منطقه قره‌باغ کوهستانی در چند روز اخیر بار دیگر صحنه درگیری‌های مرگبار میان نیروهای ارتش ارمنستان و آذربایجان شده است. دو روز پیش، رئیس جمهوری آمریکا می‌گوید که ایالات متحده برای توقف خشونت جاری بین ارمنستان و آذربایجان تلاش می‌کند.
این منطقه از زمان آتش بس سال ۱۹۹۴ تاکنون در بلاتکلیفی قرار دارد. ماجرای درگیری در این منطقه چیست. این مطلب با استفاده از اطلاعات خبرگزاری آسوشیتدپرس و رویترز آماده شده است:
قره‌باغ کوهستانی (ناگورنو-قره‌باغ)
قره‌باغ کوهستانی، یا ناگورنو قره‌باغ، منطقه‌ای است که از دید جامعه جهانی بخشی از جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.
این منطقه در جنگی در دهه ۱۹۹۰ میلادی از آذربایجان جدا شد؛ اما هیچ کشوری آن را به عنوان یک جمهوری مستقل به رسمیت نشناخته است.
قره‌باغ کوهستانی از زمان پایان جنگ در سال ۱۹۹۴ که منجر به کشته شدن حدود ۳۰ هزار نفر و آوارگی حدود یک میلیون نفر شد، تحت کنترل نیروهای ارمنی‌تبار و ارتش ارمنستان بوده است.
مساحت قره‌باغ کوهستانی تقریبا ۴ هزار و ۴۰۰ کیلومتر مربع است.
مناقشه از چه زمان و چگونه آغاز شد؟
تنش میان ارمنی‌های مسیحی و آذری‌های عمدتا مسلمان در سال‌های پایانی اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد. زمانی که اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید و جمهوری‌ها به کشورهایی مستقل تبدیل شدند، جرقه جنگ زده شد.
در سال ۱۹۹۴ نیروهای ارمنستان و آذربایجان با میانجیگری روسیه اعلام آتش‌بس کردند.
آتشی زیر خاکستر که هر از گاه شعله‌ور می‌شود
میانجیگری‌های بین‌المللی برای تعیین وضعیت نهایی منطقه پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نداشته است.
این درگیریها به منطقه قفقاز ضربه‌ای اقتصادی وارد کرد؛ زیرا تجارت را مختل کرد و ترکیه وادار شد مرزهای خود با ارمنستان را ببندد.
جنگ‌ها به صورت دوره‌ای در اطراف مرزهای قره‌باغ کوهستانی در جریان بوده است که مرگبارترین آنها در سال ۲۰۱۶ و همچنین ماه ژوئیه امسال رخ داد.
از زمان آغاز درگیری‌های جدید از روز یکشنبه، ده‌ها نفر در گلوله‌باران هر دو طرف کشته و زخمی شده‌اند.
هر کشور، دیگری را مقصر این درگیریها می‌داند. درگیری در این منطقه کوچک و صعب‌العبور علاوه بر ایجاد خسارات محلی، برای بازیگران اصلی منطقه نیز حائز اهمیت است.
واکنش‌ها به درگیری‌های اخیر
وزارت خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای خواستار توقف فوری درگیری میان دو کشور شده است.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه در بازدید از یونان، خواستار پایان جنگ در منطقه قره‌باغ کوهستانی و بازگشت «هر چه سریعتر» به مذاکرات شد و از دو طرف خواست تا با گروه مینسک همکاری کنند.
گروه مینسک در اوایل دهه ۱۹۹۰ توسط سازمان امنیت و همکاری اروپا (اُ‌اس‌‌سی‌ای) برای حل و فصل مناقشات ایجاد شد.
روسای مشترک گروه مینسک از جمله اندرو شوفر از ایالات متحده آمریکا و استفان ویسکونتی از فرانسه، با انتشار بیانیه‌ای نگرانی عمیق‌شان را در مورد «اقدامات گسترده نظامی در امتداد خط تماس در منطقه درگیری قره باغ کوهستانی»، اعلام کرده‌اند.