بحران در صنایع دارویی ایران؛ کاهش تولید، ناتوانی در پرداخت‌ها

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سودآوری بسیاری از شرکت‌های دارویی بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته و حاشیه سود خالص آنها به کمتر از ۲۵ درصد رسیده است.

همچنین متخصصان صنعت دارو به دلیل تأخیر در پرداخت‌ها و مشکلات مالی، برخی شرکت‌های داخلی را ترک کرده یا کارخانه‌های خود را به کشورهای همسایه منتقل کرده‌اند.

به گزارش روزنامه هم‌میهن، کاهش سودآوری شرکت‌های دارویی، ناشی از سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری است که در شرایط تورمی و نوسانات شدید ارزی، شرکت‌ها را در تنگنای مالی قرار داده است.

این گزارش می‌افزاید مشکلات مالی این شرکت‌ها تنها محدود به سودآوری نمی‌شود، بلکه افزایش بدهی‌ها و مشکلات نقدینگی نیز از دیگر ابعاد این بحران است. نسبت بدهی‌ها به کل دارایی‌ها در برخی از شرکت‌های دارویی از ۵۸ درصد به ۶۴ درصد افزایش یافته و بسیاری از بنگاه‌ها، اعم از دولتی و خصوصی، برای ادامه فعالیت‌های خود مجبور به استقراض از بانک‌ها شده‌اند.

براساس این گزارش، شرکت‌هایی مانند «روزدارو» و «پخش رازی» با کاهش تولید مواجه شده‌اند و برخی از آنها ممکن است تعطیل شوند، که به کمبود دارو منجر خواهد شد.

مدیرکل دارویی سازمان غذا و دارو اعلام کرده که یکی از هلدینگ‌ها که ۱۴ هزار میلیارد تومان فروش داشته، اکنون توان پرداخت حقوق کارکنان خود را ندارد.

شرکت «سبحان انکولوژی» نیز از رشد بدهی‌ها و ناتوانی در پرداخت آن‌ها خبر داده است.

وحید محلاتی، داروساز و «دبیر انجمن شرکت‌های پخش»، پیشنهاد می‌دهد که «شرکت‌های دولتی خصولتی، سهام مدیریتی خود را به بخش خصوصی واگذار کنند تا از ظرفیت‌های موجود بهره‌برداری شود.»

محلاتی افزود که محدودیت‌های درآمدی در بخش دولتی به مشکلات زیادی برای جذب نیروها و عملکرد این بخش منجر شده است.

او در ادامه گفت که «شرکت‌های دولتی حاضر در بورس حدود ۳۰ درصد از ارزش بازار دارویی را تأمین می‌کنند. با این حال، تولید محدود برخی شرکت‌های دولتی باعث فشار به شرکت‌های خصوصی می‌شود.»

این مقام صنفی هشدار داد که «شرکت‌های خصولتی و دولتی دارویی با کاهش سهم بازار به نصف در ۱۰ سال اخیر، به سمت ناکارآمدی کامل پیش می‌روند.»

در گزارش دیگری از خبرگزاری حکومتی ایلنا، در استان سیستان و بلوچستان، محدودیت‌های واردات دارو به دلیل «سیاست‌های کلان کشوری» باعث مشکلاتی در تأمین داروهای خاص، به ویژه برای بیماران دیابتی و بیماران تحت درمان دیالیز شده است.

به گفته داریوش محبی، مدیر داروی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، «داروهای تولید داخلی به وفور در دسترس هستند، اما تأمین داروهای وارداتی با مشکلاتی مواجه است.»

او می‌گوید که برخی بیماران برای تأمین دارو به داروخانه‌های مختلف مراجعه کرده و حتی مجبور به خرید آزاد دارو با هزینه‌های بالا می‌شوند.

فرناز فیروزکوهی، یکی از بیماران دیابتی، از مشکل تأمین انسولین وارداتی خبر داده و گفته است که انسولین داخلی برای او مناسب نبوده و مجبور است داروی وارداتی را با هزینه بالا تهیه کند.

همچنین، کرباسی، یکی دیگر از بیماران دیابتی، اشاره کرده است که به دلیل عدم سازگاری انسولین تولید داخلی با قند خونش، مجبور به خرید داروی وارداتی شده است.

در این میان، نصرتی که یکی از اعضای خانواده‌اش درگیر بیماری است، از مشکلات شدید در تأمین دارو در استان خبر داده و گفته است که برای تهیه دارو باید از شهرهای مختلف به زاهدان سفر کند.

یک شهروند دیگر از مشکلات تأمین دارو برای بیمار مبتلا به ام‌اس خود گفته و تأکید کرده است که بسیاری از داروخانه‌ها دارو ندارند یا میزان مورد نیاز دارو را نمی‌دهند.

کارشناسان می‌گویند که بحران در شرکت‌های دارویی به دلیل بدهی‌های سنگین، هزینه‌های بالا، تأخیر در پرداخت مطالبات و مدیریت ناکارآمد جمهوری اسلامی است.