خبرگزاری فرانسه می‌گوید مهاجران و پناهجویان افغان که از ایران اخراج و از گذرگاه مرزی اسلام‌قلعه در هرات وارد افغانستان شده‌اند، می‌گویند توسط مسئولان جمهوری اسلامی «شکنجه و آزار و اذیت» شده‌اند.
روزانه حدود ۳۰۰۰ افغان، که برخی از آنها در ایران متولد شده‌اند، به اجبار به افغانستان بازگردانده می‌شوند.
عبدالغنی قاضی‌زاده، مسئول ثبت‌نام اخراج‌شدگان از ایران در شهر اسلام‌قلعه، به خبرگزاری فرانسه گفت که این افغان‌ها در جریان اخراج از ایران با شکنجه‌های فراوان «فیزیکی و روانی» مواجه شده‌اند. او افزود که در ماه‌های اخیر اخراج افغان‌ها از ایران افزایش یافته است.
قاضی‌زاده گفت به این مهاجران و پناهجویان در ایران هشدار داده شده است که یا طی یک هفته ایران را ترک کنند و یا به ازای هر فرد بالغ بالای ۱۸ سال، ۲۳۷۵ دلار سپرده بانکی داشته باشند.
اخراج‌شدگان توسط «سازمان بین‌المللی مهاجرت» ثبت‌نام می‌شوند و به هر خانواده به ازای هر نفر ۲۹ دلار پرداخت می‌شود، اما افرادی که به تنهایی وارد افغانستان می‌شوند و سایر اعضای خانواده همراهشان نیستند، این مبلغ اندک را نیز دریافت نمی‌کنند.
افزایش خشونت
رمضان عزیزی، ۳۶ ساله، همراه با همسر و سه فرزندش در سال ۱۴۰۲ با پرداخت ۱۲۲۰ دلار به یک قاچاقچی وارد ایران شد، اما با خشونت شدید علیه مهاجران افغان مواجه شد. مقامات حکومت ایران، که سیاستهای آنان باعث فشارهای اقتصادی بر مردم شده است، مهاجران و پناهجویان افغان را به افزایش بیکاری، تورم و جرایم در کشور متهم می‌کند.
عزیزی که در ایران به عنوان کارگر ساختمانی کار می‌کرد، به خبرگزاری فرانسه گفت که صاحبخانه ایرانی‌اش به دلیل اجاره دادن خانه به یک افغان جریمه شد و او را بیرون کرد. عزیزی گفت که سپس مقام‌های آنها را به یک کمپ نظامی برای اخراج بردند، جایی که او و خانواده‌اش همراه با ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ افغان دیگر برای شش روز «بدون آب و غذا» نگه داشته شدند.
آزار و ضرب و شتم
فاضله قادری، ۲۶ ساله، با گریه از تجربه خود و همسرش در کمپ کرج در حومه تهران صحبت کرد. او گفت که نگهبانان افغان‌ها را با باتوم‌های فلزی مورد ضرب و جرح قرار می‌دادند و میان زنان و مردان تفاوتی قائل نبودند. او ادعا کرد که دست همسرش در اثر ضرب و جرح شکسته است.
قادری همچنین گفت که شاهد مرگ یک مهاجر افغان بوده است. او به نگهبانان گفت: «یا ما را بکشید یا به افغانستان بازگردانید.»
بی‌ارزش‌تر از سگ
عبدالبصیر، ۲۹ ساله، که به عنوان کارگر روزمزد در ایران مشغول به کار بود، با وجود داشتن پاسپورت و ویزای معتبر بازداشت و اخراج شد. بصیر که به مدت «ده روز در یک کمپ نظامی» نگه داشته شد، می‌پرسد کدام حکومت چنین کاری با افراد دارای پاسپورت و ویزای معتبر انجام می‌دهد؟
او گفت که در یک اتوبوس با دست و پای بسته و همراه با ۷۰ تا ۸۰ نفر دیگر به کمپ برده شد و آن‌قدر مورد ضرب و شتم قرار گرفت که دیگر قادر به حرکت نبود. بصیر همچنین گفت که برخی مهاجران افغان در اثر شکنجه دست و پایشان شکسته و حتی بی‌هوش می‌شدند. او اضافه کرد که به جز این شکنجه‌ها، گرسنگی و تشنگی نیز وجود داشت.
او گفت که در این کمپ افراد سالخورده، زنان و کودکان نیز حضور داشتند و برخی از افراد از کمپ برده شده و «ناپدید» می‌شدند. بصیر مدعی شد که ماموران حکومتی ایران پاسپورت‌ها و مدارک اقامت مهاجران را پاره می‌کردند و او نیز بدون پاسپورت به افغانستان بازگردانده شد. بصیر گفت که برای فرار از بیکاری ۳۵۰ دلار پرداخت کرده بود تا به ایران برود و اکنون حتی پول کرایه برای بازگشت به زادگاهش را ندارد.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه حکومت طالبان، از تهران خواسته است تا با پناهجویان افغان که به گفته او توسعه ایران کمک کرده‌اند، با صبر برخورد کند.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی، در نخستین کنفرانس خبری خود گفت که تهران همه مهاجران فاقد مدرک را «با احترام» به کشورهایشان بازمی‌گرداند. ایران میزبان چهار و نیم میلیون مهاجر و پناهجوی افغان است که برای فرار از دهه‌ها جنگ و بیکاری به این کشور پناه آورده‌اند.
ابراهیم رضایی، نماینده مجلس شورای اسلامی، در ۲۳ شهریور اعلام کرد که پلیس جمهوری اسلامی قصد دارد در آینده نزدیک بیش از دو میلیون «شهروند غیرقانونی» را اخراج کند.
بر اساس گزارش رسانه‌های حکومتی، پناهجویان افغان ۹۰ درصد از کل شهروندان خارجی در ایران را تشکیل می‌دهند و اکثر آنها بدون مدارک شناسایی وارد ایران شده‌اند. علاوه بر این، بیش از ۷۰۰ هزار پناهجوی افغان که در پاکستان زندگی می‌کردند، پس از تصمیم اسلام‌آباد مبنی بر اخراج مهاجران فاقد اسناد، از پاکستان به ایران وارد شده‌اند.
از سوی دیگر، محدودیت‌ها علیه پناهجویان افغان در ایران افزایش یافته است. تصاویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نانوایی‌ها تابلوهایی نصب کرده‌اند که از فروش نان به افغان‌ها جلوگیری می‌کنند و در صورت نقض این قانون، از جریمه و برخورد قانونی خبر می‌دهند.
فاضله قادری می‌گوید که برای دو ماه نتوانسته بود نان بخرد.
در ماه‌های اخیر یکی از مواردی که خبرساز شده، اشاره کاربران شبکه‌های اجتماعی به حضور «تعداد بسیار زیاد» مهاجران خارجی است که ادعا شده اغلب‌شان از اتباع افغانستان و پاکستان هستند. برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند «به شکل محسوسی حضور این مهاجران در مترو، صف‌های نانوایی و حتی خیابان‌ها و بوستان‌های شهرهای بزرگ» دیده می‌شود.
از طرفی نیز گمانه‌زنی‌ها از «برنامه جمهوری اسلامی» برای جذب مهاجران و «استفاده از رای آنها در انتخابات» و در سوی مقابل، نگرانی از دامن زده شدن به نگاه‌های «نژادپرستانه» یا «ضد مهاجر» به بحث‌های پردامنه‌ای در فضای مجازی دامن زده است.