روزنامه «تایمز اسرائیل» روز شنبه ۱۹ آبان به نقل از یک دیپلمات «غیرآمریکایی آگاه» گزارش داد که قطر تصمیم گرفته است تا به نقش خود به عنوان میانجی میان اسرائیل و حماس پایان دهد.
این دیپلمات که به نام او اشاره نشده است، تایید کرد که دوحه در اواخر ماه میلادی گذشته به مقامات حماس گفته است که این کشور را ترک کنند.
به گفته او، قطر خود این تصمیم را گرفت زیرا به این نتیجه رسیده است که با توجه به خودداری اسرائیل و حماس از انجام مذاکره «با حسن نیت»، دیگر نمیتواند میانجی میان آنها باشد.
این دیپلمات افزود چون قطر دیگر نمیخواهد نقش میانجی را بازی کند، دلیلی برای باقیماندن مقامات حماس در این کشور نمیبیند.
به باور او، مذاکرات آتشبس و آزادی گروگانها، به جای «تلاشی جدی برای دستیابی به صلح»، بیشتر به موضوعی برای «سیاست و انتخابات» برای اسرائیل و حماس تبدیل شد و اینکه هر دو طرف از تعهدات خود در جریان مذاکرات عقبنشینی کردند.
انتشار این خبر در شرایطی است که یوآف گالانت، وزیر دفاع سابق اسرائیل، در روزهای اخیر به خانوادههای گروگانهای ربودهشده به غزه گفته بود که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای مقاصد سیاسی به جنگ در غزه ادامه میدهد.
به گزارش تایمز اسرائیل، زمانی که قطر تصمیم به پایان نقش میانجیگری و اخراج مقامات حماس از این کشور گرفت، ابتدا این موضوع را به اطلاع ایالات متحده و مصر و سپس مقامات حماس رساند.
دیپلمات مزبور گفت جدول زمانی برای خروج حماس از دوحه ارائه نشده است و نمیتوان یکشبه آن را عملی کرد.
او خاطرنشان کرد تصمیم قطر لزوما همیشگی نیست و در صورت ابراز تمایل صادقانه برای انجام مذاکره با حسن نیت از طرف اسرائیل و حماس، میتواند تغییر کند.
این دیپلمات «غیرآمریکایی» گفت قطر در ماه آوریل نیز مقامات حماس را اخراج کرده بود اما هم ایالات متحده و هم اسرائیل از دوحه خواسته بودند آنها را به منظور ازسرگیری مذاکرات به این کشور بازگرداند.
به باور او، پس از کشتهشدن اسماعیل هنیه در تهران، مقامات حماس بار دیگر به ترکیه خواهند رفت.
این مساله ترکیه را در موقعیت دشواری قرار خواهد داد زیرا دولت جو بایدن به صراحت اعلام کرده است که نمیخواهد هیچ یک از متحدان واشنگتن میزبان حماس شود.
اظهارات این دیپلمات در شرایطی ابراز شده است که تایمز اسرائیل در گزارشی دیگر نوشته بود بعد از درخواست ایالات متحده از سران قطر برای قطع ارتباط و همکاری با رهبران حماس، دوحه به این گروه فلسطینی اعلام کرده است که باید هرچه زودتر دفتر دیپلماتیک خود را جمع کنند.
بر اساس این گزارش، یک مقام آمریکایی به تایمز اسرائیل گفت که قتل هرش گلدبرگ پولین، گروگان آمریکایی-اسرائیلی، در اواخر ماه اوت توسط حماس و رد پیشنهادهای اخیر آتشبس از سوی این گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی، دولت بایدن را متقاعد کرد که از ادامه حضور رهبران حماس در دوحه جلوگیری کند و رویکرد خود را در برابر آنها تغییر دهد.
به گفته این مقام آمریکایی، ایالات متحده، دو هفته پیش، از قطر خواست حماس را بیرون کند و دوحه نیز موافقت کرد تا اواخر ماه جاری میلادی و دهه اول آذرماه این درخواست را عملی کند.
از سوی دیگر، سناتور ایالات متحده، راجر ویکر، روز جمعه ۱۸ آبان در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «من و همکارانمان دولت بایدن را برای تغییر سیاست خود در قبال کشور قطر تحت فشار گذاشتیم.»
او افزود: «شکست حماس در دسترس است و گرفتن پناهگاه امنی رهبری آنها در خارج از کشور، برای این شکست حیاتی است.»
قطر از سال ۲۰۱۲ میلادی میزبان مقامات حماس در دوحه بوده است. دولتهای ایالات متحده نیز از این حضور به عنوان یک «کانال ارتباطی با این گروه تروریستی» استقبال میکردند.
گفته میشود پس از حمله حماس به اسرائیل در ۱۵ مهر سال گذشته، ایالات متحده به سران قطر اطلاع داد که نمیتوانند رویکرد قبلی با این گروه تروریستی را حفظ کنند. با این حال، ترجیح داده شد که با حفظ دفتر حماس در دوحه، از این موقعیت برای مذاکرات سوی آتشبس و آزادی گروگانها استفاده شود.
آمریکا همچنین در این مدت اعلام جرمهایی علیه برخی مقامات حماس، از جمله خالد مشعل، یکی از رهبران ارشد این گروه که در دوحه اقامت دارد، اعلام کرد. مقامات آمریکا تأکید کردند که رهبران حماس پس از رد مکرر پیشنهادهای آزادی گروگانها نباید در پایتختهای متحدان آمریکا مورد استقبال قرار گیرند.
قطر همراه با ایالات متحده و مصر، نقش مهمی در برگزاری دورهای متعدد مذاکرات برای برقراری آتشبس در غزه و آزادی گروگانهایی که توسط این گروه در نوار غزه نگهداری میشوند، داشته است؛ مذاکراتی که تاکنون بینتیجه بودهاند.
در آخرین دور مذاکرات در دوحه در ماه گذشته میلادی، حماس پیشنهاد آتشبس کوتاهمدت را رد کرد و مذاکرات به نتیجهای نرسید.