مهاجرت پزشکان موضوعی بود که از دو سال پیش بارها در رسانههای ایران مطرح شد و نسبت به وقوع آن هشدار داده شد. آمارهای گزارش شده ضمن تایید این روند بار دیگر سبب شده تا برخی از رسانهها در ایران به آن بپردازند از تصمیمات مسئولان انتقاد کنند.
وبسایت «دیدهبان ایران» در گزارشی به این موضوع پرداخته و از «مهاجرت پزشکان» در شرایطی که «تصمیمات مسئولان» تغییری پیدا نکرده نوشته است.
بنا بر همین گزارش، طبق آمارها حدود ۴۰ درصد از رتبههای برتر کنکور و المپیادها از کشور مهاجرت میکنند. در سال گذشته، ۱۶۰ متخصص قلب از کشور مهاجرت کردهاند. در همین مدت ۳۰ هزار کادر درمان از دانشکدههای علوم پزشکی درخواست صدور گواهی «حسن انجام کار» داشتهاند که مقصدشان کشور عمان بوده است. همچنین ظرف چهار سال گذشته ۱۶ هزار پزشک عمومی از کشور مهاجرت کردهاند.
در شهریور سال گذشته نیز محمدرضا ظفرقندی، رئیس وقت سازمان نظام پزشکی، از درخواست مهاجرت بیش از سه هزار پزشک در یک سال خبر داده بود.
اسفند سال گذشته که نگرانیها در مورد مهاجرت پزشکان در رسانهها اوج گرفته بود، روزنامه همشهری، وابسته به شهرداری تهران و از حامیان دولت ابراهیم رئیسی با انتشار گزارشی تحت عنوان «دروغی به نام مهاجرت پزشکان» منکر این موضوع شده بود.
مهاجرت در ایران به یکی از راه های فرار از محدودیتهای حکومتی تبدیل شده است و آخرین گزارش سازمان بینالمللی مهاجرت که اواخر سال گذشته منتشر شد، نشان میدهد که میزان مهاجران ایرانی در سال ۲۰۲۲ میلادی، حدود دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر و معادل ۳/۳ درصد از کل جمعیت کشور بوده است.
مهاجرت در ایران در بین تمامی اقشار جامعه رواج پیدا کرده است. رویکردی که از نگاه بسیاری «نگرانکننده» است به کارگران هم سرایت کرده و به نوشته یک روزنامه نزدیک به علی خامنهای میل به مهاجرت، به «نیروی کار ساده» هم کشیده شده و این نتیجه یک روند چند ساله است.
روزنامه اطلاعات که مدیرش توسط علی خامنهای منصوب میشود، چند روز پیش با انتشار مطلبی تاکید کرده بود که با اطمینان میتوان گفت که علت اصلی میل شدید به مهاجرت در بین ایرانیان به خاطر «تفاوت شرایط اقتصادی ـ اجتماعی موجود با شرایط مطلوب» است.
در آن مطلب اشاره شده بود که ناتوانی دولتها در شکل و شمایل گریز جوانان از وطن نمود یافته است و تنها میتوان روی ۲۰ درصد نیروی کار ایرانیانی که متولد میشوند برای آینده حساب باز کرد.
یازدهم تیرماه نیز جهانبخش سنجابیشیرازی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق، از افزایش میزان مهاجرت نیروی کار ایرانی به عراق خبر داده و گفته بود که مهاجرت تجار به عراق نیز در سطح کمی در حال انجام است.
هشتم اردیبهشت ماه نیز پایگاه دادههای باز ایران بر اساس یک نظر سنجی اعلام کرد که ۹۳ درصد از پاسخگویان میگویند که تا به حال به طور جدی به مهاجرت از کشور فکر کردهاند. حدود نیمی از این تعداد میگویند که برای مهاجرت خود اقدام کردهاند که در بین آنها، افرادی که تحصیلات دانشگاهی دارند بیشتر از کسانی که تحصیلات دانشگاهی ندارند، هستند. بیش از نیمی از پاسخگویان می گویند بین سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۹۸ به فکر مهاجرت افتادهاند که اکثر آنها در سنین ۲۹ تا ۳۰ هستند.
بر همین اساس فروردین ماه سال جاری نیز رصدخانه مهاجرت ایران، در گزارشی با اتکا به آمارهای بینالمللی نوشت: «ایران در رتبه هشتم بدترین کشورهای جهان برای زندگی قرار دارد.»
رصدخانه مهاجرت ایران در سالنامه مهاجرتی سال ۱۴۰۱ نوشت که دلایل افزایش مهاجرت ایرانیان به کشورهای دیگر به ترتیب شیوه حکمرانی، وجود فساد نهادینهشده در کشور، دستیابی به رفاه و امنیت بیشتر، وجود تبعیضهای حرفهای و اجتماعی، کیفیت زندگی بهتر در خارج کشور، نوسان قیمت ارز، تورم و شرایط اقتصادی، شرایط تحریم، سطح حقوق و دستمزد و بیثباتی اقتصادی بوده است.