گالری «فریر و سکلر» متعلق به مجموعه فرهنگی «اسمیتسونین» در واشنگتن برای دهمین سال میزبان جشن نوروز بود.
سال گذشته که موزه در حال نوسازی بود، این مراسم کوچکتر برگزار شد و در یک قسمت از ساختمان متمرکز بود. اما امسال، تراکم جمعیت کمتر بود و مردم در بخش های مختلف موزه پراکنده بودند تا از برنامه های متعدد نوروزی بهره مند شوند.
طراحی سفره هفت سین امسال کار «سوسن معین فر» بود که چند سالی است مسئولیت بخش «برنامه ریزی و توسعه فرهنگی» مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه مریلند را بر عهده دارد.
خانم «معین فر» در تزئین سفره هفت سین از خاطرات کودکی اش و ارتباط شخصی اش با ایران بهره برده بود مثلا ساعت رومیزی دوران کودکی اش را سر سفره گذاشته بود و از ترمه دوخت مادر و ظرف های مادربزرگش استفاده کرده بود.
او با حوصله، تک تک اجزاء هفت سین را برای کسانی که با این آیین آشنا نیستند توضیح می داد و تأکید می کرد که به جز هفت «سین» که همه ایرانی ها آن را سر سفره می گذارند، بقیه اجزاء سفره، بسته به سلیقه هر فرد و باورهای شخصی اش انتخاب می شود.
هفت سین امسال موزه «فریر و سکلر»، خالی از تنگ ماهی قرمز بود. خانم «معین فر» توضیح داد که دلیل حذف ماهی قرمز، اعتراض بسیاری از کسانی است که نگران وضعیت این ماهی ها پس از نوروز هستند.
از موسیقی سنتی تا آشپزی ایرانی
اجرای موسیقی امسال بر عهده «صهبا مطلبی» و «نغمه فرهمند» بود که آن را به درگذشتگان ِ سال پیش در ایران تقدیم کردند.
«صهبا» و «نغمه» با چند قطعه سنتی، ضمن ایجاد حال و هوایی نوستالژیک برای ایرانی ها، غیر ایرانی ها را نیز با موسیقی ایرانی آشنا کردند.
جذابیت این اجرا برای بسیاری از کسانی که ایران را تنها از طریق رسانه های غربی می شناسند، اجرای موسیقی توسط نوازنده های زن بود.
در گوشه ای از موزه «فریر و سکلر»، «نجمیه باتمانقلیچ» سرآشپز مشهور ایرانی-آمریکایی، کتابهایش را برای هوادارانش امضاء می کرد.
خانم «باتمانقلیچ» با اشتیاق، غذاهای ایرانی را برای غیر ایرانی ها توضیح می داد و از ارتباط غذاهای شب عید با نوروز و آغاز بهار می گفت. او در گفتگو با صدای آمریکا در این رابطه چنین گفت:
«بنیاد جشن نوروز زایش است. به همین خاطر هر کدام از غذاهای ما مثلا در کوکوسبزی، سبزی نماینده رویش است و تخم مرغ نماینده زایش است. آش رشته در چهارشنبه سوری برای این است که رشته کار را به دست بیاورید و آن هم نمادی از برکت است. پلو هم نماد برکت است. ماهی نماد زندگی است و در فرهنگ های دیگر مانند فرهنگ چینی هم همین معنا را می دهد. در برخی از مناطق ایران، بره بهاره رسم است که نماد زایش است. در کل مهم این است که غذاها با عشق درست شوند و افراد را دور هم جمع کنند تا سال نو تنها نباشند. غذا آنقدر اهمیت ندارد که با هم بودن مهم است.»
آشنا کردن کودکان نسل سوم مهاجر با فرهنگ ایرانی
جشن نوروز گالری «فریر و سکلر»، هر سال برنامه های سرگرم کننده ای را برای کودکان تدارک می بیند؛ از درست کردن کارت های نوروزی تا ساختن عروسک هایی برگرفته از شخصیتهای شاهنامه که بچه ها را به شدت مشغول کرده بود.
بسیاری از کودکان نسل سوم، که به واسطه مادر یا پدر، ریشه های ایرانی دارند با شوق و ذوق در مورد آداب سرزمین اجدادی می آموختند.
تعدادی از کودکان هم با شرکت در برنامه شاهنامه خوانی «زانتی گرشام»، هنرمند و قصه گوی بریتانیایی با قصه «ضحاک»، «سیمرغ» ، «زال» و «رودابه» آشنا شدند.
«زانتی گرشام»، شاهنامه خوانی را حدود بیست سال پیش و در برنامه ای که موزه بریتانیا حامی مالی آن بود آغاز کرد و از آن موقع تاکنون، قصه های شاهنامه را در رویدادهای مختلف سراسر دنیا برای کودک و بزرگ اجرا کرده است.
در اجرا برای برنامه نوروزی «فریر و سکلر» ، «آرش مرادی» نوازنده ایرانی او را همراهی می کرد.
خانم «گرشام» در گفتگو با صدای آمریکا در مورد جذابیت شاهنامه چنین گفت: « شور و آتش و تلاش قهرمانانه شاهنامه برایم جذاب است. همچنین، شخصیتهای قدرتمند زن که البته گاهی باید عمیق کند و کاو کنی تا آنها را ببینی. در شاهنامه، شور و اشتیاق دست یافتن به آنچه طلب می کنی و حقیقت زندگی را که شامل بلند شدن و زمین خوردن است می بینی.»
ترویج فرهنگ و هنر ایران؛ هدیه ای از جهانگیر آموزگار و همسرش النور
جشن نوروزی موزه «فریر و سکلر» با حمایت «صندوق مالی جهانگیر و النور آموزگار برای هنرهای معاصر ایران» برگزار می شود.
جهانگیر آموزگار، اقتصاد دان ایرانی که در دوران حکومت پهلوی مدتی وزیر دارایی ایران بود، بیشتر زندگیش را وقف خدمات اجتماعی و آموزش کرد و در سال ۲۰۱۱ همراه با همسرش «النور» صندوق مالی هنر معاصر ایران را در موزه «فریر و سکلر» بنیان گذاشت.
