دانیل پایپس، رئیس اندیشکده «انجمن خاورمیانه»، با انتشار مقاله‌ای در مجله «نشنال اینترست» نوشته است با توجه به آمار فزاینده خداناباوران در جوامع اسلامی، خداناباوری «به نیروی عمده‌ای با پتانسیل تاثیرگذاری نه تنها بر زندگی افراد بلکه بر جوامع و حتی دولت‌ها» تبدیل شده است.
آقای پایپس در ابتدای مقاله خود با اشاره به مواردی از رفتارهای افراد از اسلام برگشته همانند سوزاندن قرآن، آشپزی یک زن بیکینی‌پوش، و یا انتقاد شدید یک فعال و نویسنده عرب از اسلام در یک برنامه پربیننده تلویزیونی، به نقش حمایتی برخی سازمان‌های مستقر در کشورهای غربی اشاره می‌کند. نوبیسنده در مقاله خود نوشته است گسترش آشکار ابراز خداناباوری و رد رسالت محمد در جوامع اسلامی، حاکی از تغییری بی‌سابقه است که ایمان به اسلام را در این جوامع متزلزل کرده است.
این مورخ و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه سپس به رد دیدگاه برخی از متفکرین غربی مبنی بر تغییرناپذیری خصلت مذهبی اعضای جوامع اسلامی می‌پردازد و دو دلیل عمده را در توضیح تعداد احتمالا پرشمار اما گزارش‌نشده از اسلام برگشتگان بر می‌شمرد: نخست اینکه برخی از آنها با تکیه بر این استدلال که ماندن ظاهری در چارچوب اسلام و به چالش کشیدن رویه‌های اسلامی از درون، تاثیر و پایایی بیشتری از رد علنی خدا دارد، «تصمیمی تاکتیکی» اتخاذ کرده و خداناباور بودن خود را آشکار نمی‌کنند.
به باور آقای پایپس، دلیل دوم در توضیح شمار احتمالا زیاد خداناباوران در جوامع اسلامی، عواقب خطرناک «ارتداد» از جمله طرد از جامعه، ضرب و شتم، حبس و اعدام است. وی با اشاره به موریتانی، لیبی، سومالی، یمن، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، ایران، افغانستان، مالزی، و برونئی به عنوان کشورهایی که در آنها «ارتداد» با مجازات اعدام روبرو می‌شود، فتوای خمینی در سال ١٩٨٩ برای قتل سلمان رشدی، نویسنده کتاب آیات شیطانی، را یک نمونه تاریخی از برخورد خشونت‌آمیز با منتقدان اسلام می‌داند.
نویسنده در ادامه مقاله خود با ذکر آمارهای ارائه‌شده توسط چند مرکز نظرسنجی، به رشد غیرمذهبی‌بودن و همچنین خداناباوری در بسیاری از جوامع اسلامی مانند لبنان، پاکستان، ترکیه، ازبکستان، عربستان، و ایران از جمله جمعیت نوجوان و جوان آنها اشاره می‌کند.
دانیل پایپس در پایان مقاله خود می نویسد اسلام امروزی فاقد انعطاف‌پذیری و سازگاری با انتقادات و عصیان‌های داخلی است و همین مساله باعث بی ثبات تر شدن آینده اسلام نسبت به گذشته آن می شود.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.