مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، که با ادعای «کاهش استرس کنکوری‌ها و ایجاد عدالت آموزشی» تصویب شده بود، در عمل تاثیرات منفی جدی بر دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی و به‌ویژه دانش‌آموزان مناطق محروم گذاشته است.
خبرگزاری حکومتی تسنیم، با دسترسی به یک پژوهش منتشر نشده، گزارش داد که سه سال پس از اجرای این مصوبه، شواهد نشان می‌دهد که دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی از آن آسیب دیده‌اند، در حالی که دانش‌آموزان مدارس خاص با امکانات بهتر و حمایت‌های مالی، در نمرات امتحانات نهایی و کنکور عملکرد بهتری دارند.
محتوای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تغییرات در نظام کنکور و تأثیر نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان در کنکور است. بر اساس این مصوبه، نمرات امتحانات نهایی مدارس در کنکور ۶۰ درصد تأثیر خواهند داشت، به‌ویژه برای دانش‌آموزان در مقاطع تحصیلی پایه دوازدهم.
هدف اولیه این مصوبه «کاهش استرس‌های ناشی از کنکور و ایجاد عدالت آموزشی برای تمامی دانش‌آموزان از جمله کسانی که در مدارس دولتی عادی تحصیل می‌کنند»، اعلام شد. با این حال، به دلیل تفاوت‌های شدید در امکانات آموزشی بین مدارس خاص و مدارس دولتی عادی، اجرای این مصوبه در عمل به نفع دانش‌آموزان مدارس خاص و پردرآمد بوده است.
براساس این پژوهش، طبق نتایج امتحانات نهایی خرداد ۱۴۰۳، میانگین نمرات در مدارس استعدادهای درخشان (سمپاد) ۱۶/۱۴ و در مدارس دولتی عادی به ۸/۹۶ رسیده است. این اختلاف نمرات نشان‌دهنده تفاوت‌های عمیق در کیفیت آموزش میان مدارس کشور است.
در حالی که مدارس خاص با منابع مالی و آموزشی بیشتری که از حمایت‌های خانوادگی و هزینه‌های اضافی مانند کلاس‌های تقویتی، مشاوره‌های آموزشی و کتاب‌های کمک‌آموزشی برخوردارند، موفق به کسب نمرات بالا در کنکور و امتحانات نهایی می‌شوند، دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی، به‌ویژه در مناطق محروم، عملاً از این امکانات بی‌بهره‌اند.
مناطق محروم همچنان در پایین‌ترین رده‌های نمرات امتحانات نهایی قرار دارند و شواهد این پژوهش نشان می‌دهد که استان‌هایی چون سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و آذربایجان غربی بیشترین نمرات ضعیف را دارند.
برای نمونه، در استان سیستان و بلوچستان میانگین نمرات ۸/۱۲ است، در حالی که در استان یزد این رقم به ۱۲/۹۱ می‌رسد. این اختلاف‌ها تنها به‌دلیل دسترسی متفاوت به منابع آموزشی و امکانات آموزشی بهتر در مناطق پردرآمد است.
این پژوهش نتیجه می‌گیرد که تأثیر این بی‌عدالتی در کنکور، که نمرات امتحانات نهایی در آن تاثیر زیادی دارد، به‌وضوح نمایان می‌شود. دانش‌آموزان مدارس خاص با برخورداری از منابع بیشتر در رقابت‌های کنکور شانس بیشتری دارند، در حالی که دانش‌آموزان مناطق محروم، که عمدتاً در مدارس دولتی با امکانات ضعیف‌تر تحصیل می‌کنند، عملاً شانس کمتری برای موفقیت دارند.
در دلگان سیستان و بلوچستان، که یکی از استان‌های محروم کشور است، میانگین نمره در درس زیست‌شناسی در رشته علوم تجربی ۴/۹ بوده، در حالی که در منطقه ۶ تهران این نمره به ۱۴/۰۸ می‌رسد.
این پژوهش تشریح می‌کند که تأثیر نمرات امتحانات نهایی در کنکور باعث شده که دانش‌آموزان مدارس خاص که نمرات مشابه هم دارند، در رقابت با یکدیگر شرایط بهتری داشته باشند، اما این موضوع برای دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی در مناطق محروم صدق نمی‌کند.
براساس این پژوهش، مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، به‌ویژه برای دانش‌آموزان مناطق محروم و مدارس دولتی عادی به یک بحران آموزشی تبدیل شده است.
راهکارهای این پژوهش، بازنگری در مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی و تخصیص ضریب‌هایی برای دانش‌آموزان مناطق محروم است تا شرایط رقابت را برای دانش‌آموزان کشور عادلانه‌تر شود.
از زمان تصویب این موضوع توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس برای تغییر آن بحث‌هایی را آغاز کرد اما هر بار با مقاومت این شورا که اجازه تغییر مصوبه را نداده به بن بست رسیده است.
