اوکراین، روز چهارشنبه ۱۲ دی، انتقال گاز روسیه به مشتریان اروپایی از طریق شبکه خطوط لوله خود را متوقف کرد. این اقدام پس از انقضای توافق پیش از جنگ در پایان سال ۲۰۲۴ و با گذشت نزدیک به سه سال از تهاجم تمام‌عیار مسکو به همسایه‌اش انجام شد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، حتی در حالی‌که نیروهای روسی در فوریه ۲۰۲۲ وارد خاک اوکراین شدند، گاز طبیعی روسیه همچنان از طریق شبکه خطوط لوله‌ای که در دوران اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده بود، به اروپا جریان داشت.
این جریان تحت یک توافق پنج‌ساله انجام می‌شد. شرکت دولتی انرژی روسیه، گازپروم، از این انتقال درآمد کسب می‌کرد و اوکراین نیز حق ترانزیت دریافت می‌کرد.
وزیر انرژی اوکراین، هرمان هالوشچنکو، تایید کرد که کی‌یف انتقال گاز را «به دلایل امنیت ملی» متوقف کرده است. او گفت: «این یک رویداد تاریخی است. روسیه بازارهای خود را از دست می‌دهد و دچار خسارات مالی خواهد شد.»
او در پیام خود در پیام‌رسان تلگرام افزود: «اروپا قبلاً تصمیم گرفته است واردات گاز روسیه را متوقف کند و این تصمیم اوکراین با این سیاست هماهنگ است.»
در یک نشست ماه گذشته در بروکسل، رئیس‌جمهوری اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، تأکید کرد که کی‌یف اجازه نخواهد داد مسکو از ترانزیت گاز «میلیاردها یورو بر روی خون ما و زندگی شهروندان ما» کسب کند.
با این حال، او به‌طور مختصر احتمال ادامه جریان گاز را رد نکرد؛ مشروط به آنکه به گفته او پرداخت‌ها به روسیه تا پایان جنگ متوقف شود.
گازپروم در بیانیه‌ای روز چهارشنبه اعلام کرد که «هیچ امکان فنی و قانونی» برای ارسال گاز از طریق اوکراین ندارد، زیرا کی‌یف از تمدید این توافق خودداری کرده است.
پیش از آغاز جنگ، روسیه تقریباً ۴۰ درصد از گاز طبیعی اروپا را از طریق خطوط لوله تأمین می‌کرد. این گاز از چهار مسیر لوله‌کشی منتقل می‌شد: یکی زیر دریای بالتیک، یکی از طریق بلاروس و لهستان، یکی از طریق اوکراین و دیگری از طریق دریای سیاه به ترکیه و سپس بلغارستان.
با آغاز جنگ، روسیه بیشتر تأمین گاز از طریق خطوط لوله دریای بالتیک و بلاروس-لهستان را قطع کرد و به اختلافات بر سر پرداخت به روبل اشاره کرد. خط لوله بالتیک نیز در یک اقدام خرابکارانه منفجر شد، اما جزئیات این حادثه هنوز مبهم است.
قطع انتقال گاز توسط روسیه، بحران انرژی در اروپا را تشدید کرد. آلمان مجبور شد میلیاردها یورو برای ساخت پایانه‌های شناور جهت واردات گاز مایع که از طریق کشتی به‌جای خطوط لوله انتقال می‌یابد، هزینه کند. کاربران مصرف خود را کاهش دادند و قیمت‌ها افزایش یافت. نروژ و ایالات متحده شکاف تأمین را پر کردند و به دو تأمین‌کننده اصلی تبدیل شدند.
اروپا قطع انتقال گاز توسط روسیه را به‌عنوان «باج‌گیری انرژی» تلقی کرد و برنامه‌هایی برای حذف کامل واردات گاز روسیه تا سال ۲۰۲۷ ارائه داد.
زلنسکی روز چهارشنبه اعلام کرد که توقف ترانزیت باعث می‌شود مسکو «یکی از پرسودترین و از نظر جغرافیایی در دسترس‌ترین بازارهای گاز خود» را از دست بدهد. او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که روسیه به «باج‌گیری بی‌رحمانه از شرکای خود» متوسل شده است.
روز چهارشنبه، وزیر امور خارجه لهستان، رادک سیکورسکی، اقدام اوکراین برای توقف انتقال گاز را پیروزی برای مخالفان سیاست‌های کرملین دانست. او در پیامی در ایکس، مسکو را به تلاش‌های سیستماتیک برای «باج‌گیری از اروپای شرقی با تهدید به قطع گاز» متهم کرد، از جمله از طریق یک خط لوله دریای بالتیک که اوکراین و لهستان را دور زده و مستقیماً به آلمان متصل می‌شود.
نخست‌وزیر اسلواکی، رابرت فیتسو، روز چهارشنبه ادعا کرد که پایان جریان گاز از طریق اوکراین «تأثیر شدیدی بر تمام اتحادیه اروپا خواهد گذاشت، اما نه بر روسیه.»
فیتسو که نظراتش درباره روسیه با جریان اصلی اروپا تفاوت چشمگیری دارد، پیش‌تر از امتناع کی‌یف از تمدید توافق ترانزیت انتقاد کرده و تهدید کرده بود که در پاسخ، تأمین برق به اوکراین را متوقف خواهد کرد.
روسیه همچنان می‌تواند گاز خود را از طریق خطوط لوله‌ای که به ترکیه، مجارستان و صربستان متصل است، منتقل کند.
کاهش تدریجی تأمین گاز روسیه به کشورهای اروپایی، آنها را وادار کرده است که روند ادغام شبکه‌های انرژی اوکراین با همسایگان غربی خود را تسریع کنند.
هفته گذشته، شرکت خصوصی انرژی اوکراین (دی تک) اعلام کرد که اولین محموله گاز مایع وارداتی خود را از ایالات متحده دریافت کرده است.
این محموله از طریق شبکه‌ای که به‌تازگی گسترش یافته و شش کشور از یونان تا اوکراین را شامل می‌شود، منتقل شده است. این اقدام گامی مهم در کاهش وابستگی منطقه به انرژی روسیه است.
علاوه بر این، طبق گزارش شهردار کی‌یف، در شب سال نو، روسیه حمله‌ای پهپادی به کی‌یف انجام داد که باعث کشته شدن دو نفر زیر آوار یک ساختمان آسیب‌دیده شد.
