وقتی «جنگ در سایه» پایان می‌یابد؛ مروری بر پیشینه خصومت چند دهه‌ای جمهوری اسلامی و اسرائیل

فعال شدن پدافند هوایی اسرائیل در زمان حمله جمهوری اسلامی (۲۵ فروردین ۱۴۰۳)

حمله بامداد جمعه ۳۱ فروردین به ایران تازه‌ترین مورد تشدید تنش میان جمهوری اسلامی و اسرائیل محسوب می‌شود. خبرگزاری رویترز روز جمعه در‌ گزارشی در همین رابطه به تاریخچه‌ این خصومت چنددهه‌ای پرداخته است.

رویترز نوشته است که هرچند این حملات، بخشی از تشدید گسترده‌تر تنش از زمان آغاز جنگ حماس و اسرائیل در سال گذشته است، اما دشمنی دو کشور به دهه‌ها قبل بازمی‌گردد و در این مدت، جنگ میان آنها در سایه ادامه داشته است.

۱۳۵۷ - محمدرضا شاه پهلوی که اسرائیل را متحد خود می‌دانست، با وقوع انقلاب اسلامی از قدرت کنار گذاشته شد و رژیم تئوکراتیک جدیدی که مخالفت با اسرائیل را «ضرورتی ایدئولوژیک» می‌دانست بر سر کار آمد.

۱۳۶۱ - اسرائیل به لبنان حمله می‌کند و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با مسلمانان شیعه در آنجا برای تأسیس «حزب‌الله» همکاری می‌کند. این گروه در نهایت به خطرناک‌ترین دشمن در مرزهای اسرائیل تبدیل می‌شود.

۱۳۶۲ - حزب الله مورد حمایت جمهوری اسلامی برای بیرون راندن نیروهای غربی و اسرائیلی از لبنان به بمب‌گذاری‌های انتحاری متوسل می‌شود.

در آبان همان سال یک خودرو مملو از مواد منفجره وارد مقر ارتش اسرائیل شد. اسرائیل بعدها‌ از بسیاری از مناطق لبنان عقب‌نشینی کرد.

۱۳۷۰-۱۳۷۳ - آرژانتین و اسرائیل، جمهوری اسلامی و حزب‌الله را به بمب‌گذاری انتحاری در سفارت اسرائیل در بوئنوس آیرس در سال ۱۳۷۰ و نیز در «مرکز همیاری یهودیان» (آمیا) در این شهر در سال ۱۳۷۳ متهم کردند. هر یک از این حمله‌ها ده‌ها کشته به جای گذاشت. جمهوری اسلامی‌ و حزب‌الله مسئولیت این اتهامات را رد کردند.

۱۳۸۱ - افشای برنامه مخفی غنی‌سازی اورانیوم جمهوری اسلامی به نگرانی‌ها در مورد تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای دامن زد و اسرائیل خواستار «اقدامی شدید» علیه حکومت ایران شد.

۱۳۸۵ - اسرائیل وارد جنگی یک‌ماهه با حزب‌الله در لبنان شد، ولی نتوانست این گروه شبه نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی را از بین ببرد.

۱۳۸۸ - علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در یک سخنرانی، اسرائیل را «تومور سرطانی خطرناک و کشنده» توصیف کرد.

۱۳۸۹ - ویروس کامپیوتری «استاکس‌نت» که به باور بسیاری توسط آمریکا و اسرائیل طراحی شده بود، برای حمله به تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در سایت هسته‌ای نطنز به کار گرفته شد. این نخستین حمله سایبری عمومی به ماشین آلات صنعتی بود.

۱۳۹۰ - یک دانشمند هسته‌ای به نام مصطفی احمدی روشن در اثر انفجار بمبی که توسط یک موتورسوار روی خودروی او گذاشته شد در تهران کشته شد. مقامات حکومت ایران، اسرائیل را مسئول این حمله دانستند.

۱۳۹۷ - بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا از توافق هسته‌ای برجام، را تحسین کرد و این تصمیم را «اقدامی تاریخی» خواند.

اردیبهشت همان سال اسرائیل در پاسخ به حمله راکتی نیروهای جمهوری اسلامی به مواضع اسرائیلی در بلندی‌های جولان، زیرساخت‌های نظامی جمهوری اسلامی در سوریه را هدف حمله هوایی قرار داد.

۱۳۹۸ - اسرائیل از حمله پهپادی آمریکا در بغداد که به کشته شدن قاسم سلیمانی انجامید،‌ استقبال کرد. جمهوری اسلامی با حملات موشکی به پایگاه‌های محل استقرار نیروهای آمریکایی در عراق واکنش نشان داد. بنا بر گزارش‌ها در آن حمله حدود ۱۰۰ تن از نیروهای نظامی ایالات متحده زخمی شدند.

۱۳۹۹ - جمهوری اسلامی اسرائیل را مقصر ترور محسن فخری‌زاده دانست. از فخری‌زاده به عنوان «مغز متفکر» برنامه مخفی ایران برای توسعه قابلیت‌های هسته‌ای یاد می‌شد.

۱۴۰۱ - جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، و یائیر لاپید، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، تعهد مشترکی را مبنی بر جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای امضاء کردند. این توافق به نوعی نمایش اتحاد میان دو کشوری بود که مدت‌ها بر سر رویکرد دیپلماتیک با جمهوری اسلامی اختلاف نظر داشتند.

جو بایدن پیش از این اقدام، که از آن به عنوان «اعلامیه اورشلیم» یاد می‌شود، در مصاحبه‌ با یک شبکه تلویزیونی اسرائيلی گفته بود استفاده از زور برای بازداشتن جمهوری اسلامی از دستیابی به سلاح‌ هسته‌ای «آخرین راه حل» است. این اظهارنظر با درخواست‌های مکرر اسرائیل مبنی بر «تهدید نظامی معتبر» قدرت‌های جهانی علیه ایران مطابقت داشت.

۱۴۰۳ - در حمله هوایی اسرائیل به محوطه کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق، هفت تن از افسران بلندپایه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از جمله دو فرمانده ارشد این نیرو، کشته شدند. اسرائیل مسئولیت این حمله را نه تأیید و نه رد کرد.

۱۴۰۳ - جمهوری اسلامی در حمله مستقیم بی‌سابقه‌ای به خاک اسرائیل در روز ۲۵ فروردین پاسخ داد. منابع آگاه می‌گویند که این موضوع، اسرائیل را بر آن داشت تا در ۳۱ فروردین به خاک ایران حمله کند.