رئیس جمهور آمریکا شامگاه چهارشنبه از توافق ایالات متحده با بریتانیا برای کمک به استرالیا جهت ایجاد ناوگان زیردریایی های اتمی خبر داد و گفت این تصمیم در راستای مشارکت امنیتی سه جانبه جدید با تمرکز بر تامین ثبات و امنیت منطقه اقیانوسهای هند و آرام است.
جو بایدن در یک نشست مجازی سه جانبه توضیح داد که آمریکا با مشارکت بریتانیا بنا دارد نیروی دریایی استرالیا را صاحب ناوگان با سوخت هستهای و نه تسلیحات اتمی کند؛ فناوری که ده ها سال در ناوگان آمریکا و بریتانیا به طور ایمن مورد بهره برداری قرار گرفته است.
در جریان اعلام خبر این توافق، سران ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا هیچ نامی از چین نبردند. با این حال، اعلام این خبر با انتقاد چین روبرو شد، که آن را باعث گسترش رقابت تسلیحاتی در منطقه دانسته و گفته است چنین فعالیتهایی نباید کشورهای سوم را هدف بگیرد.
سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «این سه کشور به طور جدی به صلح و ثبات منطقه آسیب وارد میکنند و باعث افزایش رقابت تسلیحاتی شده و تلاشهای جهانی برای منع تسلیحات کشتار جمعی را خراب میکنند.»
رهبران سه کشور آمریکا، بریتانیا و استرالیا تاکید کرده اند این به معنای تجهیز استرالیا با سلاح هستهای نیست و فقط استفاده از سیستم دفاعی از کشتیها برای محافظت در مقابل خطر است.
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا گفت: «ما هم تشخیص میدهیم که حفظ صلح و ثبات در منطقه اقیانوس هند-آرام، در طولانی مدت، اهمیت زیادی دارد.»
اسکات موریسون هم اعلام کرده است که استرالیا تمامی تعهدات هستهای مرتبط با منع گسترش تسلیحاتی را اجرا خواهد کرد.
تا قبل از اعلام خبر اسن توافق، استرالیا در حال مذاکره با یک شرکت فرانسوی برای ساخت دوزاده زیردریایی با سوخت هستهای بود. همین امر موجب شد که پاریس به توافق آمریکا و بریتانیا با استرالیا واکنش نشان دهد.
پرزیدنت بایدن در پاسخی به ناراحتی فرانسه گفت این یک تلاش چندجانبه خواهد بود و این سه کشور از کمک متحدان قدیمی استقبال می کند و افزود، آمریکا مشتاقانه منتظر همکاری نزدیک با فرانسه و سایر کشورهای کلیدی دارای این فناوری است.