بیش از ۲۴ هزار دانش‌آموز در استان کرمانشاه در سال تحصیلی گذشته به اردوهای موسوم به «راهیان نور» در مناطق عملیاتی جنوب و غرب ایران اعزام شدند. همچنین امسال برای اعزام ۱۰ هزار دانش‌آموز این استان به اردوی «راهیان نور» برنامه‌ریزی شده است.
این اقدامات ناقض تعهدات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران به «پیمان‌نامه حقوق کودک» هستند که شامل «عدم به‌کارگیری کودکان در امور نظامی» می‌شود.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان کرمانشاه اعلام کرد که بر اساس سهمیه، ۲۲ هزار و ۸۶۲ دانش‌آموز به اردوی راهیان نور غرب و ۱۵۰۰ دانش آموز به مناطق عملیاتی جنوب ایران اعزام شده‌اند.
مسئول سازمان بسیج دانش آموزی استان قم نیز گفت که امسال برای اعزام ۱۰ هزار دانش‌آموز این استان به اردوی «راهیان نور» برنامه‌ریزی شده است.
فرمانده سپاه استان قم می‌گوید تعداد اعزامی‌های اردوهای جنوب و غرب ایران نسبت به سال‌های گذشته «۴ برابر» افزایش یافته است.
راهیان نور، نام ستاد و مجموعه‌ای نظامی با رویکرد فرهنگی - تبلیغاتی زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی است که به صورت سازمانی ریاست آن را همزمان رئیس «بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس» بر عهده دارد و فعالیتش بر ایجاد تسهیلات بازدید افراد از مناطق جنگ ۸ ساله ایران و عراق در مناطق جنوبی و جنوب غرب ایران متمرکز است.
هر سال تصادف یا سرنگونی وسایل نقلیه حامل دانش‌آموزان، مواجهه کودکان با مناطق جنگی و شنیدن روایت‌هایی ایدئولوژیک حکومت از مرگ انسان‌ها در جنگ از جمله موضوعاتی بوده که در پی این اردوها گزارش شده است که به گفته روانشناسان آسیب‌های روانی برای کودکان به دنبال دارد.
حوادث تلخی چون کشته‌شدن ۳ دانش‌آموز استان خراسان رضوی در بهمن ۱۳۹۰، واژگونی اتوبوس و جان باختن ۲۶ دانش‌آموز دختر بروجنی در مهر ۱۳۹۱ یا کشته شدن ۲ دانش‌آموز شاهرودی در واژگونی اتوبوس هنگام بازگشت در آبان ۱۳۹۱ موجب بروز انتقادهای بسیاری به برگزار کنندگان این اردوهای تبلیغاتی شد.
داده‌های ستاد مرکزی راهیان نور که در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ در سالنامه آماری مرکز آمار ایران منتشر شده است نشان می دهد که بیش از ۲۵.۵ میلیون نفر طی پنج سال، در کاروان‌های بازدید از مناطق جنگی ایران و عراق شرکت کرده‌اند.
پایگاه داده‌های باز ایران در مرداد سال قبل گزارشی منتشر کرد و در آن نشان داد که ستاد مرکزی راهیان نور آمارسازی می‌کند به این معنا که هر سال عددی ثابت را به عنوان آمار کل در نظر می‌گیرد و سپس آن را به نسبت ثابت میان استان‌های ایران تقسیم و به اسم آمار واقعی منتشر می‌کند.
علاوه بر آمار بازدید، به دلیل عدم شفافیت، بودجه و هزینه‌های «راهیان نور» نیز دقیق مشخص نیست ولی بررسی‌های مرکز داده‌های باز ایران نشان داده که از ابتدای سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۴۰۳ در مجموع نزدیک ۳۲۴ میلیارد تومان از منابع عمومی بودجه در اختیار «ستاد راهیان نور» قرار گرفته است.
بهره‌برداری ایدئولوژیک حکومت ایران از کودکان در چنین برنامه‌هایی همواره مورد انتقاد نهادهای حقوق بشری قرار گرفته است. با این وجود جمهوری اسلامی همچنان از روش برای پیشبرد اهداف تبلیغاتی خود بهره می‌برد.
