یادداشتی از سهراب احمری در نشریه اینترنتی «کامنتری مگزین»
روزی در سال ۱۲۷۰، ناصرالدین شاه قاجار که نیم قرن بر ایران حکومت کرد پس از بیدار شدن از خواب از مستخدمان قصر خواست تنباکوی صبحگاهی اش را آماده کنند. به او اطلاع داده شد تنباکویی در قصر پیدا نمی شود. تحریم تنباکو از خیابان های ایران به تخت سلطنتی رسیده بود.
تحریم تنباکو یکی از نهضت های شاخص مقاومت مدنی علیه امتیازات حقارت باری بود که شاه به یک شرکت بریتانیایی داده بود. مردم در پاسخ به دعوت علما، درب تنباکوفروشی ها را بسته و میلیون ها ایرانی از جمله خادمین حرم شاه به ناگاه از سیگار کشیدن دست کشیدند. ناصرالدین شاه در پایان آن سال به انحصار انگلستان بر توزیع و فروش توتون و تنباکو پایان داد.
پنج سال بعد از این قیام، ناصرالدین شاه در حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری ترور شد. تحریم تنباکو در سال ۱۲۷۰ و ترور ناصرالدین شاه در سال ۱۲۷۵ شمسی آغاز پایان سلسله قاجار شد.
شواهد نشان می دهد، جمهوری اسلامی امروز وارد همان گرداب مرگ شده است. سال های پایانی سلسله قاجار، مشابه شرایط امروز ایران است که در اعتراضات و اعتصابات و گرانی و بیکاری فرو رفته است و سرمایه هایش خرج ماجراجویی های خارجی از یمن تا سوریه می شود.
آشوبی که این روزها ایران را فراگرفته است یادآور روزهای منتهی به سقوط قاجار است.
در سال های پایانی دوران قاجار، سران قبائل مالیات نمی پرداختند، جریان های زیرزمینی رادیکال از اسلامگرا تا ملی گرا و کمونیستی سراسر ایران را فرا گرفته بود. تنها تفاوت دو دوره در این است که امروز ملاهای حاکم بر ایران رشوه گیری و فساد را با ایدئولوژی اسلامگرای عمیقا ضد ایرانی ترکیب کرده اند که آن ها را در برابر یک ملی گرایی ایرانی نوظهور آسیب پذیرتر کرده است.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
