پایتخت تاجیکستان روز دوشنبه ششم آذر میزبان یازدهمین نشست «گفتگوهای امنیتی هرات» بود که از سوی مؤسسه مطالعات استراتژیک افغانستان، با عنوان «بازخوانی افغانستان: راهکارهای متفاوت» برگزار شد.
به گزارش صدای آمریکا، به گفتهٔ مؤسسه مطالعات استراتژیک افغانستان، نزدیک به ۱۵۰ نفر از ۲۵ کشور و سازمان بینالمللی، از جمله دیپلماتهای پیشین آمریکایی و اروپایی در این نشست در شهر دوشنبه حضور دارند. مسئولان مؤسسه گفتهاند که از طالبان هم دعوت شده بود که نمایندگان خود را به این نشست بفرستند، اما هیچ یک از مقامات طالبان در این نشست حضور ندارد.
افزون بر حضور برخی مقامهای پیشین افغانستان، از جمله رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان و رنگین دادفر اسپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان، دهها چهرهٔ مخالف طالبان و عمدتاً رهبران پیشین جهادی افغانستان هم در این نشست شرکت دارند.
رنگین دادفر اسپنتا در این نشست گفت که پس از «در هم شکستن و تسلیم جمهوری اسلامی افغانستان به گروه طالبان» حکومت این گروه به «استبداد و اجحاف، آن هم به بدویترین شکل» ادامه میدهد. او گفت: «مبارزهٔ مردم ما تا رسیدن به آزادی و عدالت ادامه خواهد یافت.»
سپنتا گفت: «طالبان در نتیجهٔ ناکارآمدی دولت جمهوری اسلامی افغانستان و در پیآمد دگرگونیهای ساختاری در نظام سیاسی بین المللی و شرایط استراتژیک نوین جهانی به قدرت رسیدند.»
برخی چهرههای شناخته شدهٔ پشتونهای پاکستان، از جمله محسن داور، افراسیاب ختک و بشرا گوهر، اعضای پیشین پارلمان پاکستان، هم به نشست دعوت شدهاند.
محسن داور به صدای آمریکا گفت که برگزاری چنین گفتگوهایی برای افغانستان بسیار ضروری است، چون به گفتهٔ او گروهی « با زور تفنگ» بر افغانستان مسلط شده است.
داور از رویکرد حکومت طالبان در افغانستان انتقاد کرد و گفت: «طالبان در صدد کسب مشروعیت خارجی هستند، اما به کسب مشروعیت از مردم افغانستان فکر نکردهاند.»
هر چند از مسلط شدن طالبان بر افغانستان و تشکیل حکومت آن بیش از دو سال و سه ماه میگذرد، تا کنون هیچ کشوری حکومت آن گروه را به رسمیت نشناخته است.
بشرا گوهر ، یکی از رهبران ارشد جنبش ملی دموکراتیک پاکستان از مقاومت زنان افغان در برابر طالبان ستایش کرده گفت: «باید شجاعت زنان افغان را تصدیق کنیم، زیرا آنان نه تنها برای حقوق خودشان بلکه برای حقوق زنان در منطقه و فراتر از آن مبارزه میکنند.»
طالبان از زمانی که بر افغانستان مسلط شده اند، محدودیتهای زیادی را بر زنان وضع کرده و زنان و دختران را از حق کار و آموزش بالاتر از ششم ابتدایی محروم کردهاند.
شکریه بارکزی، عضو پیشین شورای ملی افغانستان، هم با تأکید بر اهمیت چنین نشستهایی گفت که نگرانیهای مردم افغانستان در این نشستها بازتاب مییابد.
او به صدای آمریکا گفت: «این نکته مطرح شد که «چگونه افغانستانی» به سود منطقه و جهان است؛ افغانستانی که به سمت تروریسم کشانده میشود و درگیر بحران داخلی و منطقهای است، یا افغانستانی که به سوی تعامل جهانی به پیش رفته و در آن تشدد و خشونت جایی ندارد.»
در حاشیهٔ این نشست، رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان به صدای آمریکا گفت که در گفتگوهای امنیتی هرات، بحثهای آکادمیک و تحقیقاتی مطرح شد و نشست جنبهٔ سیاسی نداشت.
نبیل در نشست گفت: «در خصوص طالبان، شفافیت، دیدگاه و اجماعی در منطقه وجود ندارد. دیدگاهها بسیار متنوع است، برخی افغانستان را یک «سیاه چاله» میپندارند و برخی هم به چشم یک فرصت به آن نگاه میکنند. برگرداندن افغانستان به دست مردم آن کشور، مستلزم حل این دیدگاههای گوناگون است.»
برگزار کنندگان گفتگوهای امنیتی هرات گفتهاند که در نشست روز دوشنبه در ترکیب دستههای متعدد، مسایل مرتبط به افغانستان از جمله «آپارتاید جنسیتی، مسایل امنیتی، کمکهای بشردوستانه به افغانستان و کارآمدی این کمکها» به بحث گذاشته میشود.
صدای آمریکا در رابطه با گفتگوهای امنیتی هرات و نشست اخیر در مورد افغانستان در مسکو که در آن از طالبان دعوت نشده بود، خواستار اظهار نظر طالبان شد، اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان از گفتگو با صدای آمریکا خودداری کرد.