بشار اسد یک هفته پس از فرار به روسیه: به پناهندگی فکر نمی‌کردم

تصویر مخدوش بشار اسد در یکی از ادارات دولتی پس از غلبه شورشیان بر دمشق، ۱۸ آذر ۱۴۰۳

یک هفته بعد از سقوط حکومت بشار اسد و فرار او به روسیه، «کانال تلگرامی رسمی ریاست جمهوری سوریه» بیانیه‌ای منسوب به اسد منتشر کرده که در آن این رهبر مخلوع مدعی شده است تا زمان ورود نیروهای شورشی «در حال انجام وظایف» در دمشق بوده و تنها پس از آن، با هماهنگی نیروهای روس، به پایگاه روسیه در استان ساحلی لاذقیه منتقل شد.

در این بیانیه او گفته که در روز ۱۸ آذر، «یک روز پس از سقوط شهر»، دمشق را به مقصد روسیه ترک کرد و افزوده است: «در هیچ لحظه‌ای از این رویدادها به کناره‌گیری یا پناهندگی فکر نکردم.»

این ادعا در حالی است که خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی نوشته است بشار اسد «برنامه فرار» از سوریه در سر داشت اما حتی نزدیکترین افراد به خود را از این نقشه مطلع نکرده بود.

این خبرگزاری به نقل از منابع آگاه می‌گوید که او دستیاران، مقامات، و حتی بستگان فریب‌خورده خو‌د را در بی‌خبری نگاه داشت. به گفته یکی از فرماندهان سوری که مایل نبود نامش افشا شود، اسد ساعاتی پیش از فرار به مسکو جلسه‌ای با حدود ۳۰ فرمانده ارتش و نیروی امنیتی در وزارت دفاع داشت و به آنها اطمینان داد که پشتیبانی نظامی روسیه در راه است.

به گفته این منبع که در جلسه حاضر بود، اسد با اطمینان سخن می‌گفت و از فرماندهان خود خواست تا رسیدن کمک از روسیه مقاومت کنند. او در برخورد با کارکنان غیرنظامی نیز رویکرد مشابهی داشت و اشاره‌ای به برنامه فرار خود نکرد.

از سوی دیگر، جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، روز یکشنبه ١٨ آذر و یک روز پس از فرار اسد تصریح کرد سال‌ها حکومت ایران، روسیه، و حزب‌الله از اسد حمایت می‌کردند و ناتوانی آنها در ادامه این حمایت، به سرنگونی حکومت اسد منجر شد.

سازمان ملل سال گذشته تخمین زد که تا اواسط فروردین ۱۴۰۰ بیش از ۳۰۰ هزار غیرنظامی در درگیری‌های داخلی سوریه کشته شدند که حدود ۳۰ هزار تن از آن‌ها کودک هستند. در همان سال محققان تخمین زدند که در ده سال نخست این جنگ ۲۵۰‌هزار نظامی نیز جانشان را از دست داده اند.

شبکه حقوق بشر سوریه می‌گوید که نیروهای دولتی سوریه و شبه نظامیان جمهوری اسلامی مسئول حدود ۸۷ درصد از این مرگ‌ها هستند.

گروه های حقوق بشر همچنین می‌گویند که دولت بشار اسد شکنجه را نهادینه کرده بود.

سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی در سال ۱۳۹۶ اعلام کرد که در مجموعه زندان بدنام صیدنایا، معروف به «سلاخ‌خانه انسان»، اعدام‌های دسته‌جمعی انجام می‌شد.