همزمان با افزایش شدید نرخ ارز در ایران و انتظار برای بازگشت ارز به دست آمده از صادرات کالا، سازمان توسعه تجارت ایران میگوید که میلیاردها یورو ارز صادراتی به کشور برنگشته است.
سازمان توسعه تجارت ایران بر اساس آمار و اطلاعات بانک مرکزی در خصوص تسویه تعهدات ارزی صادرکنندگان تا هفتم مهرماه میگوید که حدود ۱۶ میلیارد یورو از تعهدات صادراتی تجار در سالهای ۹۷ و ۹۸ تاکنون پرداخت نشده است و تاکید میکند که این بدهی جدا از تعهدات بخش دولتی است.
از سوی دیگر، پیش از این بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که بیش از ۲۷ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات در این سالها به کشور بازنگشته است. هرچند اتاق بازرگانی ایران گفته بود که سهم بخش خصوصی از ارز صادراتی که به ایران برنگشته، اندک است و بخش عمده مربوط به شرکتهای دولتی است.
بنابراین با فرض صحت ۱۶ میلیارد یورو تعهد ارزی بخش خصوصی و با احتساب نرخ رسمی یورو در ایران، این مبلغ تقریبا با بودجه عمومی دولت برای سال جاری برابری میکند.
ایالات متحده همچنین بارها فساد مالی نهادینه و غارت داراییهای خدادادی ایران توسط وابستگان رژیم حاکم بر این کشور را محکوم کرده و آنها را از جمله عوامل اصلی مشکلات اقتصادی و مالی ایران دانسته است. از جمله چندی پیش مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در چند توئیت درباره مقامهای جمهوری اسلامی گفته بود که آنها به جای کمک به مردم درگیر فساد شدهاند.
یک عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز گفته بود که از مجموع ۳۵۰۰ شرکتی که ارزهای صادراتی خود را برنگرداندهاند، ۷۵ شرکت «دانه درشت» عمدتا دولتی و نیمه دولتی بیش از ۵ میلیارد یورو ارز را در اختیار گرفتهاند و هنوز عودت ندادهاند. به عبارت دیگر، صادرکنندگان دولتی و نیمه دولتی به رغم دریافت دلار ۴۲۰۰ تومانی، ارز حاصل از صادرات خود را برنگرداندهاند.
با توجه به افزایش نرخ ارز در ایران و رسیدن هر دلار آمریکا به حدود ۳۰ هزار تومان، حساسیتها نسبت به بازگشت ارز حاصل از صادرات و ورود آن به بازار افزایش یافته است.
این فساد گسترده در زمینه صادرات، بازار ارز، و نهادهای وابسته به دولت در حالی است که شهروندان در سالهای اخیر تورم شدید و فشار اقتصادی سنگینی را تحمل کردهاند و چندین بار در اعتراض به بیکفایتی و مشکلات اقتصادی دست به اعتراضات گسترده زدند.
دولت ایالات متحده بارها اعلام کرده است که مقامات جمهوری اسلامی به جای کمک به وضعیت اقتصادی مردم، در پی دزدی از کشور و کمک به گروههای نیابتی خود در خاورمیانه هستند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، همزمان با روز جهانی مبارزه با فساد، گفته بود: «مردم ایران به وضوح و روشنی سخن گفتند. آنها چهل سال فساد و سوءاستفاده را رد کردند و خواستار توقف دزدسالاری و توقف انتخاب مصالح عاملان خارجی به جای مصالح مردم ایران شدند.»