روند سرمایه‌گذاری و توسعه در صنعت نفت و سیاست‌های این حوزه هشدار قابل تامل یک عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی را به دنبال داشته است که گفته اگر «با همین فرمان حرکت کنیم، تبدیل به وارد کننده فرآورده از عراق خواهیم شد.»
حمیدرضا صالحی تاکید کرده با این روند به جای اینکه بتوانیم «هاب انرژی» منطقه و «صادر کننده فرآورده باشیم و قیمت منطقه را تعریف کنیم، منفعل خواهیم شد.»
خبرگزاری «ایلنا» نیز گزارش داده که عراق برنامه‌هایی در دستور کار دارد که در زمینه فرآورده‌های نفتی به خودکفایی برسد.
این خبرگزاری به نقل از وزارت نفت عراق نوشته که این کشور در سال آینده، خودکفایی در همه فرآورده‌های نفتی و سوخت را اعلام خواهد کرد و پرونده واردات پس از فعالیت ده‌ها پالایشگاه پیشرفته با ظرفیت تولیدی بالا در اکثر استان‌های این کشور بسته می‌شود.
حمیدرضا صالحی نیز به این موضوع اشاره کرده و گفته است: «ما متاسفانه در بحث بهینه‌سازی مصرف و تولید به دلیل اقتصاد دولتی و دستوری به مشکل خورده‌ایم.»
صالحی مدیریت دولتی را نیز مورد انتقاد قرار داده و تاکید کرده که پروژه‌های عمرانی اجرا نشده، درآمدهای دولت به دلیل کاهش تولید و صادرات نفت پایین آمده و پروژه‌های عمرانی یا انجام نشده و اجازه ندادیم که بخش خصوصی هم سرمایه‌گذاری کند.
به گفته این فعال اتاق بازرگانی شرایط توسعه‌ای عراق و استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی توسط این کشور در کنار محدودیت‌های و عقب ماندگی‌ها در ایران در نهایت ایران را به وارد کننده فرآورده از عراق تبدیل خواهد کرد.
در پی بروز ناترازی در تولید و مصرف بنزین، خبرگزاری «فارس» نیز ۱۲ بهمن سال ۱۴۰۱ گزارش داده بود که در صورت بی‌توجهی به افزایش تولید بنزین یا بهینه‌سازی مصرف، دولت مجبور خواهد بود با احتساب نرخ ۶۰ سنت به ازای هر لیتر بنزین به منظور پوشش کسری ۲۲ میلیون لیتر در روز بنزین، سالانه ۵ میلیارد دلار صرف واردات بنزین در افق ۱۴۲۰ کند.
چنین پیش‌بینی اما به سال ۱۴۲۰ نرسید و در سال جاری ناترازی ایجاد شده منجر به واردات شد.
رسانه‌های ایران در این رابطه نوشتند که از ابتدای سه ماه پایانی ۱۴۰۱ روزانه بین ۴ تا ۵میلیون دلار بنزین وارد می‌شود اما دولت رئیسی، قویاً هرگونه واردات بنزین را تکذیب می‌کند، ولی نماگرهای اقتصادی این روند را به نقل از آمارهای بانک مرکزی ثبت کرده‌اند.
براساس اعلام نمایندگان مجلس شورای اسلامی بودجه واردات بنزین در سال ۱۴۰۳ بیش از دو میلیارد دلار پیش‌بینی شده است.
در حوزه گاز نیز وضعیت بحرانی است به‌طوری‌که سه شنبه ۲۶ دی ماه هاشم اروعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران در اظهار نظری هشدارآمیز گفت که «اگر سرمایه گذاری لازم صورت نگیرد از ۱۴۰۴، هر سال یک فاز پارس جنوبی را از دست می‌دهیم.»
برآورد کارشناسان از میزان سرمایه‌گذاری لازم برای حفظ وضعیت موجود در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی بالغ بر ۱۵۰ میلیارد دلار است؛ سرمایه‌ای که از توان جمهوری اسلامی خارج است و تحریم‌ها نیز امکان حضور سرمایه‌گذار خارجی را به صفر نزدیک کرده است.
شهریور ماه امسال یک سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده به بخش فارسی صدای آمریکا گفت دولت بایدن همچنان به اجرای «سختگیرانه» تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی از جمله تحریم‌های مربوط به تجارت نفت و پتروشیمی ادامه خواهد داد و آن را بخشی از اقدامات دولت آمریکا علیه رفتارهای بی‌ثبات‌کننده حکومت ایران «از توطئه‌های تروریستی تا برنامه موشکی» دانست.
