در حالی که مقام های جمهوری اسلامی مدعی بازداشت چندین جاسوس شده اند، مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده در نخستین واکنش گفت که درباره این ادعای خاص نظری ابراز نمیکند اما رژیم ایران «پیشینهای طولانی در دروغگویی» دارد.
مایک پمپئو روز دوشنبه ۳۱ تیر بعد از بازگشت از سفر به آمریکای جنوبی در برنامه «فاکس و دوستان» در پاسخ به سوالی درباره ادعای وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی مبنی بر بازداشت هفده تن به اتهام جاسوسی برای سازمان سیا و صدور حکم اعدام برای تعدادی از آنها، گفت: «من نمیتوانم چیز خاصی به آن خبر اضافه کنم. اما به عنوان کسی که بخت آن را داشته است که ریاست آن سازمان ارزشمند، یعنی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، را بر عهده داشته باشد، از همه کسانی که این خبرها را میشنوند میخواهم که توجه داشته باشند رژیم ایران پیشینهای طولانی در دروغگویی دارد. آنها در مورد محل هدف قرار دادن پهپاد ایالات متحده دروغ گفتند. در چند روز گذشته نیز در مورد این که آن نفتکش را کجا بردهاند، دروغ گفتهاند. دروغ گفتن به جهان بخشی از ذات آیتالله است. من به هر چیزی که ایرانیها مدعی انجام آن هستند، شدیدا با دیده تردید نگاه میکنم.»
آقای پمپئو در پاسخ به سوال دیگری درباره احتمال اعدام این افراد و اینکه آمریکاییهای دیگری نیز در ایران بازداشت هستند، گفت: «آمریکاییهای بسیار زیادی هستند که در ایران گرفتار شده و به زندان افتادهاند و سابقه آن به باب لوینسون باز میگردد. یک فهرست طولانی از آمریکاییها وجود دارد که ما مشغول کار هستیم تا از [چنگ] جمهوری اسلامی ایران آزادشان کنیم؛ این کشور ۴۰ سال است طوری رفتار میکند که مشابه رفتار هیچ کشور عادی نیست. شما نمیآیید و شهروندان دیگر کشورها را گروگان بگیرید تا دستاورد سیاسی برایتان داشته باشد. فکر میکنم این هم شاهدی دیگر بر ذات خلافکارانه رژیم ایران است.»
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه اعلام کرد که ۱۷ نفر را در «مراکز حساس و حیاتی» بازداشت کرده که برخی از آنها توسط قوه قضائیه به اعدام محکوم شده اند.
مدیرکل ضدجاسوسی وزارت اطلاعات که نامش در رسانههای ایران اعلام نشده، مدعی شد که هیچ یک از افراد دستگیر شده «اتباع کشورهای خارجی نبودهاند» و به صورت «سلولی» در ایران فعالیت می کردند و «ارتباطی با دیگری نداشتند و هر کدام با یک افسر اطلاعاتی سیا در ارتباط بودند.»
جمهوری اسلامی پیش از این نیز برای افرادی به اتهام جاسوسی حکم اعدام صادر کرده است. یکی از این افراد احمدرضا جلالی، پزشک ایرانی-سوئدی، است که حدود دو سال پیش هنگامی که به دعوت دانشگاه تهران به ایران سفر کرد، دستگیر و زندانی شد.
دادگاه انقلاب ایران، آقای جلالی را به اتهام انتقال اطلاعات محرمانه به موساد در اوج فعالیت برنامه هستهای ایران، به مجازات اعدام محکوم کرد و دیوان عالی نیز درخواست بازبینی در حکم را ظرف کمتر از یک ساعت رد کرد.
حکم اعدام آقای جلالی و پخش اعترافات او انتقاد نهادهای حقوق بشری و کارشناسان سازمان ملل در امور حقوق بشر را در پی داشت.
نهادهای حقوق بشری می گویند جمهوری اسلامی به طور عادلانه به اتهامات رسیدگی نمی کند و بعضا افرادی بی گناه محاکمه و حتی اعدام شده اند. جمهوری اسلامی در دهه شصت، هزاران نفر را اعدام کرد؛ در حالیکه محکومیت چند ماهه زندان داشتند.
تحلیلگران غربی همچنین میگویند جمهوری اسلامی از افراد دوتابعیتی به عنوان گروگان استفاده میکند تا از دولتهای غربی پول و امتیاز بگیرد. در حال حاضر تعدادی از شهروندان آمریکایی - از جمله ژیو وانگ، سیامک و باقر نمازی، و مایکل وایت - در ایران زندانی هستند. از سرنوشت رابرت لوینسون، دیگر شهروند آمریکایی که بیش از دوازده سال پیش در ایران ناپدید شد، نیز اطلاعی در دست نیست.
وزارت خارجه ایالات متحده بارها بازداشت بیدلیل و خودسرانه شهروندان آمریکا و کشورهای دیگر، از جمله ایرانیان دوتابعیتی، توسط رژیم جمهوری اسلامی را محکوم کرده و خواستار آزادی بلافاصله و بی قید و شرط آنها شده است.