بريتانيا، فرانسه، و آمريکا می گويند که ناتو به عمليات نظامی خود در ليبی تا برکناری معمر قذافی از قدرت، ادامه خواهد داد.
ديويد کامرون، نخست وزير بريتانيا، نيکلا سارکوزی، رييس جمهوری فرانسه، و پرزيدنت باراک اوباما، رييس جمهوری آمريکا، روز جمعه در مقاله مشترکی که همزمان در چند نشريه بين المللی به چاپ رسيد، اعلام کردند قابل تصور نيست کسی که مردم خود را قتل عام کرده است بتواند در دولت آينده ليبی، نقشی ايفا کند و تأکيد کردند که بقای معمر قذافی در قدرت «خيانتی خلاف وجدان» به مردم آن کشور است. در همين حال شورشيان ليبی گزارش دادند که نيروهای وفادار به معمر قذافی ۲۳ نفر را در شهر مصراته، به هلاکت رساندند.
از سوی ديگر روز پنجشنبه رهبران کشورهای گروه موسوم به بريکس* -- متشکل از پنج کشور عمده در حال رشد جهان -- اعلام کردند نا آراميهايی که ليبی و سراسر خاورميانه را در بر گرفته است بايد بدون توسل به زور پايان يابد. رهبران کشورهای چين، هند، روسيه، برزيل و آفريقای جنوبی روز پنجشنبه در پايان اين نشست در يکی از جزاير جنوبی چين در بيانيه ای مشترک نگرانی عميق خود را نسبت به تحولات خاورميانه، شمال و غرب آفريقا ابراز داشتند، و گفتند که بايد از کاربرد زور، پرهيز شود. در اين بيانيه همچنين آمده است که شورای امنيت سازمان ملل متحد بايد اصلاح شود تا کشورهای در حال رشد قدرت و اختيارات بيشتری در آن سازمان، داشته باشند.
اما روز پنجشنبه هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا، در اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان پيمان آتلانتيک شمالی -ناتو- در برلين گفت، آمريکا به دفاع از ماموريت ناتو در ليبی، تا زمان خاتمه آن، ادامه خواهد داد. رهبران شورای ملی انتقالی در ليبی نيز اجلاس قطر را که با هدف گفت و گو در خصوص خاتمه بحران ليبی در دوحه برگزار شد، قدمی بزرگ توصيف کردند.
عبدالحافظ غوغا، معاون شورای ملی انتقالی ليبی، اجلاس کشورهای قطر را قدمی بزرگ برای اين شورا خوانده و گفت: «جلسه قطر برای شورای انتقالی ليبی که تنها نماينده مردم ليبی است قدم بزرگی بود و نتايج به دست آمده از اين جلسه کمک بزرگی برای آزادی ليبی و نمايندگان اين شورا خواهد بود.»
گرچه همايش روز چهارشنبه دوحه به يک چرخش سياسی بزرگ در راه خاتمه بحران لبيی نينجاميد، نمايندگان شرکت کننده در اين همايش تصميم گرفتند برای «کمک به هزينه های دولت انتقالی مخالفين و نيازهای روزمره آن ها، به راهبردهای مالی لازم دست يابند.»
عبدالحافظ غوغا در ارتباط با اين تصميم گفت: «مضافاً اينکه جلسه دوحه از حق شورای انتقالی در تهيه سلاح برای دفاع از خود و حفاظت از مردمش و توسعه آينده ليبی حمايت کرد.»
هئيت های ويژه شرکت کننده در اجلاس دوحه گفتند که منابع مالی شورای انتقالی می تواند از درآمدهای نفتی در مناطق تحت کنترل مخالفين و همچنين انسداد منابع مالی معمر قذافی تامين شود.
در همين حال ساکنان شهر شرقی بنغازی که در کنترل کامل شورای انتقالی است از نتايج به دست آمده از اجلاس دوحه استقبال کردند. يکی از ساکنان بنغازی گفت: «ما در اين جا اسلحه کم داريم. ما به سلاح نياز داريم. ما به مهمات نياز داريم. آنوقت جنگجويان می توانند برای ليبی بجنگند.»
