یک روزنامه به مرور تبلیغات دولتی برای وامهای خُرد و بدون ضامن پرداخت و نوشت که تبلیغات دولت در این زمینه «دروغ» است و اساسا پول به عنصری «کمیاب» و «گران» تبدیل شده است.
روزنامه «اعتماد» در مطلبی قرارداد وامهای قرض الحسنه را همانند «قرارداد ترکمانچای» دانست و نوشت که در «طرح مهربانی» چند بانک دولتی، شرایط عجیب و پیچیده برای دریافت وام گذاشتهاند بطوریکه شائبه ربوی بودن وام را نیز بیشتر میکند.
گزارشنویس روزنامه اعلام کرده که استناد این گزارش به آمار و اطلاعات منتشر شده بر روی وبسایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی است که بررسی آنها نشان میدهد که این وام بهراحتی به کسی داده نمیشود.
در این گزارش تاکید شده که این وامها «قرض به شرط قرض» است و بانکها از متقاضیان پول میگیرند و به تناسب مدت زمانی که پول آنها در حسابشان مانده وام میدهند.
برهمین اساس اعلام شده که این شیوه در احکام اسلامی یک نوع عملیات «ربا» محسوب میشود.
در این گزارش اعلام شده برای یک وام ۳۰۰ میلیون تومانی باید ۵۰۰ میلیون تومان به مدت ۱۸ ماه در یک بانک دولتی سپردهگذاری شود؛ اقدامی که ابهام دارد و فارغ از سودی که به سپرده پرداخت نمیشود به نوشته این روزنامه مشخص نیست بر اثر تورم ارزش این پول تا چه میزان کاهش پیدا میکند و البته باید کارمزد ۳۷ میلیون تومانی نیز برای این وام پرداخت کرد.
براساس این گزارش «ساختار یکطرفه» این وامها به گونهای است که به سود طرف عرضه یعنی بانکها باشد.
قابل انتقال بودن وام و احتمال ایجاد رانت و فساد پیرامون این وامها از دیگر مواردی است که در گزارش به آن تاکید شده است.
به نوشته این گزارش با تورم بالای ۴۰ درصد، «پول» به یک کالای گران تبدیل شده و سیاستهای تثبیتی نیز دلیلی شده بر «کمیاب» شدن پول.
برهمین اساس اعلام شده که نظام بانکی با مشکلاتی نظیر ناترازیهای گسترده در منابع و هزینههای خود روبهرو است و با توجه به اینکه پول به عنصری «کمیاب» و «گران» تبدیل شده، ساز و کار جذب منابع با پیشنهاد وام دادن را در پیش گرفتهاند.
نویسنده گزارش به تاریخچه وام قرضالحسنه نیز پرداخته و تاکید کرده است که این وام «تعریف خاص» دارد و به صورت «خُرد» و در ارقام کوچک پیش از انقلاب رواج داشت.
در نهایت روزنامه «اعتماد» در این گزارش تاکید میکند با توجه به تعریف ذاتی این نوع وام نیازی به تبلیغات گسترده در سطح شهر و صدا و سیما نیست.
تورم مستمر در کانال ۴۰ درصدی طی سالهای اخیر بسیاری از مردم و تولیدکنندگان را با چالش نقدینگی روبهرو کرده است و در این شرایط سیستم بانکی کشور نیز به یکی از معضلات اقتصادی ایران تبدیل شده است.
از جمله انتقاداتی که به بانکها وارد است میتوان به جاری بودن سیستم «ربوی» در تسهیلات پرداختی، عدم پرداخت تسهیلات به حوزه تولید و ورود به بخشهای سوداگری، بنگاهداری، انباشت املاک، حضور در بخش ساخت و ساز، بروکراسی پیچیده برای دریافت انواع وام و مسائلی از این دست اشاره کرد.