نشست وزیران شورای همکاری خلیج فارس با صدور بیانیه‌ای با ابراز نگرانی از «تحولات پرونده هسته‌ای ایران»، بر اهمیت تسریع در تفاهم‌های سازنده بین ایران و کشورهای ذیربط در مورد موضوع هسته ای برای حفظ امنیت و ثبات منطقه تاکید کرد. این موضع نشست ریاض واکنش جمهوری اسلامی ایران را به همراه داشته است.
در بیانیه نشست وزیران شورای همکاری خلیج فارس که روز دوشنبه ۱۹ شهریور در ریاض، پایتخت عربستان سعودی برگزار شد، آمده است که «شورای وزیران آمادگی خود را برای همکاری و تعامل موثر با پرونده هسته‌ای ایران و شرکت در تمامی مذاکرات، بحث‌ها و نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی» در این زمینه اعلام می‌کند.
بیانیه همچنین خواستار آن شد که «این مذاکرات نه تنها برنامه هسته‌ای ایران بلکه همه نگرانی‌های امنیتی» کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مانند «موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز، پهپادها، ایمنی ناوبری بین‌المللی و تأسیسات نفتی» را نیز شامل شود تا «به دستیابی به اهداف مشترک کمک کند.»
به گزارش وب‌سایت شورای همکاری خلیج فارس، نشست ریاض بر اهمیت تعهد ایران برای عدول نکردن از سطح غنی‌سازی اورانیوم مورد نیاز برای استفاده‌های صلح‌آمیز و لزوم اجرای تعهدات و همکاری کامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ٨ شهریور در گزارش محرمانه‌ای گفت جمهوری اسلامی با سرپیچی از خواسته‌های بین‌المللی، ذخایر اورانیوم غنی‌شده در سطح «نزدیک به درجه تسلیحاتی» خود را افزایش داده است.
همچنین ببینید: گروسی: فعالیت غنی‌سازی جمهوری اسلامی در سطوح بالا همچنان ادامه دارد؛ قرار نیست با پزشکیان در سازمان ملل دیدار کنمدر این گزارش آمده است که میزان اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی جمهوری اسلامی تا ۲۷ مرداد سال جاری در مجموع ۱۶۴.۷ کیلوگرم بوده و این مقدار در مقایسه با گزارش قبلی در اردیبهشت سال جاری بیش از ۲۲ کیلوگرم افزایش داشته است.
به گفته کارشناسان، رساندن اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد تا اورانیوم به درجه تسلیحاتی ۹۰ درصد خلوص، تنها نیازمند برداشتن «یک گام کوتاه و فنی» است.
آژانس در گزارش خود خاطرنشان کرد که حکومت ایران تصمیم پیشین خود را مبنی بر منع بازدید بازرسان آژانس از برنامه هسته‌ای‌اش، هنوز مورد بازبینی قرار نداده است و دوربین‌های نظارتی آژانس همچنان مختل هستند.
شورای همکاری خلیج فارس در بخش دیگری از بیانیه خود با حمایت از ادعای ارضی امارات متحده عربی نسبت به جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، آنچه «اشغال» این سه جزیره توسط ایران نامید را «محکوم» کرد.
همچنین ببینید: چین بار دیگر از ادعای مالکیت امارات بر سه جزیره ایران حمایت کردشورای همکاری خلیج فارس در بخش دیگری از بیانیه خود با حمایت از ادعای ارضی امارات متحده عربی نسبت به جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، آنچه «اشغال» این سه جزیره توسط ایران نامید را «محکوم» کرد.
این بیانیه با واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مواجه شد که مفاد آن را «تکراری، غیرسازنده و بی‌حاصل» توصیف کرد.
در بیانیه نشست وزیران شورای همکاری خلیج فارس آمده است که شورا «هرگونه تصمیم، رویه یا اقدام ایران در این سه جزیره را باطل محسوب می‌کند» و از جمهوری اسلامی ایران خواسته شد تا «به تلاش‌های امارات متحده عربی برای حل این موضوع از طریق مذاکرات مستقیم یا با مراجعه به دیوان بین‌المللی دادگستری پاسخ دهد.»
شورای همکاری خلیج فارس در ادامه بیانیه خود «ادامه ساخت و ساز مسکن برای اسکان ایرانیان در جزایر سه گانه»، سفرمقامات و همچنین مانورهای نظامی جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرد و از تهران خواست «این‌گونه تخلفات و اقدامات تحریک‌آمیز در امور یک کشور مستقل» را متوقف کند.
بیانیه در این مورد عنوان کرد که اقدامات جمهوری اسلامی ایران «اعتماد، امنیت و ثبات در منطقه را تهدید می‌کند» و امنیت کشتیرانی را به خطر می‌اندازد.
در بخش دیگری از بیانیه ریاض از «حاکمیت» کویت، عضو دیگر شورای همکاری خلیج فارس، بر میدان گازی آرش (الدره) حمایت شده و آمده است که «این میدان به طور کامل در مناطق دریایی کشور کویت قرار دارد.»
بخش فارسی «صدای آمریکا» در گزارش‌ها و مطالب فراوانی به بررسی تاریخچه مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه در خلیج فارس، مناقشات پیرامون آن و همچین حمایت‌های اخیر روسیه و چین از ادعای امارات پرداخته است.
واکنش جمهوری اسلامی ایران به بیانیه ریاض
در واکنش به بیانیه شورای همکاری خلیج فارس، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز سه‌شنبه ۲۰ شهریور گفت که تهران «همواره به قوانین و تعهدات بین‌المللی خود پای‌بند بوده، لذا اظهارات بی‌اساس در ارتباط با برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را فاقد ارزش می‌داند.»
او همچنین گفت که «مواضع غیرسازنده شورای همکاری خلیج فارس، کمکی به فرآیند تعامل و همکاری منطقه‌ای نمی‌کند.»
ناصر کنعانی افزود که جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، «جزء لاینفک و ابدی خاک جمهوری اسلامی ایران»هستند و «هرگونه اظهارنظر در خصوص مسکونی‌سازی، سفر مقامات کشوری و لشکری به جزایر متعلق به ایران و همچنین برگزاری رزمایش نظامی در مرزهای سرزمینی خود را دخالت در امور حاکمیتی خود تلقی و محکوم می‌کند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین بیانیه ریاض در مورد میدان نفتی آرش (الدره) را مردود دانست و گفت: «صدور بیانیه‌های تکراری و طرح ادعاهای یک‌جانبه، فاقد ارزش حقوقی است و حقی را برای طرف کویتی اثبات نمی‌کند.»
میدان گازی «آرش» در شمال خلیج فارس در سال ۱۳۴۶ توسط شرکت نفتی ژاپنی «ای ـ او ـ سی» ، کشف شد. ذخیره درجای گاز این میدان ۲۰ تریلیون فوت مکعب و ذخیره نفت درجای آن هم نزدیک به ۳۱۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود.
این میدان نفتی - گازی که از سوی ایران، «آرش» و از سوی کویت و عربستان، «الدرّه» نامیده می‌شود، ده‌ها سال است به موضوعی مناقشه بر‌انگیز تبدیل شده است.