از سوی ديگر دولت معمر قذافی در طرابلس، انتقال منابع مالی دولت به مخالفين را که تحت تحريم های بين المللی مسدود شده است، محکوم کرد. وزير دارايی ليبی گفت: «بله اين دزدی است. راهزنی مالی. آن ها حق اين کار را ندارند. مگر اين که شورای امنيت سازمان ملل متحد، با تمامی اعضای حاضر، اين اقدام را مجاز شمرده باشد.» معاون وزير امور خارجه ليبی نيز در يک مصاحبه مطبوعاتی گفت، جامعه بين المللی نمی تواند بر سر مشروعيت رژيم حاکم بر ليبی تصميم گيری کند. طرابلس می گويد که حدود يکصد و ۲۰ ميليارد دلار از منابع مالی دولت معمر قذافی از سوی جامعه بين المللی، مسدود شده است.
در برلين، وزرای امورخارجه ايالات متحده و آلمان روز پنجشنبه در پی ديدار و گفت و گو در يک نشست خبری شرکت کردند. طی نشست خبری مشترکی با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا، پيرامون ملاقات و گفت و گوی مقام های بلندپايه سياسی دو کشور گفت «ما هدف مشترکی را دنبال می کنيم که ديدن پايان رژيم قذافی در ليبی است و از راه های گوناگون تلاش می کنيم که اين هدف را متحقق کنيم.»
آنگلا مرکل نيز طی ملاقات با خانم کلينتون ضمن خوشآمد گويی به وی و خجسته خواندن حضور او در پايتخت کشور متبوع خود در روز چهارده آوريل؛ برابر با بيست و پنج فروردين، پيشاپيش ملاقات وزرای امور خارجه عضو ناتو در برلين، خاطرنشان ساخت که آلمان و ايالات متحده در اين که سرهنگ معمر قذافی بايد از رهبری ليبی کناره گيری کند، متفق القول هستند.
خانم مرکل همچنين گفت: «گروه رابط که روز گذشته در دوحه قطر ديدار کرد ابزاری مهم برای پيشبرد اين هدف است. آلمان عضوی از اين گروه است و ما به اجرای موفق قطعنامه مصوب شورای امنيت سازمان ملل متحد، متعهد هستيم.»
در نقطه ای ديگر از جهان نيز در قاهره مقام های سياسی روز پنجشنبه وارد آن شهر شدند تا در نشست قاهره شرکت کنند که با محور تعيين دستور جلسه سياسی برای رويارويی با بحران ليبی تشکيل شد. ديپلمات های بلندپايه جهان در راستای تلاش برای فرجام دادن به تنش های ليبی گرد آمده بودند. به رغم اتفاق رای برای این که چرا معمر قذافی باید از قدرت کناره گيری کند، عدم اجماع بر سر چگونگی آن همچنان موضوع بحث مقام های ارشد کشورهای قدرتمند جهان است.
در رويدادی ديگر روز پنجشنبه دميتری مدودف، رييس جمهوری روسيه، که در حاشيه کنفرانس گروه «بريکس» در چين سخن می گفت، صلحبانان سازمان ملل متحد را به جانبداری از جناح حامی آلاسان اواتارا، رييس جمهوری منتخب ساحل عاج، در تنش های اخير آن کشور متهم کرد. آقای مدودف تاکيد کرد سازمان ملل پا را از حدود اختياراتش در ساحل عاج فراتر گذاشته و چنين تحولی را گرايشی بسيار خطرناک، توصيف کرد. رييس جمهوری روسيه گفت که کشور متبوع وی نسبت به رهبری سازمان ملل متحد ترديد جدی دارد. اين در حالی است که بان کی مون، دبيرکل سازمان ملل متحد، عمليات اخير صلحبانان اين سازمان و نيروهای فرانسوی در ساحل عاج را که به محاصره و بازداشت لورن باگبو، مدعی رياست جمهوری آن کشور، منتهی شد، منطبق با قطعنامه شورای امنيت و در راستای حفظ امنيت شهروندان ساحل عاج، خوانده است.
* BRICS - Brazil, Russia, India, China and South Africa
