انتخابات پارلمان اروپا ۲۰۲۴ که از ۶ تا ۹ ژوئن برگزار شد، به یک نقطه عطف مهم در تاریخ سیاسی اتحادیه اروپا تبدیل شده است. نتایج اولیه این انتخابات نشان‌دهنده چرخش به راست در صحنه سیاسی اروپا است که می‌تواند تاثیرات عمیقی بر سیاست‌های آینده این قاره داشته باشد.
میزان مشارکت و تغییرات اساسی
میزان مشارکت در این انتخابات به ۵۱.۵۹ درصد رسید که نسبت به انتخابات گذشته افزایش داشته است. این افزایش نشان‌دهنده اهمیت و توجه بیشتر رای‌دهندگان به مسائل اروپایی و تأکید بر نقش پارلمان اروپا در تعیین سیاست‌های کلان این اتحادیه است.
تحلیلگران بر این باورند که افزایش مشارکت نتیجه نگرانی‌های فزاینده نسبت به مسائل اجتماعی، اقتصادی و امنیتی است که اتحادیه اروپا با آن‌ها مواجه است.
پیروزی احزاب راست‌گرا و عوام‌گرا
احزاب راست‌گرا و پوپولیست یا عوام‌گرا در این انتخابات عملکرد موفقی داشتند. حزب محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی (ECR) و حزب هویت و دموکراسی (ID) با مجموع ۲۵ درصد کرسی‌ها، برای نخستین بار از احزاب مردم اروپا (EPP) و سوسیالیست‌ها (S&D) پیشی گرفتند.
در این میان، حزب برادران ایتالیا (FDI) با کسب ۲۷ کرسی، بیشترین افزایش را داشت. این افزایش در حالی است که حزب لگا در ایتالیا کاهش چشمگیری داشت، اما این کاهش با افزایش کرسی‌های احزاب راست‌گرا در فرانسه، آلمان، هلند و لهستان جبران شد.
تغییرات چشمگیر در فرانسه و آلمان
در فرانسه، حزب راست‌گرای افراطی «جبهه ملی» به رهبری مارین لو پن توانسته است حدود ۳۲ درصد از آرا را به دست آورد. این میزان حمایت حدود ۱۰ درصد بیشتر از انتخابات سال ۲۰۱۹ و ۱۷ درصد بیشتر از رأی‌های حزب امانوئل ماکرون است.
در پی این شکست سنگین حزب حاکم فرانسه در انتخابات پارلمان اروپا، امانوئل ماکرون رییس جمهوری فرانسه دستور انحلال پارلمان این کشور را صادر کرد و حال باید انتخابات زودهنگام پارلمانی در فرانسه برگزار شود.
در آلمان نیز حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AFD) با کسب ۱۶.۵ درصد از آرا، به دومین حزب پرقدرت این کشور تبدیل شده است. این نتایج نشان‌دهنده تغییرات عمده در نگرش سیاسی مردم فرانسه و آلمان و رشد حمایت از احزاب راست افراطی است.
تأثیرات و پیامدهای سیاسی
با این تغییرات، توازن قدرت در پارلمان اروپا به سمت راست متمایل شده است. ائتلاف‌های مرکزی و چپ‌گرا، کرسی‌های زیادی را از دست داده و اکنون فقط ۵۴ درصد کرسی‌ها را در اختیار دارند که برای کسب اکثریت مطلق کافی نیست.
این تغییرات نه تنها بر سیاست‌های داخلی اتحادیه اروپا، بلکه بر مواضع آن در مسائل جهانی نیز تاثیرگذار خواهد بود.
آخرین روز برگزاری انتخابات ۲۰۲۴ پارلمان اروپا
آینده مساله اوکراین
پیشروی چشمگیر احزاب راست‌گرا و پوپولیست، می‌تواند تأثیرات مهمی بر رویکرد اتحادیه اروپا نسبت به بحران اوکراین داشته باشد. با افزایش نفوذ احزاب راست‌گرا، که برخی از آن‌ها مواضع ملایم‌تری نسبت به روسیه دارند، ممکن است شاهد تغییراتی در حمایت‌های سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا از اوکراین باشیم. این تغییرات می‌تواند به کاهش فشارها بر روسیه و تعدیل سیاست‌های تحریمی منجر شود، که در نهایت بر توانایی اوکراین برای مقاومت در برابر تجاوزات روسیه تأثیرگذار خواهد بود.
آینده روابط با جمهوری اسلامی
تقویت شدن احزاب راست‌گرا و پوپولیست یا عوام‌گرا می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر روابط اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.
این احزاب معمولاً سیاست‌های سختگیرانه‌تری در قبال ایران اتخاذ می‌کنند و ممکن است فشارها برای اعمال تحریم‌های بیشتر و محدودیت‌های سخت‌تر بر برنامه‌های هسته‌ای و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران افزایش یابد.
همچنین، روابط دیپلماتیک و اقتصادی میان اتحادیه اروپا و ایران ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، که می‌تواند به کاهش همکاری‌های اقتصادی و دیپلماتیک بین دو طرف منجر شود.
ترکیب جدید پارلمان و تصمیم‌گیری‌های آتی
پارلمان جدید با ۷۲۰ نماینده، فعالیت خود را از ۱۶ ژوئیه آغاز خواهد کرد. در اولین نشست، رئیس پارلمان، ۱۴ معاون رئیس و پنج مسئول مالی انتخاب خواهند شد.
همچنین، کمیته‌ها و زیرکمیته‌های پارلمان تشکیل خواهند شد و پست‌های مدیریتی بین گروه‌های اصلی تقسیم می‌شود.
این نتایج نشان‌دهنده تحولی مهم در صحنه سیاسی اروپا است که می‌تواند تاثیرات عمیقی بر سیاست‌های آتی اتحادیه اروپا داشته باشد.
آینده سیاست‌های اتحادیه اروپا
با افزایش نفوذ احزاب راست افراطی، آینده سیاست‌های اروپا در حوزه‌های مختلف با تغییرات قابل توجهی مواجه خواهد شد.
مسائل حساس مانند برخورد با روسیه، رقابت صنعتی و اقتصادی با قدرت‌هایی مانند چین و آمریکا و همچنین سیاست‌های مهاجرتی و امنیتی از جمله مواردی هستند که تحت تأثیر این تغییرات قرار خواهند گرفت.
پراکندگی و ازهم گسیختگی بیشتر در پارلمان اروپا ممکن است فرآیند تصمیم‌گیری درباره این موضوعات را پیچیده‌تر و کندتر کند.
در نهایت، نتایج انتخابات پارلمان اروپا ۲۰۲۴ نشان‌دهنده تحولی بزرگ در صحنه سیاسی این قاره است که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای آینده اتحادیه اروپا داشته باشد