گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۲۴ شهریور با انتشار بیانیهای اعدام شتابزده نوید افکاری، کشتیگیر ایرانی، را به شدت محكوم كردند و نسبت به تازهترین سلسله احكام اعدام صادر شده توسط جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با اعتراضات سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ هشدار دادند.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، اگنس کالامار گزارشگر ویژه در اعدامهای فراقانونی، شتابزده و خودسرانه، کلمنت نیلتسوسی وول گزارشگر ویژه حق برگزاری تجمعات مسالمتآمیز، نیلز ملزر گزارشگر ویژه شکنجه و دیگر مجازاتهای بیرحمانه و غیر انسانی و ایرنه خان گزارشگر ویژه حمایت ازحق آزادی بین و عقیده امضاءکنندگان این بیانیه هستند.
گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد ضمن تسلیت به خانواده نوید افکاری گفتند: «بسیار آزاردهنده است که مقامات جمهوری اسلامی از مجازات اعدام علیه یک ورزشکار به عنوان هشدار به مردم خود در پی افزایش ناآرامیهای اجتماعی استفاده کردند.»
گزارشگران ویژه سازمان ملل در بیانیه خود ضمن اشاره به تکرار صدور حکم اعدام برای معترضان، در مورد واکنش آینده مقامات جمهوری اسلامی به هرگونه ابراز مخالفت ابراز نگرانی کردهاند.
آنها از دولت جمهوری اسلامی ایران خواستهاند تا به تعهدات بین المللی خود پایبند باشد و بلافاصله تمامی احکام اعدام صادر شده برای معترضان را متوقف کند.
در این بیانیه آمده است: «چنین بی اعتنایی آشکاری به حق حیات با اجرای اعدامهای شتابزده تنها یک مسأله داخلی نیست. ما از جامعه جهانی میخواهیم به شدت نسبت به این اقدامات جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان دهند.»
در بیانیه گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل همچنین به اظهارات نوید افکاری مبنی بر شکنجه از طریق ضرب و جرح با استفاده از چوب و باتون، کشیدن کیسه پلاستیکی روی سر او تا آستانه خفگی، و ریختن الکل در بینیاش اشاره شده و آمده است: «ما از این اتهامات جدی شکنجه که در موردشان تحقیق نشده است، پخش اعتراف اجباری او توسط تلویزیون دولتی، و برپایی دادگاههای غیرعلنی و مخفیانه پریشانخاطر شدهایم.»
آنها در این بیانیه نوشتهاند: «اگرافکاری در ارتکاب قتل مقصر بود، چرا پشت درهای بسته و با استفاده از اعترافات اجباری تحت شکنجه محاکمه شد؟ اعدام نوید افکاری به صورت فراقضایی و خودسرانه انجام شد و طی فرایندی که حتی از اساسی ترین استانداردهای محاکمه عادلانه پیروی نمیکند صورت گرفت.»
گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل یادآور شدهاند که قوانین بین المللی ایجاب می کند مجازات اعدام در کشورهایی که هنوز این مجازات در آنها برچیده نشده است، تنها پس از انجام دادرسیهای عادلانه و منصفانه منطبق با استانداردهای بینالمللی دادرسی به اجرا درآید.
گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد همچنین تأکید کردهاند که اعدامهای مکرر افراد به دلیل استفاده آنها از حق آزادی بیان و شرکتشان در تجمعات مسالمتآمیز، مغایر معیارهای جهانی حقوق بشری است.
نوید افکاری، کشتی گیر ۲۷ ساله ایرانی و یکی از بازداشت شدگان در اعتراضات مردمی مرداد ۱۳۹۷ در اعتراض به سقوط ارزش ریال و گرانی سکه و دلار بود. جمهوری اسلامی ایران به رغم درخواستهای گسترده جهانی برای جلوگیری از اعدام نوید افکاری، این ورزشکار را روز شنبه ۲۲ شهریور اعدام کرد. جمهوری اسلامی او را به کشتن یک مامور امنیتی متهم کرده بود اما آقای افکاری، خانواده و وکلای او تاکید داشتند که سندی درباره نقش او در این قتل وجود ندارد و از اعترافات تحت شکنجه برای محکومیت او استفاده شده است. ماموران جمهوری اسلامی بعد از اعدام افکاری، جسد او را تحت تدابیر شدید امنیتی در روستای سنگر، سپیدان استان فارس دفن کردند.
پیشتر، مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده روز شنبه ۲۲ شهریور اجرای حکم اعدام نوید افکاری توسط رژیم ایران را یک اقدام خبیثانه و ظالمانه خواند و آن را به شدت محکوم کرد.
علاوه بر نهادهای مدافع حقوق بشر، مقام های سیاسی و نهادهای جهانی ورزشی نیز این اقدام را محکوم کردند.