لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
شنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۳ ایران ۰۳:۳۵

اختصاصی| روایت یک مامور نیروی انتظامی: از ما در «طرح نور» فیلمبرداری می‌کنند؛ فریبرز کرمی‌زند: از «تمرد» می‌ترسند


یکی از تصاویر جنجالی در شبکه‌های اجتماعی که فردی را با لباس شخصی در حین فیلمبرداری از ماموران حاضر در «طرح نور» نشان می‌دهد
یکی از تصاویر جنجالی در شبکه‌های اجتماعی که فردی را با لباس شخصی در حین فیلمبرداری از ماموران حاضر در «طرح نور» نشان می‌دهد

یک مأمور نیروی انتظامی در پیامی به صدای آمریکا عنوان کرد که نیروهای لباس شخصی حاضر در «طرح نور» وظیفه نظارت و فیلم‌برداری از مأموران را برعهده دارند تا به موارد «تمرد» احتمالی رسیدگی شود.

فریبرز کرمی‌زند، افسر پیشین پلیس با تأیید این روایت می‌گوید فرماندهان اغلب سپاهی نیروی انتظامی بر این که «نارضایتی‌های گسترده در نهایت به تمرد می‌انجامد» واقفند.

این مأمور نیروی انتظامی (جزئیات بیشتر از او موجود است اما به دلیل مسائل امنیتی قابل انتشار نیست) مدعی است که در بدنه نیروی انتظامی نارضایتی‌های زیادی نسبت به اجرای این طرح وجود دارد و حتی افرادی که به لحاظ سیاسی «مشکلی با سیستم» ندارند با اجرای این طرح مخالفند و می‌گویند «کار ما چیز دیگری است نه گیر دادن به زن و بچه مردم.»

بر اساس ادعای این مأمور نیروی انتظامی، با توجه به گستردگی طرح سرکوب حق پوشش اختیاری زنان، از مأموران بخش‌های مختلف و حتی درجه‌داران باسابقه کلانتری‌ها نیز استفاده شده که به نارضایتی‌ها دامن زده است.

بنا بر این روایت٬ فرماندهان ارشد نیروی انتظامی با علم به این نارضایتی‌ها می‌خواهند از هرگونه «تمرد» یا آسان‌گیری نسبت به زنان جلوگیری کنند.

صدای آمریکا مستقلا قادر به رد یا تایید این ادعا نیست. در فیلم‌های متعدد منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی خشونت ماموران کاملا واضح و عریان است و در عین حال برخی کاربران از «کلافگی» یا «بی‌حوصلگی» ماموران نیز روایت کرده‌اند. در دور جدید سرکوب زنان به دلیل داشتن پوشش اختیاری٬ موردی از تمرد یا رفتار خلاف شیوه معمول ماموران نیروی انتظامی گزارش نشده اما پیش از این و در بهمن ۱۴۰۱ انتشار فیلمی از افسر نیروی انتظامی در کرمانشاه که از قبول درخواست یک زن مذهبی برای برخورد با نحوه حجاب یک زن دیگر خودداری کرده بود، جنجالی شد و گزارش شد که با «بهنام زارعی» برخورد شده است.

صدای آمریکا همچنین روایت رسیده از سوی این مأمور نیروی انتظامی را با فریبرز کرمی زند، افسر پیشین پلیس و کارشناس مسائل امنیتی و نظامی به بحث گذاشته است.

فریبرز کرمی زند درباره اظهارات این مأمور به بخش فارسی صدای آمریکا می‌گوید «فیلم‌برداری‌هایی که در خیابان‌ها از مأموران یا هموطنان انجام می‌شود، توسط برخی از نیروها که غالبا نیز لباس شخصی هستند، تحت عنوان مستندسازی انجام می‌شود، اما یگان‌های مختلفی در این مستندسازی دخیل هستند.»

به گفته این افسر پیشین پلیس، وظیفه اصلی این «مستندسازی» بر عهده «معاونت اجتماعی نیروی انتظامی است» و از آن «برای تولید خبر یا بولتن خبری استفاده می‌شود»، اما در این حال، «برخی یگان‌ها مانند بازرسی، حفاظت اطلاعات و عقیدتی سیاسی» نیز «مستندسازی‌هایی» را برای «ضبط کردن رفتار مأموران حاضر در صحنه» با «عنوان فریبنده رعایت حقوق شهروندی از سوی مأمورها» انجام می‌دهند، اما «در نهایت این فیلم‌برداری‌ها توسط این یگان‌های نظارتی برای فشار بر پرسنل است.»

این کارشناس مسائل امنیتی و نظامی با بیان این که «کاملا تصدیق می‌کنم که این نوع فیلم‌برداری‌ها توسط یگان‌های نظارتی انجام می‌شود»، می‌افزاید که «علاوه بر معاونت اجتماعی و یگان حاضر در صحنه»، گروه‌های دیگر از جمله «یگان امداد،‌ یگان ویژه، پلیس امنیت، و پلیس پیشگیری» نیز «برای خودشان مستندسازی‌هایی را دارند، ولی مستندسازی‌هایی که توسط یگان‌های نظارتی انجام می‌شود برای ضبط رفتار پرسنل است.»

