مقامات رسمی اسرائیل هنوز نسبت به توشیح «قانون ضد افترا» توسط رئیس جمهوری لهستان واکنش نشان نداده اند، و این در حالی که آن ها پیشتر نسبت به تصمیم دولت لهستان برای گذراندن چنین قانونی از تصویب پارلمان، به شدت خشم خود را ابرازداشتند.
به نوشته روزنامه های ورشو، هدف از قانون جدید، مبارزه با «افتراها»یی است که درباره نقش مردم لهستان در کشتار یهودیان در دوران حکومت نازی ها در آن سرزمین عنوان می شود.
در این قانون آمده است که هرکس به جای «اردوگاه های مرگ آلمان نازی در لهستان» واژه «بازداشتگاه های لهستانی» را به کار برد، به سه سال زندان و پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهد شد.
قانون جدید از آن نظر «ضد افترا» نام گرفته که دولت راست گرای ورشو ملت لهستان را از مسوولیت جنایات نازی ها در خاک آن کشور کاملا مبرا می کند، و این در حالی که به نوشته روزنامه اسرائیلی یدیوت آهارونوت، وزیر آموزش و پرورش اسرائیل قانون جدید لهستان را «قانون انکار هولوکاست» نام نهاده است.
این واکنش نفتالی بِنِت که رهبر حزب ارست گرای «هَبَییت هَیِهودی» می باشد، چنان موجب خشم دولت لهستان شد که از دیدار برنامه ریزی شده از اردوگاه مرگ «آشویتس» جلوگیری کرد.
به نوشته روزنامه اسرائیلی معاریو، هفته قبل پیشنهاد شده بود که اگر رئیس جمهوری لهستان، پرزیدنت آندریچ دودا این قانون را توشیح کند، اسرائیل سفیر خود را از ورشو فرا خواند. ولی از روز سه شنبه ۱۷ بهمن ماه که دفتر ریاست جمهوری لهستان خبر توشیح این قانون را منتشر کرد، مقامات دولت اسرائیل ترجیح داده اند که سکوت اختیار کنند.
خبرگزاری «وای نت نیوز» نوشته بود که احتمال دارد دادگاه قانون اساسی لهستان این لایحه را مغایر با موازین قانون اساسی دانسته و آن را لغو کند.
به نوشته روزنامه اسرائیلی معاریو، هفته قبل پیشنهاد شده بود که اگر رئیس جمهوری لهستان، پرزیدنت آندریچ دودا این قانون را توشیح کند، اسرائیل سفیر خود را از ورشو فرا خواند. ولی از روز سه شنبه ۱۷ بهمن ماه که دفتر ریاست جمهوری لهستان خبر توشیح این قانون را منتشر کرد، مقامات دولت اسرائیل ترجیح داده اند که سکوت اختیار کنند.
خبرگزاری اسرائیلی «عاروتس شبع» (کانال هفت) نوشته بود که همه شواهد تاریخی ثابت می کند که شمار زیادی از مردم لهستان در دوران جنگ، با نازی ها که کشور آن ها را به تصرف درآورده بودند همکاری می کردند و یهودیان را در هر مکان که بودند شناسایی کرده و به سربازان آلمانی تحویل می دادند.
در جریان مباحثات مجلس نمایندگان و سنای لهستان در مرحله رسیدگی به این لایحه، بسیاری از نمایندگان گفتند که در دوران اشغال لهستان توسط نازی ها، دولتی در ورشو وجود نداشت که با برپایی اردوگاه های مرگ در «آشویتس و بیرکناو» موافقت و یا مخالت کند و این تصمیم مستقیما توسط حکومت آلمان نازی گرفته شده بود.
به نوشته روزنامه «ییسرال هیوم» (اسرائیل امروز)، زیگمار گابریئل وزیر خارجه آلمان نیز از این استدلال دولت لهستان جانبداری کرد و اعلام داشت که دولت برلین همه مسوولیت برپایی اردوگاه های مرگ در خاک لهستان را متوجه دولت المان نازی می سازد زیرا همه آن ها «بازداشتگاه های مرگ آلمان نازی» بوده و به لهستان ارتباطی نداشته است.
