دیده‌بان حقوق بشر با انتشار گزارشی در روز دوشنبه اعلام کرد ماموران حکومتی جمهوری اسلامی از «قوه قهریه بیش از حد و کشنده» علیه کولبرهای «عمدتا کُرد» ایرانی استفاده می‌کنند.
بر اساس این گزارش، کولبران «دسترسی محدودی به عدالت یا راه‌حلی قانونی برای این نقض‌ها [ی حقوق بشری] دارند، و مأموران ایرانی با کولبران بازداشت‌شده بدرفتاری کرده‌اند.»
گزارش دیده‌بان حقوق بشر با اشاره به سابقه طولانی‌مدت جمهوری اسلامی در سرکوب مناطق کردنشین ایران یادآور شده است: «نرخ بالای بیکاری و فقر از جمله عوامل اشتغال مردم به باربری مرزی، یا کولبری، به شکل قانونی یا غیرقانونی، شده است که از لحاظ جسمی طاقت‌فرسا و شغلی خطرناک است.»
ناهید نقشبندی، سرپرست پژوهشگری در واحد خاورمیانه و شمال آفریقای دیده‌بان حقوق بشر، در همین ارتباط گفت: «استفاده بیش از حد از قوه قهریه کشنده علیه کولبران کُرد به دست نیروهای امنیتی ایران یک راه دیگر از سرکوب جوامع کردی است که از لحاظ اجتماعی و اقتصادی به حاشیه رانده شده‌اند.»
به گفته خانم نقشبندی، «مقامات ایران باید فرصت‌های اقتصادی خودکفا در مناطق مرزی فراهم کنند تا وابستگی به کولبری در این جوامع برای بقای اقتصادی را کاهش دهد.»
دیدبان حقوق بشر در بخش دیگری از این گزارش نسبتا مفصل خود، با برخی از کولبران قربانی و یا بستگان آنها مصاحبه و بخش‌هایی از مصیبت‌هایی تحمیلی بر آنها را منعکس کرده است.
مأموران مسلح جمهوری اسلامی از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دهه‌های گذشته با عنوان «مبارزه با قاچاق کالا» صدها کولبر و کاسبکار را در مناطق مرزی سه استان آذربایجان غربی، کردستان، و کرمانشاه با دو کشور ترکیه و عراق هدف تیراندازی‌های مرگبار قرار داده‌اند.
در بسیاری از موارد، نهادهای ذیربط جمهوری اسلامی در پاسخ به شکایات و پیگیری‌های خانواده‌های قربانیان، به جای پاسخگو کردن عاملان این تیراندازی‌ها، آنها را ترفیع درجه می‌دهند و به دیگر مناطق ایران منتقل می‌کنند.