وزارت خارجه بریتانیا در پنجمین سالگرد سرنگونی پرواز «پیاس ۷۵۲» خطوط هوایی بینالمللی اوکراین توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بر تعهد لندن بر «پاسخگو کردن رژیم جمهوری اسلامی به دلیل نقض قوانین بینالمللی» تاکید کرد.
در این بیانیه اشاره شد که بریتانیا به پیگیری عدالت از طریق دیوان بینالمللی دادگستری و سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی ادامه خواهد داد.
وزارت خارجه بریتانیا همچنین بر تعهد لندن «به ارائه شفافیت، پاسخگویی مسئولان این اقدام و دسترسی به عدالت برای ۱۷۶ قربانی بیگناه و خانوادههای آنها که شهروندان بریتانیا را نیز در برمیگیرد» تأکید کرد.
در این بیانیه آمده است که جمهوری اسلامی به مدت ۵ سال، به رغم اعتراف به شلیک موشک به پرواز «پیاس ۷۵۲»، از پذیرفتن مسئولیت کامل قانونی برای سرنگونی این هواپیما سرباز زده است و این موضوع نمیتواند ادامه پیدا کند.
انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز پیاس ۷۵۲ نیز در پنجمین سالگرد «جنایت شلیک به هواپیمای مسافربری» در بیانیهای تأکید کرد که خانوادهها «لحظهای از دادخواهی» دست برنمیدارند و یک روز عوامل آن از سوی دادگستری مستقل در ایران محکوم و مجازات میشوند.
پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۸، کمتر از سه دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه بینالمللی تهران هدف دو موشک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.
مقامهای جمهوری اسلامی پس از سه روز انکار، سرانجام شلیک موشک به هواپیما را پذیرفتند، اما آن را به «خطای انسانی» نسبت دادند.
پنهانکاری جمهوری اسلامی، تناقضهای پرشمار و ادعاهای متعدد کذب مقامات مختلف حکومت ایران، از جمله فرماندهان سپاه، مقامات دولتی و قوه قضاییه باعث شده است که در صحت ادعاهای مقامات جمهوری اسلامی تردید جدی وجود داشته باشد.
کانادا، سوئد، اوکراین، و بریتانیا در ۱۴ تیر سال قبل از دیوان بینالمللی دادگستری خواستند دادگاه رسیدگی به پرونده جمهوری اسلامی در سرنگونی هواپیمای اوکراینی را آغاز کند. این کشورها، حکومت ایران را به نقض کنوانسیون مونترال و سرنگونی عمدی هواپیمای مسافری اوکراین متهم کردند.
دادگاه عالی انتاریو در کانادا نیز در حکمی، شلیک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را «عامدانه و تروریستی» دانسته است.
مقامات کشورهایی که شهروندانشان قربانی ساقط شدن هواپیما توسط سپاه پاسداران شدهاند نیز در اظهارات خود به عمدی بودن شلیک و تلاش جمهوری اسلامی برای پنهانکاری و ارائه اطلاعات گمراهکننده در این زمینه اشاره کردهاند.
اولکسی دانیلوف، دبیر شورای دفاع و امنیت ملی وقت اوکراین، گفته بود سپاه پاسداران «عمدا» به هواپیمای مسافربری شلیک و آن را ساقط کرد تا از «افزایش تنش منطقهای بین ایران و آمریکا جلوگیری کند.»
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، نیز گفته که تصویرسازی رسمی جمهوری اسلامی از چگونگی سرنگونی هواپیما «ریاکارانه، گمراهکننده و سطحی» بوده و به عمد عوامل مهم را نادیده گرفته است.
اگنس کالامارد، دبیرکل سازمان عفو بینالملل، پیشتر اطلاعات منتشر شده از سوی جمهوری اسلامی در خصوص نحوه سرنگونی هواپیمای مسافربری را «گمراه کننده» خوانده و گفته بود که این توضیحات به گونهای طراحی شدهاند که «به شدت گیجکننده» باشند.
تاکنون گزارشهای متعددی از اقدامات نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی برای ارعاب خانوادههای جانباختگان پرواز ۷۵۲ منتشر شده است.
سازمان اطلاعات و امنیت کانادا اعلام کرده که از آزار و ارعاب خانوادهها و بستگان قربانیان در کانادا «گزارشهای معتبری» در دست است.
سازمان دیدهبان حقوق بشر هم پیشتر اعلام کرده بود که از زمان سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران در دیماه ۹۸ تاکنون، خانوادههای جانباختگان این پرواز به شکل سازماندهیشده هدف آزار و اذیت مقامات حکومت ایران قرار گرفتهاند.