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست نوشت که پیش از تصویب این قانون در سنای لهستان، نخست وزیر اسرائیل در تماس تلفنی با رئیس جمهوری لهستان، با وی به توافق رسید که کمیسیون مشترکی بین دو کشور برای بررسی همه جوانب لایحه و پیشنهاد انجام اصلاحاتی در آن برپا شود. ولی این طرح به مرحله اجرا نرسید، زیرا فردای آن روز مراحل تصویب قانون در مجلس سنا پشت سر گذاشته شد.
جروزالم پست نوشت که در کنار اسرائیل، ایالات متحده تنها دولتی بود که نسبت به این اقدام دولت راست گرای لهستان واکنش صریح نشان داد و به دولت ورشو توصیه کرد از تصویب چنین خودداری صرفنظر کند.
اسرائیل امید داشت که این توصیه دولت واشنگتن، در ورشو گوش شنوا داشته باشد، زیرا مناسبات نزدیکی بین دو کشور وجود دارد و لهستان یکی از سه کشوری بود که رکس تیلرسون وزیر خارجه ایالات متحده در سفر به اروپا از آنجا دیدن کرد.
روزنامه واشینگتن پست نوشت: این یکی از موارد نادری بود که وزارت خارجه ایالات متحده لازم دانست نسبت به اقدام مشابه کشور دیگری زبان به انتقاد بگشاید. این روزنامه سخنان رکس تیلرسون را نقل کرد که روز سه شنبه ۱۷ بهمن به صراحت گفت از اقدام دولت لهستان ناخرسند است. او گفت: توشیح چنین قانونی به آزادی بیان لطمه می زند و در انجام پژوهش های علمی اخلال می کند.
در ادامه این گزارش آمده است که وزارت خارجه ایالات متحده تائید کرد که واژه «اردوگاه های مرگ لهستانی» البته نادرست است، زیرا این بازداشتگاه ها را آلمان نازی برپا ساخته بود، ولی تصویب قانونی برای جلوگیری از آن کار درستی نیست.
در سیاست راهبردی امریکا در برابر دولت روسیه، لهستان جایگاه مهمی دارد و از سوی دیگر دولت لهستان نیز که از توسعه طلبی روسیه بیمناک است، ایالات متحده را پشتیبان اصلی خود می داند.
دولت روسیه بخشی از نواحی شرقی لهستان را که هم مرز آن کشور است، بخشی از خاک تاریخی خود می داند.
به نوشته واشینگتن پست، وزارت خارجه آمریکا به دولت لهستان هشدار داد که توشیح چنین قانونی توسط رئیس جمهوری لهستان ممکن است به روی منافع راهبردی آن کشور و مناسبات بین المللی با دولت ورشو تاثیرگذار باشد
نخست وزیر اسرائیل در یک بیانیه رسمی نوشته بود که حقایق تاریخی را نمی توان با تصویب قانونی تحریف کرد.
ولی وبسایت رادیوی دولتی لهستان در گزارشی نوشت که دولت اسرائیل امیدوار است که بتوان در این قانون تغییراتی داد و اصلاحاتی در آن گنجانید. ولی آشنایان امور در اسرائیل نسبت به این احتمال ابراز تردید می کنند.
تحلیگر روزنامه آمریکایی «بوستون گلاب»، جف جاکوبی نوشت: اسرائیل و لهستان به دوستی با یکدیگر نیاز دارند و نباید پیرامون واقعیت های تاریخی، با یکدیگر به جدل بپردازند.
شاید همین توصیه موجب شده که دولت اسرائیل در حال حاضر سکوت پیشه کند و منتظر تماس ها و تلاش های بعدی، برای لغو و یا اصلاح این قانون بماند.