ویلیام ایده، صدای آمریکا
دستیابی به چارچوب توافق جامع اتمی بین ایران و جامعه جهانی راه را برای سرمایه گذاری در کشور تحریم زده ایران باز کرده است. هفته گذشته یک مقام ارشد در سازمان انرژی اتمی ایران گفت که علاوه بر روسیه، چین در ایران نیروگاه اتمی خواهد ساخت.
تاکنون پکن در این باره اظهار نظر نکرده است. اما تهران می گوید که چین قرار است سه نیروگاه در نزدیکی بوشهر بسازد.
روسیه، تکمیل اولین نیروگاه اتمی ایران در نزدیکی شهر بندری بوشهر را در سال۲۰۱۳ پس از دهه ها تاخیر به اتمام رساند.
ایران غنی از نفت همواره گفته است که به دنبال انرژی اتمی برای پاسخگویی به نیاز جمیعت رو به افزایش خود است. اورانیوم، سوخت راکتورهای اتمی است اما در صورتی که غلظت اورانیوم در سطح بالا باشد مصارف نظامی خواهد داشت.
ایران سالهاست درباره برنامه اتمی خود با قدرت های جهانی در حال گفتگو است. قرار است ایران و شش قدرت جهانی، (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) تا پایان ماه ژوئن ۲۰۱۵ (نهم تیرماه ۱۳۹۴) به توافق جامع اتمی دست یابند.
لین بوکیانگ از مرکز تحقیقات انرژی و اقتصاد دانشگاه ژیامن بر این باور است که پکن میتواند نقش کلیدی در برنامه اتمی ایران داشته باشد.
به گفته لین: «چین توانایی بالایی در ساخت نیروگاه دارد، و نشانه آن ساخت بیشترین تعداد نیروگاههای اتمی در سراسر جهان است. صادرات نیروگاه اتمی به انتقال در اقلام صادراتی چین کمک شایانی می کند.»
سال گذشته آژانس بین المللی انرژی اتمی طراحی نیروگاه چینی را تایید کرد و با این اقدام راه را برای ساخت نیروگاههای داخلی و همچنین صادرات آن گشود.
هفته گذشته پکن اعلام کرد که دست به ساخت نیروگاه اتمی نسل سوم به نام هوآلونگ وان زده است.
به گفته ماتیو کات از اندیشکده مطالعات استراتژیک «چین اقدام به ساخت هوآلونگ وان کرده است اما سالها طول می کشد که کشورهای دیگر به ساخت و خرید چنین نیروگاهی اقدام کنند.»
مقامات چین اظهار کردند که نیروگاه اتمی که چین در شهر بندری کراچی در پاکستان می سازد، می تواند هوآلونگ وان باشد که در خارج از چین ساخته می شود. و قرار است در آرژانتین اولین نوع از این نیروگاه در آمریکای جنوبی ساخته شود. پکن همچنین قرار داد ساخت نیروگاه با رومانی و احتمالا ساخت نیروگاهی برای ترکیه دارد.
درصورتی که چین موفق به ساخت نیروگاه در ایران شود، برای کاهش از مخاطره سیاسی ساخت چنین نیروگاهی با کشور ثالثی مشارکت خواهد کرد.
چین برای ورود به بازار کشورهای خارجی حاضر است که با کشورهای دیگر پروژه مشارکتی انجام دهد.
به گفته آقای کات، مثلا بریتانیا برای ساخت نیروگاه اتمی از سرمایه چین و طراحی فرانسویی استفاده کند.
هفته گذشته باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که واشنگتن و پکن قرار داد ۳۰ ساله همکاری در زمینه انرژی اتمی را به امضا رساندند. اگر این قرارداد به موافقت کنگره برسد دو کشور به تبادل مواد، رآکتور، وسایل و فن آوری مبادرت خواهند ورزید.