فریبرز کرمی زند همچنین درباره نارضایتی‌هایی که در سطح پرسنل نیروی انتظامی با اجرای «طرح نور» وجود دارد، می‌گوید: «این یک طرح سراسری است، یعنی رادان، فرمانده نیروی انتظامی طرحی را تدوین و ابلاغ کرده که جهت اجرا کلیه یگان‌ها در آن دخیل هستند.»

به گفته او، هرچند «بحث مقوله امنیت اخلاقی بر عهده پلیس امنیت اخلاقی» همان نهادی که اکنون به «سازمان اطلاعات» نامیده می‌شود گذاشته شده، اما «رادان طرحی را تدوین کرده که کلیه پرسنل و یگان‌های نیروی انتظامی در آن دخیل هستند.»

آقای کرمی زند توضیح می‌دهد: «تصاویری که من از سطح شهرها بخصوص از تهران می‌بینم، حضور پررنگ یگان ویژه و یگان امداد است. برخی از پرسنل یگان ویژه هم با لباس یگان امداد در آن طرح حضور دارند و یک طرح سراسری است.»

به تأکید این افسر پیشین پلیس، نارضایتی‌های موجود، «نشان می‌دهد که رادان نتوانسته پلیس امنیت را قانع کند که به تنهایی این طرح را اجرا کند و برای این که سطح نارضایتی را پایین بیاورد و کار به تمرد نرسد» از همه یگان‌های نیروی انتظامی استفاده می‌کند.

او «تمرد» را عملی تعریف می‌کند که «پرسنل مستقیما در مقابل اجرای دستور» می‌ایستند و از انجام آن «خودداری می‌کنند» و اضافه می‌کند: «برای این که این اتفاق نیافتد، رادان از کلیه یگان‌ها در این طرح استفاده کرده و خواسته بدین ترتیب سطح نارضایتی را پایین بیاورد.»

فریبرز کرمی زند با تأکید بر این که در میان کارکنان نیروی انتظامی «نارضایتی بالطبع وجود دارد» چرا که «طرح‌های امنیت اخلاقی یا به قول خودشان اجتماعی که دارد انجام می‌شود، هیچ سنخیتی با رفتار پلیس در سطح جامعه ندارد»، می‌گوید: «پلیس یک وظایفی دارد که در تمام دنیا تعریف شده است و آن حفاظت از شهروندان در مقابل مجرمان است؛ مجرمانی که ممکن است قاتل باشند، سارق باشند، یا متجاوز باشند. ولی پلیسی که برای حجاب بخواهد در مقابل مردم بایستد، فقط ما در جمهوری اسلامی داریم می‌بینیم و بالطبع نارضایتی در بین پرسنل هم وجود دارد و این‌ها می‌ترسند که این نارضایتی به تمرد بیانجامد.»

به گفته این کارشناس مسائل نظامی و امنیتی، «نارضایتی‌های گسترده در نهایت به تمرد می‌انجامد و تمرد هم موجب ریزش می‌شود.»

او همچنین می‌گوید: «فکر می‌کنم فرماندهان نیروی انتظامی که اکثرا هم از سپاه پاسداران هستند به این موضوع به‌خوبی واقف شده‌اند و برای همین هم است که این طرح را با این گستردگی اجرا کرده‌اند و از کلیه یگان‌ها استفاده کرده‌اند تا این که سطح نارضایتی‌ها را پایین بیاورند، ولی چیزی که محرز و مشخص است، شرایط به سمتی می‌رود که روز به روز بر سطح نارضایتی‌ها افزوده می‌شود.»

جمهوری اسلامی از روز ۲۵ فروردین در دور جدید سرکوب پوشش اختیاری زنان با عنوان «طرح نور»، نیروهای انتظامی و لباس شخصی خود را در خیابان‌های شهرهای مختلف ایران مستقر کرده است، اما با وجود بازداشت‌های گسترده، مقاومت مدنی در مقابل آن ادامه دارد.

در واکنش به افزایش فشارها بر زنان در ایران توسط حکومت، رابرت گیلکرست، مقام ارشد در دفتر «دموکراسی، حقوق بشر، و کار» وزارت امور خارجه آمریکا، روز دوشنبه با ابراز نگرانی نسبت به بدتر شدن کارنامه حقوق بشری جمهوری اسلامی، تأکید کرد که وضعیت حقوق بشر و به‌ویژه حقوق زنان در ایران «وخیم‌تر» شده است.

  • 16x9 Image

    ساقی لقایی

    ساقی لقایی پس از چند سال همکاری با روزنامه‌های مختلف، در سال ۱۳۷۸ خبرنگار و سپس سردبیر پارلمانی و اقتصادی ایسنا شد. او از سال ۱۳۸۵ فعالیت حرفه‌ای خود را با تمرکز بر مسائل ایران و حقوق بشر ادامه داد و در بهار ۱۴۰۰ به بخش فارسی صدای آمریکا پیوست.

XS
SM
MD
LG