از نیمه شب امشب، ۱۵ مرداد کاخ سفید بخشی از تحریم های هسته ای ایران را که از زمان توافق برجام تعلیق شده بود، باز می گرداند.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا یکشنبه این حرکت را تلاشی جهت جلوگیری از فعالیتهای مخرب ایران در منطقه توصیف کرد.
بگفته آقای پمپئو، واشنگتن با جدیت تحریمها را اعمال خواهد کرد با این امید که تغییری در عملکرد جمهوری اسلامی ایران صورت گیرد.
وزیر خارجه آمریکا که پیش از ترک اندونزی با خبرنگاران صحبت می کرد، ابراز امیدواری کرد حکومت ایران مانند یک کشور عادی رفتار کند.
پرزیدنت ترامپ سه ماه پیش رسما خروج ایالات متحده را از توافق هسته ای سال ۱۳۹۴ جمهوری اسلامی ایران با کشورهای پنج به علاوه یک موسوم به برجام را اعلام کرده بود.
آقای ترامپ، ۱۸ اردیبهشت گفته بود توافق ایران اساساً معیوب است، و اگر کاری نکنیم، دقیقاً می دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد. به همین دلیل، از این توافق خارج می شویم. پیام مهم این کار این است که آمریکا دیگر بلوف نمی زند.
با بازگشت بخش نخست تحریمها، خرید دلار آمریکا توسط دولت ایران، تجارت فلزات گرانبها، مانند طلا، فروش و تحویل فلزات خام یا نیمه ساخته مانند آلومینیوم و فولاد به ایران، و برخی از داد و ستد های مالی جمهوری اسلامی ایران مشمول تحریم است.
همچنین ارائه هر گونه کالا و خدمات در ارتباط با بخش خودرو سازی ایران منع می شود.
مارک دوبویتز مدیر اجرائی بنیاد دفاع از دموکراسی ها می گوید آمریکا با هر تلاشی برای تعامل با شرکت های صوری و دور زدن تحریم ها، جداً مقابله خواهد کرد.
وی گفت: دولت آمریکا توان اطلاعاتی و روابط بسیار نزدیکی با کشورهائی دارد که جمهوری اسلامی تلاش خواهد کرد با ایجاد شرکت های صوری در آن تحریم ها را دور بزند و واشنگتن به راحتی می تواند شرکت های صوری را تشخیص داده و آنها را تحریم و شدیداً مجازات کند.
جمهوری اسلامی ایران با شرایط اقتصادی سختی حتی پیش از آغاز این تحریم ها روبرو شده است. ارزش دلار و ارزهای خارجی چند برابر شده و اثرات تورمی موجب اعتراض مردم در شهرهای بزرگ شده است.
ایلان برمن، معاون رئیس اندیشکده شورای سیاست خارجی آمریکا می گوید فعال شدن و حضور قشرهای اقتصادی، بویژه جوانان و طبقه متوسط نشان می دهد که تحول ریشه ای در ایران در حال رخ دادن است. به عبارت دیگر، اعتراضات ادامه خواهد یافت و این بار دیگر مردم می دانند که به دنبال چه هستند و چه می خواهند، نه اینکه چه نمی خواهند.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا پیشتر گفته بود که این تحریم ها بخشی از یک راهبرد جدیدعلیه ایران است که هدف از آن تغییر رژیم نیست؛ بلکه منظور از آن استقاده از فشار اقتصادی و دیپلوماتیک به منظور تغییر رفتار داخلی و خارجی ایران، و اقناع رهبران آن کشور در مورد ضرورت دستیابی به توافق اتمی جدید است.
ایلیم پوبلت، مدیرکل وزارت خارجه آمریکا در امور راستی آزمائی و انطباق نیز پیش از این گفته بود: هر گونه توافق جدیدی باید جوابگوی تهدیدهای ایران علیه امنیت و منافع آمریکا باشد که ناشی از سرپیچی ایران از تعهدات بین المللی اش می شود. این کار صرفاً با راستی آزمائی واقعی و مسدود کردن تمام مسیرهای ایران برای دستیابی به تسلیحات اتمی امکانپذیر است. بنابراین دولت آمریکا باید به توافقی فراتر از برجام دست یابد، توافقی شامل راستی آزمائی کارآمد باشد.
چندی پیش نیز پرزیدنت ترامپ برای چندمین بار آمادگی آمریکا برای دستیابی به این توافق را اعلام کرد.
وی گفته بود من آمریکا را از توافق اتمی بسیار بد و یکطرفه با ایران خارج کردم. ایران دیگر آن کشور سابق نیست! صبر می کنیم ببینیم چه پیش می آید. اما بجای توافق با دولت قبلی آمریکا که یک مصیبت واقعی بود، آماده ایم تا با ایران به توافق جدیدی دست پیدا کنیم.
برایان هوک مدیر سیاستگذاری وزارت خارجه آمریکا می گوید در دور بعدی تحریم ها که ۴ نوامبر (برابر با ۱۳ آبان) برقرار می شود، صادرات نفت و گاز، و داد و ستد مالی با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هدف قرار خواهند گرفت.
