سخنگوی انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز پی‌اس ۷۵۲، به صدای آمریکا گفت انجمن درخواست کرده است که تمامی کشورهای امضاءکننده اساسنامه رم از شکایت قانونی انجمن حمایت کنند ولی چهار کشوری که روند یک شکایت بین‌المللی را در این مورد آغاز کردند، تاکنون از درخواست انجام تحقیقات جداگانه بین‌المللی حمایت نکرده‌اند.
انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز «پی‌اس ۷۵۲» از دفتر دادستانی دیوان کیفری بین‌المللی خواسته است تحقیقات خود در مورد جنایات جنگی ادعایی در اوکراین را گسترش دهد و حمله موشکی به هواپیمای اوکراینی را نیز شامل شود.
این درخواست مطابق اساسنامه دادگاه کیفری لاهه موسوم به «اساسنامه رم» ارائه شده است که بر اساس آن، دادستان می‌تواند تحقیقات خود را بر اساس اطلاعات مبتنی بر جرم در داخل یک کشور آغاز کند.
دیوان کیفری بین‌المللی مستقر در لاهه، اقدامات افرادی را که به نسل‌کشی، جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و یا تجاوز متهم شده‌اند، مورد بررسی قرار می دهد و آنها را محاکمه می‌کند.
اوکراین از کشورهای عضو اساسنامه رم نیست ولی از سال ۲۰۱۳ میلادی، صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی را در مورد جنایات ادعایی ارتکاب یافته در خاک خود پذیرفته است.
انجمن خانواده‌ها در درخواست خود گفته که دیوان کیفری بین‌المللی صلاحیت قضایی برای رسیدگی به پرونده را دارد زیرا هواپیما در اوکراین ثبت شده است.
بر اساس کنوانسیون توکیو، که توسط ۱۸۷ کشور از جمله ایران و اوکراین به تصویب رسیده است، دولت ثبت‌کننده هواپیما صلاحیت رسیدگی به جرائم ارتکابی در هواپیما را دارد.
یک پرونده شکایت از جمهوری اسلامی نیز از سوی دولت‌های کانادا، اوکراین، بریتانیا، و سوئد در روز ۱۴ تیر به دیوان بین‌المللی دادگستری فرستاده شد. اما وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای، اتهامات مطرح شده در این شکایت را رد کرد و این چهار کشور را به اقدام با «اهداف سیاسی» متهم کرد.
در پاسخ به پرسش صدای آمریکا که چرا کانادا هیچ ابراز حمایت علنی از شکایت انجمن خانواده‌ها به دیوان کیفری بین‌المللی برای تحقیق در مورد این حادثه نکرده است، وزارت امور خارجه این کشور بیانیه‌های گذشته خود در رابطه با دیوان بین‌المللی دادگستری را ارسال کرد که در آن اشاره‌ای به دیوان بین‌المللی کیفری نشده بود.
سفارت‌های بریتانیا و سوئد در واشنگتن و وزارت امور خارجه اوکراین نیز در پاسخ به پرسش‌های صدای آمریکا در مورد شکایت انجمن به دیوان بین‌المللی کیفری اظهارنظری نکردند.
ارول مندز، استاد حقوق دانشگاه اتاوا، در پیامی به صدای آمریکا گفت که برخی از اعضای دولت کانادا تمایلی به پیوستن به انجمن خانواده‌ها در طرح شکایت به دیوان کیفری بین‌المللی را ندارند و نسبت به توانایی این انجمن در برآورده کردن انتظارات آنها برای شروع تحقیقات تردید دارند.
ارول مندز که وکیل مدعو در دیوان کیفری بین‌المللی بوده است، می‌گوید برخی از مقامات کانادایی به نقش دیوان بین‌المللی کیفری به عنوان آخرین راه‌حل اشاره می‌کنند و می‌گویند این نهاد، تنها زمانی مداخله می‌کند که دادگاه‌های کشوری تمایل پیگیری به جنایات و یا قدرت آن را نداشته باشند.
بر اساس قوانین دیوان کیفری بین‌المللی، دادستانی می‌تواند تحقیقات را به خواست خود یا بنا به درخواست یکی از کشورهای عضو آغاز کند.
صدای آمریکا از دادستانی دیوان کیفری بین‌المللی خواست تا تازه‌ترین تحولات درباره شکایت انجمن خانواده‌ها را ارائه دهد و این دفتر در ایمیلی تأکید کرد که ایران از کشورهای عضو اساسنامه رم نیست و گفت این موضوع را بررسی خواهد کرد. تا زمان انتشار این گزارش، اظهارنظر دیگری از این دفتر دریافت نشد.
کوروش دوست شناس، سخنگوی انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز پی‌اس ۷۵۲، به صدای آمریکا گفت انجمن درخواست کرده است که تمامی کشورهای امضاءکننده اساسنامه رم از شکایت قانونی انجمن حمایت کنند ولی تا به امروز حمایتی از سوی هیچ‌یک از کشورها دریافت نشده است.
آقای دوست‌شناس در پاسخ به این پرسش صدای آمریکا که چرا هیچ یک از کشورها از پرونده دیوان کیفری بین‌المللی حمایت نکرده‌اند گفت:«دیوان کیفری بین‌المللی در مورد جنایات جنگی تحقیقات را آغاز کرده و مطابق قوانین بین‌المللی، هواپیما در اوکراین ثبت بوده است و بخشی از خاک اوکراین محسوب می شود.»
او افزود: «بنابراین، اگر دیوان کیفری بین‌المللی در حال انجام تحقیقات برای جنایات جنگی [در مورد اوکراین] است، چرا حداقل تحقیقاتی را در این‌باره انجام ندهد.»
آقای دوست‌شناس گفت وکلای انجمن این پرسش را با دادستانی دیوان بین‌المللی کیفری مطرح خواهند کرد که آیا به حمایت انجمن خانواده‌ها یا جای دیگری نیاز دارد یا خیر و افزود: «ما آماده کمک هستیم.»
او گفت خانواده ها به رغم اینکه می‌دانند دیوان کیفری بین‌المللی، پرونده‌های متعددی برای تحقیق دارد ولی از آنها می‌خواهند تا پرونده قربانیان پرواز پی‌اس ۷۵۲ را از خاطر نبرند.
آقای دوست‌شناس اضافه کرد: دیوان کیفری بین‌المللی و همه کشورهای عضو باید تلاش خود را برای پیشبرد این پرونده و پیگیری آن انجام دهند چرا که سرنگونی پرواز پی‌اس ۷۵۲ به درستی مورد بررسی قرار نگرفته است و باید در مورد آن تحقیق شود.
سپاه پاسداران، هواپیمای مسافربری اوکراینی را تنها چند دقیقه پس از پرواز از فرودگاه تهران در صبح ۱۸ دی ۱۳۹۸ سرنگون کرد و همه سرنشینان آن که از شهروندان کشورهای ایران، کانادا، اوکراین، سوئد، افغانستان و بریتانیا بودند، کشته شدند.
۴۲ ماه پس از این واقعه، چهار کشور مذکور در این پرونده به دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کردند که جمهوری اسلامی تعهدات خود را نسبت به کنوانسیون مونترال، درباره تأمین امنیت سفرهای هوایی غیرنظامی نقض کرده است.
برخی از اعضای خانواده‌های قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ ارجاع این پرونده به دادگاه بین‌المللی دادگستری را گامی مهم در اجرای عدالت دانسته‌اند و انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز نیز بیانیه‌ای درباره آن صادر کرده است.
