فرهاد مهراد از «کوچینی» در تهران تا «تیه» در پاریس؛ خواننده معترضی که بعد از انقلاب ۵۷ ممنوع‌الکار شد

فرهاد مهراد خواننده فقید ایرانی

فرهاد مهراد در ۲۹ دی ۱۳۲۲ در تهران متولد شد. او از کودکی علاقهٔ زیادی به موسیقی داشت و از همان دوران به یادگیری نوازندگی گیتار و پیانو پرداخت. در سال ۱۳۴۵، در کاباره کوچینی تهران همکاری خود را با گروه «بلک کتس» آغاز کرد و به سرعت به یکی از خوانندگان محبوب تبدیل شد.

او در سال‌های نخست به انگلیسی می‌خواند و اجراهایش بسیار مورد استقبال گردشگران و مهمان‌های غیر ایرانی قرار می‌گرفت.

فرهاد مهراد یکی از نخستین خوانند‌های سیاسی ایران بود. او در اوایل دهه ۱۳۵۰ شمسی با خواندن ترانه‌هایی با مضامین سیاسی و انتقادی نظر منتقدان و مخالفان حکومت پادشاهی ایران را به خود جلب کرد و در زمستان ۱۳۵۷ ترانهٔ انقلابی «وحدت» معروف به «محمد» را خواند، ترانه‌ای با همکاری سیاوش کسرایی و اسفندیار منفردزاده که درست یک‌ روز بعد از انقلاب در ایران، یعنی در روز ۲۳ بهمن ۵۷، در ستایش آزادی و آزادگی از تلویزیون ملّی آن روزگار پخش شد.

او اولین خواننده‌ای بود که صدایش بعد از انقلاب نیز شنیده شد. امّا این «آزادی»‌ دیری نپایید چرا که جمهوری اسلامی فرهاد را ممنوع‌الکار کرد و تا سال ۱۳۷۳ به این خواننده سبک «پاپ راک» اجازه فعالیت نداد.

آلبوم «خواب در بیداری» و آلبوم «برف» دو اثر برجای مانده از فرهاد در دوران فعالیتش در حکومت جمهوری اسلامی است، آثاری که همچون پیشینه فرهاد از چند ترانهٔ فارسی و چند ترانهٔ انگلیسی تشکیل شده است.

فرهاد که به بیماری هپاتیت سی مبتلا بود از سال ۱۳۷۸ با تشدید بیماری روبرو شد و در نتیجهٔ عوارض کبدی ناشی از آن، در خرداد ۱۳۸۱ برای درمان به لیل فرانسه رفت و در ۹ شهریور همان سال پس از مدتی اغما در بیمارستان، در سن ۵۹ سالگی درگذشت و در ۱۳ شهریور در گورستان تیه در پاریس به خاک سپرده شد.

بعد از درگذشت این هنرمند،‌ تعدادی از ترانه‌های او به خصوص ترانه «کودکانه» که به «بوی عیدی» نیز معروف است و ترانه «گنجشکک اشی مشی» از صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی پخش شد.

این اقدام با اعتراض خانواده فرهاد مهراد روبرو شد و و با طرح شکایتی در یکی از دادگاههای تهران، از ادامهٔ پخش آهنگ‌ها توسط صدا و سیما جلوگیری شد. خانواده مهراد معترض بودند که چرا صدا و سیما از آثار این هنرمند استفاده ابزاری می‌کند و «وزارت ارشادی که تا دیروز به‌سختی مجوز آثار فرهاد را صادر می‌کرد، امروز و در نبود او اجازه نشر آثار این هنرمند را بر روی کلیپ‌های انتخاباتی و کلیپ‌هایی می‌دهد که از لحاظ محتوا هیچگونه ارتباطی با مضمون آثار این هنرمند ندارد.»

‌پوران گلفام همسر فرهاد مهراد در سال ۱۳۹۱ موزه‌ای از وسایل شخصی او را تحت عنوان «خانهٔ فرهاد» در موزه سینما واقع در باغ فردوس تهران، برپا کرد تا میزبان دوست‌داران این هنرمند باشد.