هشتمین سالگرد قتل زهرا کاظمی، عکاس خبری کانادایی ایرانی در زندان اوین

هشت سال پیش در چنین روزی زهرا کاظمی، عکاس خبری کانادیی ایرانی در بیمارستان بقیه الله در تهران در گذشت.

دوشنبه بیست تیر (۱۱ ژوییه ) هشتمین سالگرد ضرب و شتم زهرا کاظمی، عکاس خبری کانادایی ایرانی و قتل وی در زندان اوین است.

زهرا کاظمی عکاس خبری ۵۴ ساله ایرانی مقیم مونترال کانادا که درخرداد ماه سال ۱۳۸۲ برای پوشش خبری ناآرامی های دانشجویی به تهران سفر کرده بود، از سوی مقامات امنیتی ایران بازداشت شد و پس از ضرب و شتم شدید، دچار شکستگی جمجمه و مرگ مغزی شد. خانم کاظمی در حالی که در کما بود، به بیمارستان بقیه الله منتقل شد و روز ۲۰ تیرماه درگذشت.

با وجود اعمال فشارهای بین المللی و به ویژه مقامات دولت وقت کانادا و درخواست های مکرر استفان هاشمی، تنها فرزند وی مقامات جمهوری اسلامی با استرداد پیکر زهرا کاظمی به این کشور مخالفت کردند و پیکر او را تحت تدابیر امنیتی شدید در شیراز، محل تولد وی به خاک سپردند.

درشرایطی که هشت سال از درگذشت زهرا کاظمی در ایران می گذرد، درخواست های مکرر کانادا، استفان هاشمی و نهادهای بین المللی برای رسیدگی شفاف و مستقل به پرونده قتل زهرا کاظمی در زندان ایران راه به جایی نبرده است.

با وجودی که دولت کانادا بارها خواستار اجرای عدالت در پرونده قتل این شهروند کانادایی ایرانی تبارشده بود، اما رایزنی های اتاوا برای اجرای عدالت در دادگاه های ایران بی نتیجه ماندند.

استفان هاشمی، پسر زهرا کاظمی که اجرای عدالت در پرونده قتل مادرش در دادگاه های جمهوری اسلامی را غیرممکن خوانده بود، پرونده شکایت مدنی در دادگاه کبک تشکیل داد و علیه مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی اقامه دعوی کرد.

دراین پرونده شکایت مدنی هفده میلیون دلاری، استفان هاشمی از علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، سعید مرتضوی، دادستان عمومی و انقلاب وقت تهران وعلی بخشی، مقام قضایی وقت دست اندرکار در قتل مادرش اقامه دعوی کرد، اما قاضی دادگاه با توجه به قانون مصونیت کشورهای خارجی در کانادا با شکایت پسر زهرا کاظمی از مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی در دادگاه کبک مخالفت کرد.

براساس « قانون مصونیت دولت ها» مقامات دولتی کشورهای دیگر را نمی تواند در دادگاه های کانادا به پای میز محاکمه کشاند.

تحقیقات نهادهای بین المللی و نیز کمیته تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی وقت در قتل زهرا کاظمی بر نقش مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی، به ویژه سعید مرتضوی، دادستان کل وقت تهران در قتل زهرا کاظمی تاکید کرده بودند، اما مسئولان شکنجه و ضرب و شتم این خبرنگار کانادایی ایرانی به مجازات نرسیدند.

سازمان گزارشگران بدون مرز در خرداد ماه سال جاری با انتشار بیانیه ای ضمن انتقاد از مصونیت مقامات بلندپایه ایران از مجازات و نیز اشاره به کشته شدن هدی صابر، هاله سحابی و زندانیان دیگر در بازداشتگاه های ایران تاکید کرده است مسئولان قتل زهرا کاظمی هنوز قربانی می گیرند.

این سازمان مدافع حقوق خبرنگاران طی سال های گذشته نیز از انفعال نهادهای بین المللی و مصونیت قضایی افراد مسئول در قتل این خبرنگار کانادایی ایرانی در تهران انتقاد کرده بود.

قتل زهرا کاظمی در زندان اوین، مناسبات تهران و اتاوا را به محدودترین سطوح ممکن کاهش داد و سبب شد روابط سیاسی دو کشور به شدت به تیرگی گراید.

انعکاس بین المللی خبر قتل یک خبرنگار ایرانی تبعه کانادا، برای عدم پاسخگویی نهادهای دولتی و قضایی جمهوری اسلامی، مصونیت مقامات بلندپایه ایران دست اندر کار قتل خانم کاظمی و بی توجهی تهران به تعهدات بین المللی حقوق بشر و رعایت حقوق خبرنگاران و به رسمیت نشناختن حقوق شهروندان ایرانی که تابعیت دوگانه دارند نقطه عطفی را در تاریخ جمهوری اسلامی رقم زد.