاد صریح از سیاست‌های منطقه‌ای ایران و حمایت آن کشور از تروریسم، گفت این رفتار بی‌ثبات کننده ایران پس از توافق هسته‌ای شدیدتر شده است و آمریکا گروگان این مسائل نخواهد شد.
وی ضمن اعلام خروج واشنگتن از توافق ۲۳ تیر ۱۳۹۴ بین شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ با ایران، خاطر نشان کرد که آمریکا با متحدان خود مذاکره می کند تا به یک تصمیم جدید برای جلوگیری از جاه طلبی مخرب ایران برسد.
پرزیدنت ترامپ پیش از این به کنگره آمریکا و کشورهای اروپایی فرصت اصلاح برجام را داده بود و گفته بود اگر این توافق اصلاح نشود، آمریکا از آن خارج می‌شود.
خروج آمریکا از توافق، احیای تحریم‌های اتمی علیه جمهوری اسلامی ایران را به همراه خواهد داشت؛ تحریم هایی که از تیرماه ۱۳۹۴ لغو شده بود.
رئیس جمهوری آمریکا می گوید جمهوری اسلامی ایران به توافق پایبند نبوده است. بر اساس بندی از قطعنامه ۲۲۳۱ که بعد از توافق هسته ای در شورای امنیت تصویب شد، جمهوری اسلامی ایران از آزمایش موشک بالیستیک با قابلیت حمل کلاهک اتمی منع شده است. با این حال ایران در دو سال اخیر چندین آزمایش موشک بالیستیک داشته است و موشک های ایران در دست برخی گروه های تروریستی و شورشی منطقه دیده شده است.
واکنش فرانسه
وزیر خارجه فرانسه به همراه وزیر دارایی این کشور پیش از سفر به بروکسل، در جلسه ای با صاحبان شرکت های بزرگ فرانسوی که با ایران قراردادهایی دارند، گفتند قصد دارند در برابر تصمیم آمریکا در خصوص تحریم ها ایستادگی کنند.
وزیر امورخارجه فرانسه گفت: «ما به آنها گفته ایم که در دیدگاه رئیس جمهوری فرانسه، تصمیم های فرامرزی آمریکا قابل قبول نیست و این چالشی است که ما با آن روبرو هستیم.»
وزیر دارایی فرانسه نیز گفت از آمریکا خواسته شده شرکت های فرانسوی از تحریم ها معاف شوند. دوشنبه وزیر خارجه فرانسه در لندن با همتای بریتانیایی خود رایزنی کرد.
دوشنبه وزیر خارجه فرانسه برای گفتگو با بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا در لندن بود.
آقای جانسون گفته بود می خواهیم شرکتهای اروپایی و بریتانیایی از تحریم های اولیه و ثانویه آمریکا مصون نگاه داشته شوند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا طی چند روز گذشته، تلفنی با همتایان خود در بریتانیا، فرانسه و آلمان در خصوص ایران گفتگو کرده است. گفته می شود آقای پمپئو همکاری های ماه های گذشته را بسیار خوب توصیف، و برای ادامه یک همکاری قوی ابراز امیدواری کرده است.
آقای پمپئو در گفتگو با همتایان خود، علاوه بر موضوع هسته ای، در مورد فعالیت های ایران در خاورمیانه نیز گفتگو کرده است. آمریکا می گوید اقدامات ایران در منطقه خاورمیانه مخرب است.
در این بین، سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه نیز گفته مسکو نمی خواهد برجام از بین برود: «می خواهیم ببینیم چگونه میتوان با اتحادیه اروپا و چین از مکانیزمی که در اختیار داریم استفاده کنیم و نگذاریم این سند مهم از بین برود، نگذاریم منطقه دچار بی ثباتی شود، و نگذاریم نظام عدم تولید و گسترش تسلیحات غیرمتعارف تهدید شود.»
وزیر امور خارجه ایران هدف از گفتگوها را حفظ منابع مردم ایران ذکر کرد. در تهران، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی تهدید کرد که اگر اروپا خروج آمریکا از توافق را جبران نکنند، ایران آماده است فعالیت های هسته ای خود را بیش از گذشته به پیش ببرد.