روز دوشنبه دور نخست تحریم‌های هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی توسط ایالات متحده باز می گردد. بعد از خروج آمریکا از توافق هسته ای سال ۱۳۹۴ موسوم به برجام که توسط پرزیدنت ترامپ روز ۱۸ اردیبهشت اعلام شد، از امروز دور نخست تحریمها که شامل فروش هواپیما، بخش اتومبیل سازی، تجارت با طلا، و سایر فلزات کلیدی می شود، باز می گردد. از زمان توافق هسته ای در دولت باراک اوباما، ایالات متحده این تحریم ها را معلق کرده بود.
پرزیدنت ترامپ از زمان روی کار آمدن، ایران را به نقض برجام از طریق برنامه موشکی، بی ثبات سازی در منطقه و حمایت از گروه های تروریستی متهم کرد.
جمهوری اسلامی ایران هرچند این اتهامات را رد کرد، اما بارها قطعات تولید موشک و تجهیزات نظامی ایران در دست گروه های تروریستی و شورشی منطقه دیده شد.
بعد از اعلام خروج ایالات متحده از توافق هسته ای در ۱۸ اردیبهشت، وزیر خزانه داری آمریکا اعلام کرده بود که تحریم های ایران در یک دوره تنفس سه تا شش ماهه دوباره اجرایی می شود تا روابط تجاری فعلی شرکت‌های خارجی با ایران کاهش یابد.
در اطلاعیه وزارت خزانه داری آمریکا آمده بود، دوره ۹۰ روزه، در ۶ آگوست به پایان می رسد که این تحریم ها احیا خواهد شد:
- تحریم‌های مربوط به خرید دلار آمریکا توسط حکومت ایران
- تحریم‌های مربوط به تجارت ایران در ازای طلا یا فلزات گرانبها
- تحریم‌های مربوط به فروش، عرضه و تأمین گرافیت، فلزات مثل آلومینیوم و فولاد و صادرات یا نرم‌افزار فرآیندهای صنعتی به ایران
- تحریم‌های مربوط به معاملات خرید یا فروش ریال ایران یا وجوه عمده‌ای که در خارج از ایران بر پایه ریال ایران حفظ می شوند
- تحریم‌های مربوط به خرید، یا تسهیل معاملات دیون حاکمیتی ایران و
- تحریم‌های بخش خودروسازی ایران
- مجوز واردات فرش و مواد غذایی از مبدا ایران به آمریکا
- مجوزهای صادر شده برای صادرات و بازصادرات هواپیماهای تجاری مسافربری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران
از جمله مهمترین قراردادهایی که در این فهرست لغو قرار می گیرد، فروش هواپیما به ایران است. پس از توافق هسته‌ای، شرکت بوئینگ قراردادی به ارزش ۲۰ میلیارد دلار برای فروش بیش از ۱۰۰ فروند هواپیمای مسافربری با ایران امضا کرده بود.
تحریم های نفت و گاز
خزانه داری اعلام کرده بود که دور دوم تحریمها ۴ نوامبر ۲۰۱۸ (۱۳ آبان ۱۳۹۷) به پایان می رسد. لیست تحریم هایی که در این دوره باید احیا شود:
- تحریم معامله با بخش‌های کشتی‌رانی و کشتی‌سازی ایران و بنادر
- تحریم مربوط به معامله با شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفت‌کش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو) و خریداری نفت، محصولات نفتی یا محصولات پتروشیمی از ایران
- تحریم‌های مربوط به مبادلات موسسات مالی خارجی با بانک مرکزی ایران و موسسات مالی ایرانی
- تحریم‌های مرتبط با ارائه خدمات پیام‌رسانی مخصوص مالی به بانک مرکزی و دیگری موسسات مالی ایران
- تحریم‌های مربوط به بخش انرژی ایران
در دو ماه اخیر وزیر خارجه آمریکا بارها اعلام کرد هدف این فشار بر ایران تغییر رفتار تهران است.
پمپئو: مذاکره در صورت تغییر رفتار
وزیر خارجه آمریکا پیشتر ۱۲ شرط برای جمهوری اسلامی ایران تعیین کرد که بتواند با آمریکا به یک توافق جدید فراگیر برسد.
بیشتر بخوانید:
۱۲ شرط آمریکا برای مذاکره با ایران برای رسیدن به توافق جدید چیست
در ده روز اخیر بیش از سه بار پرزیدنت ترامپ از ملاقات بدون پیش شرط با مقام های تهران گفت و ابراز خوشبینی به این ملاقات کرد.
با این حال، روز یکشنبه ۱۴ مرداد، وزیر خارجه آمریکا که در آسیای شرقی به سر می برد به شبکه مترو اندونزی گفت ایالات متحده برای تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند و معتقد است که گفت‌وگو با تهران در صورتی ارزش دارد که ایران به تغییر رفتار متعهد باشد.
پامپئو با اشاره به تمایل پرزیدنت ترامپ برای ملاقات بدون پیش شرط گفت: اینکه آیا انجام گفت‌وگو مناسبت است یا نه، در هر حال رئیس‌جمهور همواره گفته برای گفت‌وگو آماده است. اما برای این که این مباحث ارزش داشته باشند، مهم است که ابتدا ایران باید به تغییر مسیرش متعهد شود.