لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ ایران ۰۷:۳۳

سیاست خارجی اوباما و مناسبات تیره روسیه و آمریکا


کنگره ایالات متحده با محکومیت وضعیت نقض حقوق بشر در روسیه، ممنوعیت های جدیدی بر فعالیت های مالی و سفر ناقضان حقوق بشر این کشور اعمال کرده است.

نمایندگان کنگره آمریکا از نام یک وکیل روسی که در سال ۲۰۰۹ در زندان درگذشت، برای نامگذاری این قانون جدید استفاده کرده اند. آقای اوباما با وجود اعتراض هایی که در مورد پیش نویس این قانون مطرح شده بود، آن را امضا کرد.

مسکو این قانون را «نفرت انگیز» خوانده است.

وزارت امور خارجه مسکو اعلام کرد «ما به طور قطع نیت درونی این بازی سیاسی که از سوی افراد مخالف پیشرفت مناسبات آمریکا و روسیه مطرح شده است را می فهمیم. آن ها مشتاق هستند تا به هر بهانه ای روسیه را به دلیل استقلال و اتخاذ مواضع اصولی در امور بین الملل مجازات کنند».

روسیه نیز در یک اقدام تلافی جویانه، قانون ممنوعیت حضانت کودکان روسی توسط خانواده های آمریکایی را تصویب کرد، اقدامی که به دلیل تصمیم جدید مسکو سبب شد وضعیت صدها خانواده که در انتظار پذیرش حضانت ایتام روسیه بودند، به حالت تعلیق در آید. قانون جدید مسکو به نام دیما یاکولوف، کودکی نام گذاری شده که در سال ۲۰۰۸ در گذشت. پدر آمریکایی که حضانت این کودک را به عهده داشت، در گرمای تابستان او را در خودروئی تنها رها کرده بود. کرملین روز پنج شنبه موضع خود را اندکی نرمتر کرد و گفت این قانون تا سال آینده به مرحله اجرا گذاشته نخواهد شد.

دولت اوباما از چالش های پیش رو در مناسبات خود با پوتین آگاه بود، اما تحلیلگران و مقامات، سرعت رو به وخامت گذاشتن مناسبات آمریکا و روسیه را تعجب آمیز خوانده اند.

ایالات متحده اعلام کرده است که قانون جدید روسیه در مورد ثبت اسامی خبرنگاران دریافت کننده کمک مالی بین المللی به عنوان عوامل خارجی به هدف سرکوب انتقاد از دولت پوتین وضع شده است.

پوتین در ماه سپتامبر مقامات «آژانس ایالات متحده برای توسعه بین المللی» را بدون هشدار قبلی از کشور اخراج کرد و به دو دهه فعالیت این نهاد آمریکایی در زمینه ارائه کمک های بهداشتی و پزشکی و خدمات دیگر از جمله حمایت از روند دموکراسی پایان داد. از دیدگاه آقای پوتین فعالیت های این سازمان برای حمایت از دموکراسی خرابکارانه بوده است.

اقدام بعدی مسکو و اعلام تصمیم روسیه برای لغو موافقت نامه کنترل تسلیحاتی واشنگتن را شگفت زده کرد. این توافقنامه از زمان سقوط اتحاد شوروی سابق، بنیان همکاری مشترک ایالات متحده و روسیه بوده است.

کارشناس های ایالات متحده توافقنامه کنترل تسلیحاتی را که سال ۱۹۹۱ عقد شد، تا به حال دو بار مورد بازبینی قرار داده اند. براساس این موافقتنامه، ۷ هزار و ٦۵٠ کلاهک جنگی از رده خارج شده اند.

ویکتوریا نولند، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده گفته است «رویکرد کلی ما با روسیه کماکان و در حد توانمان بر پایه تلاش برای همکاری در مورد مسائلی همچون ایران، افغانستان و سوریه استوار است. اما از سویی دیگر، ما زمانی که در مورد مسئله ای اختلاف نظر داریم، دیدگاه های خود را بی پرده و صریح ابزار می کنیم، همانگونه که در مورد موارد مربوط به حقوق بشر، کیفیت دموکراسی در روسیه و مسائل مربوط به سوریه و سایر امور نظرات خود را آشکارا ابراز کرده ایم».

ایالات متحده در برخی موارد واکنش سخت گیرانه نشان داده است. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده ماه گذشته گفت روسیه در تلاش است تا بر کشورهایی که زمانی بخشی از اتحاد شوروی بودند، نفوذ سیاسی و اقتصادی بسیار اعمال کند».

خانم کلینتون در جمع گروهی از وکلا و هواداران حقوق بشر در ایرلند گفت «زیر پوششی از یکپارچه کردن منطقه، تلاش هایی به هدف شوروی سازی منطقه صورت می گیرد. اما اشتباه نکنیم. ما از هدف چنین فعالیت هایی مطلع هستیم و در تلاشیم تا شیوه های موثری برای کند کردن این روند و یا ممانعت از آن بیابیم».

اظهارات خانم کلینتون انعکاس دهنده ناخشنودی ایالات متحده از روند رو به افول آزادی های سیاسی و آزادی مطبوعات در روسیه و کشورهای همسایه آن و ناخرسندی و ناامیدی فزاینده آمریکا از عملکرد مسکو است.

هشدارهای خانم کلینتون که چند ساعت پیش از دیدار وی با همتای روسی اش برای گفتگو در مورد چالش های جدی جنگ داخلی سوریه عنوان شد، نمایانگر وضعیت دشوار و پیچیده ای است که واشنگتن از سویی برای محکوم کردن موضع افراطی روسیه و از سویی دیگر برای درخواست کمک از مسکو با آن روبرو خواهد بود.

روسیه یکی از متحدان کلیدی سوریه است و پایگاه دریایی خود را در سواحل دریایی مدیترانه حفظ کرده است. روسیه به دلایل متعدد از حمایت از اقدامات بین المللی و به چالش کشیدن حاکمیت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه سرباز زده است.

چنین رویکردی سبب شده است که دولت پوتین از اتخاذ هر گونه اقدام معنادار و موثر علیه اسد خودداری کند. این در حالی است که دو سال از جنگ داخلی سوریه می گذرد و بنا به ارزیابی سازمان ملل متحد بیش از ٦٠ هزار کشته به جای گذاشته است.

مناسبات بین ایالات متحده با روسیه حتی در بهترین شرایط نیز روابطی عاری از دشواری و چالش نبوده است و منافع امنیتی مشترک بین دو کشور در زمینه هایی همچون کنترل تسلیحاتی از جمله جنبه های موفق روابط بین دو کشور بوده اند. آقای اوباما برای توسعه همکاری مشترک در این زمینه ها ناموفق بوده و این در حالی است که مناسبات دو کشور در دوران دیمیتری مدودف، رهبر پیش از پوتین نزدیک تر بود.

آقای اوباما سال گذشته به مدودف گفت پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده راهبردهای بیشتری برای مذاکره در مورد طرح دفاع موشکی خواهد یافت.

مارک کاتز، کارشناس امور روسیه در دانشگاه جرج میسون می گوید روس ها مدودف و ساده لوحی او برای باور داشتن به وعده های اوباما را به تمسخر گرفتند.

آقای کاتز می گوید «بخش بزرگی از مردم روسیه احساس مشابهی در این مورد دارند، اما احساس پوتین عمیقاً بر این بنیان استوار است که هر تصمیمی که اتخاذ کند؛ آمریکایی ها از آن سوء استفاده خواهند کرد».

برگرفته از روزنامه واشنگتن پست
XS
SM
MD
LG